Đậu phụ, súp lơ xanh, rau cải, cà rốt,... đều là những thực phẩm chúng ta ăn hàng ngày nhưng ít người biết chúng lại chứa 6 chất dinh dưỡng có thể giúp ngăn ngừa các bệnh ung thư.
Trong những năm gần đây, tỉ lệ mắc ung thư trên thế giới đang có xu hướng tăng nhanh và đáng báo động. Theo số liệu của Tổ chức Nghiên cứu ung thư quốc tế GLOBOCAN, mỗi năm trên thế giới có khoảng 18,1 triệu ca mắc mới ung thư và 9,6 ca bệnh nhân ung thư tử vong. Dự báo năm 2025 tăng lên 19,3 triệu ca mới, trong đó bệnh nhân phần lớn ở các nước đang phát triển.
Mọi người đều có nguy cơ mắc ung thư nếu không chú ý duy trì những thói quen sống tốt. Hút thuốc lá, uống nhiều rượu, ăn chế độ không phù hợp… là những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư. Một vài thay đổi về lối sống sẽ giảm tỷ lệ mắc bệnh này ví dụ như thay đổi chế độ ăn uống.
Dưới đây là 6 chất dinh dưỡng được xem là "bậc thầy chống ung thư" trong bếp.
1. Canxi: Giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng
Canxi là một chất dinh dưỡng thiết yếu cho sức khỏe của xương, nhưng ít người biết rằng nó cũng liên quan đến sự xuất hiện của ung thư đại trực tràng. Nghiên cứu từ Trung tâm Ung thư của Đại học Minnesota cho thấy phụ nữ tiêu thụ hơn 800 miligam canxi mỗi ngày có thể giảm 46% nguy cơ ung thư đại trực tràng và bệnh nhân ung thư đại trực tràng tiêu thụ nhiều canxi hơn có thể sống lâu hơn.
Nhóm nghiên cứu cho rằng axit cholic và axit béo tự do trong ruột già sẽ kích thích sự tăng sinh quá mức của các tế bào biểu mô đại trực tràng và gây ung thư đại trực tràng. Nếu cơ thể có đủ canxi có thể kết hợp với axit cholic và axit béo tự do để giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng.
Khuyến nghị thực phẩm: Các sản phẩm từ đậu nành như đậu phụ, sữa đậu,...; bắp cải, bông cải xanh, vừng,
2. Caroten: Giảm nguy cơ ung thư vú
Theo một nghiên cứu tại Đại học Harvard, lượng caroten cao trong cà rốt có thể giúp làm giảm nguy cơ ung thư vú khoảng 28%. Đặc biệt, alpha carotene, γ-carotene và beta carotene có trong cà rốt có thể giúp làm giảm nguy cơ tái phát ung thư khoảng 68%.
Các khảo sát từ khắp châu Âu cũng đã chỉ ra rằng những phụ nữ thường ăn thực phẩm chay giàu cà rốt sẽ giảm 40% đến 60% tỷ lệ mắc ung thư vú liên quan đến thụ thể estrogen.
Khuyến nghị về thực phẩm: Cà rốt, bí ngô, xoài, ngô, cam và các loại trái cây và rau quả màu cam khác, rau bina, rau dền và các loại rau lá xanh đậm khác.
3. Chất xơ: Giảm nguy cơ ung thư ruột kết và ung thư vú
Quỹ Nghiên cứu ung thư thế giới luôn giữ vững quan điểm rằng chất xơ có tác dụng bảo vệ đại tràng và chống lại ung thư. Chất xơ có thể làm loãng các chất gây ung thư trong ruột kết, không có lợi cho sự phát triển của các tế bào ung thư, do đó làm giảm tỷ lệ mắc ung thư ruột kết.
Ngoài ra, ăn đủ lượng chất xơ cần thiết còn giảm nguy cơ mắc ung thư vú. Nhóm nghiên cứu Trường Y tế Công cộng Harvard TH Chan đã phân tích trên 20 nghiên cứu trước đó về mối liên hệ giữa chế độ ăn giàu chất xơ với tỷ lệ mắc ung thư vú. Kết quả công bố trên tạp chí y khoa Cancer của Hiệp hội Ung thư Mỹ cho thấy những phụ nữ tiêu thụ hàm lượng chất xơ cao có nguy cơ mắc ung thư vú thấp hơn 8% so với những người tiêu thụ chất xơ thấp nhất.
Khuyến nghị về thực phẩm: Ngũ cốc nguyên hạt, đậu, trái cây và rau quả, khoai tây là nguồn cung cấp chất xơ rất tốt. Hạn chế ăn các thực phẩm chế biến vì sẽ khiến hàm lượng chất xơ trong chế độ ăn uống càng thấp.
Lưu ý không nên ăn quá nhiều chất xơ. Bởi nếu ăn quá nhiều sẽ cản trở sự hấp thụ các chất dinh dưỡng khác. Một số người bị suy dinh dưỡng, bệnh nhân mắc các bệnh về đường tiêu hóa hoặc phẫu thuật đường tiêu hóa và những người bị táo bón ở tuổi già, thậm chí không nên tiêu thụ quá nhiều chất xơ
4. Lycopene: Giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt và ung thư miệng
Lycopene là sắc tố chính trong cà chua chín và có tác dụng chống oxy hóa mạnh. Một nghiên cứu của Đại học Harvard cho thấy lycopene có mối quan hệ nhất định với ung thư tuyến tiền liệt. Việc uống lycopene hàng ngày của nam giới (6,5mg trở lên mỗi ngày) trong chế độ ăn uống có thể làm giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt so với những người tiêu thụ ít nhất 21%.
Nghiên cứu cũng cho thấy lượng lycopene cao cũng có thể làm giảm nguy cơ ung thư thực quản, ung thư miệng, ung thư dạ dày, ung thư đại trực tràng và ung thư phổi.
Khuyến nghị về thực phẩm: Cà chua, dưa hấu, bưởi và ổi rất giàu lycopene. Chất này cũng có một lượng nhỏ có trong cà rốt, bí ngô, mận, xoài, lựu,...
Độ chín của cà chua càng cao thì hàm lượng lycopene càng cao. Lycopene là một chất dinh dưỡng hòa tan trong chất béo, và nó có tỷ lệ hấp thụ và sử dụng cao hơn nếu kết hợp với các loại dầu. Do đó, cà chua được nấu chín sẽ tốt hơn, và súp cà chua là một lựa chọn tốt.
5. Lưu huỳnh hữu cơ: Giảm nguy cơ mắc các bệnh ung thư khác nhau như ung thư dạ dày
Lưu huỳnh hữu cơ có thể giúp ngăn ngừa sự một số bệnh ung thư. Viện Ung thư Quốc gia Mỹ đã chỉ ra rằng hợp chất của lưu huỳnh là glucosin có khả năng phá vỡ sự phát triển của các tế bào ung thư đại tràng, ung thư phổi, ung thư buồng trứng, ung thư tuyến tiền liệt và dạ dày. Glucosin cũng vô hiệu hóa các chất gây ung thư, ức chế vi khuẩn gây bệnh và chống viêm.
Khuyến cáo về thực phẩm: Glucosin có nhiều trong tỏi, hành tây, các loại rau họ cải như súp lơ, súp lơ xanh, các loại bắp cải, cải xoăn, cải thìa, cải mầm Brussel, cải thảo, củ cải, xà lách xoong, xà lách,
Lưu ý những loại rau này không thích hợp để nấu quá lâu vì sẽ làm hỏng các thành phần có lợi. Tỏi, hành tây và các loại rau giàu allicin có thể được ăn sống hoặc chiên trong một thời gian ngắn.
6, Isoflavones trong đậu nành: Giảm nguy cơ ung thư vú
Đậu nành tự nhiên có chứa isoflavone, một loại estrogen thực vật (phytoestrogen) có cấu trúc tương tự như estrogen, có vai trò hai chiều trong việc điều chỉnh nồng độ estrogen ở phụ nữ. Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Cancer vào năm 2018 cho biết thực phẩm từ đậu nành đã được chứng minh có liên quan đến làm giảm nguy cơ tử vong do ung thư vú hoặc tái phát ung thư vú ở bệnh nhân châu Á.
Hơn nữa, isoflavone, một loại estrogen thực vật có nhiều trong đậu nành, được cho là ức chế sự sản sinh estrogen, do đó đồng thời ức chế sự phát triển của các khối u vú nhạy cảm với hormone này.
Khuyến nghị về thực phẩm: Đậu đen, đậu nành và các sản phẩm từ đậu nành như đậu phụ, sữa đậu nành,...
Nên tiêu thụ 30 đến 50 gram đậu nành hoặc các sản phẩm đậu nành tương đương mỗi ngày: 40 gram đậu nành tương đương với 200 gram đậu phụ và 800 gram sữa đậu nành.
