Khi phổi của thai nhi hoàn thiện là lúc quá trình lâm bồn của mẹ bầu sẽ xuất hiện những dấu hiệu đầu tiên.
Thời gian mang thai trung bình vào khoảng 280 ngày, hay 40 tuần. Tuy nhiên, một số trường hợp lại sinh sớm hơn dự kiến, hoặc có thể vượt cạn muộn hơn. Vậy cần có những điều kiện nào để quá trình lâm bồn mới bắt đầu diễn ra?
1. Phụ thuộc vào sự phát triển phổi của thai nhi
Khi còn trong dạ con, thai khi không hít thở không khí, mà tiếp nhận ô-xy qua mạch máu từ nhau thai. Trong suốt thai kỳ, phổi mới bắt đầu hình thành và hoàn thiện dần.
Trong khoảng tuần thai từ 24-28, phổi của thai nhi bắt đầu sản sinh ra một loại chất, gọi là surfactant, rất quan trọng để em bé hít thở khi chào đời. Surfactant được cấu thành từ sáu loại chất béo, bốn loại protein.
Surfactant được ví như lớp màng bong bóng, bao phủ trên bề mặt phổi. Nếu thiếu surfactant, phổi không hoạt động bình thường. Giai đoạn phát triển hoàn thiện của phổi vào khoảng tuần thai thứ 36 và về đích cho đến khi trẻ 8 tuổi.
Nếu lượng surfactant được sản sinh đủ, nghĩa là trẻ có thể tự hít thở được trong môi trường tự nhiên. Quá trình lâm bồn có thể xảy ra ngay từ thời điểm này.
2. Một vài yếu tố khác
Trong những tháng cuối thai kỳ, thai nhi phát triển các tế bào miễn dịch (cacrophages). Chúng giúp chống lại viêm nhiễm phổi, quét sạch các loại virus, vi khuẩn đang tồn tại. Một loại protein trên bề mặt màng phổi (gọi là SP-A) sẽ kích thích macrophages di chuyển tới thành tử cung. Tại đó, một phản ứng hóa học diễn ra và thúc đẩy quá trình sinh nở bắt đầu.
Các chuyên gia nghiên cứu cho biết, nếu cơ thể thai nhi sản sinh ra SP-A càng sớm, thì quá trình vượt cạn của mẹ bầu có thể diễn ra sớm hơn dự kiến. Ngược lại, nếu cơ thể mẹ ức chế việc sản sinh SP-A của thai nhi, thì thời gian mang thai sẽ kéo dài hơn thông thường.
3. Chuyện gì xảy ra khi em bé chào đời sớm?
Sinh non xảy ra khá phổ biến, hầu hết đều liên quan tới các vấn đề về hô hấp của trẻ. Em bé càng chào đời sớm, lượng surfactant giúp hít thở trong điều kiện tự nhiên lại càng thấp.
Khi surfactant ở phổi chưa đủ, em bé gặp nhiều khó khăn trong việc hít thở, trở nên kiệt sức vì thiếu ô-xy. Tình trạng này gọi là hội chứng suy hô hấp sơ sinh (IRDS) và trẻ cần được chăm sóc đặc biệt cho đến khi phổi phát triển hoàn thiện.
Những trẻ sinh son mắc IRDS cần được cung cấp ô-xy qua ống thở và liệu pháp tăng cường surfactant cho tới khi phổi đủ trưởng thành để giúp trẻ tự thở.
