Bệnh mù màu

Mù màu xảy ra khi các vấn đề với các sắc tố cảm nhận màu sắc trong mắt gây khó khăn hoặc không thể phân biệt màu sắc.

Đa số những người mù màu không thể phân biệt được đâu là đỏ và đâu là xanh. Việc phân biệt màu vàng và xanh lam cũng có thể có vấn đề, mặc dù dạng mù màu này ít phổ biến hơn.

Tình trạng bệnh từ nhẹ đến nặng. Nếu bạn hoàn toàn mù màu - tình trạng này được gọi là chứng dị sắc tố - bạn chỉ nhìn thấy màu xám hoặc đen và trắng. Tuy nhiên, tình trạng này rất hiếm.

Bệnh mù màu phổ biến hơn ở nam giới. Phụ nữ có nhiều khả năng mang nhiễm sắc thể bị khiếm khuyết gây ra bệnh mù màu, nhưng nam giới có nhiều khả năng di truyền tình trạng này hơn.

Theo Hiệp hội đo thị lực Mỹ, khoảng 8% nam giới da trắng sinh ra bị thiếu thị lực màu so với 0,5% nữ giới thuộc mọi sắc tộc.

Mắt chứa các tế bào thần kinh được gọi là tế bào hình nón cho phép võng mạc, một lớp mô nhạy cảm với ánh sáng ở phía sau mắt của bạn, nhìn thấy màu sắc.

Ba loại hình nón khác nhau hấp thụ các bước sóng ánh sáng khác nhau và mỗi loại phản ứng với màu đỏ, xanh lá cây hoặc xanh lam. Các tế bào hình nón gửi thông tin đến não để phân biệt màu sắc.

Nếu một hoặc nhiều tế bào hình nón này trong võng mạc của bạn bị hư hỏng hoặc không xuất hiện, bạn sẽ khó nhìn thấy màu sắc một cách chính xác.

Các nguyên nhân gây ra mù màu có thể do:

Di truyền

Phần lớn sự thiếu hụt thị lực màu sắc là do di truyền. Nó thường truyền từ mẹ sang con trai. Mù màu di truyền không gây mù hoặc mất thị lực khác.

Bệnh tật

Bạn cũng có thể bị mù màu do bệnh tật hoặc chấn thương võng mạc.

Với bệnh tăng nhãn áp, áp suất bên trong của mắt, hoặc nhãn áp quá cao gây ra áp lực làm tổn thương dây thần kinh thị giác. Dây thần kinh này mang tín hiệu từ mắt đến não để bạn có thể nhìn thấy. Kết quả là, khả năng phân biệt màu sắc của bạn có thể giảm đi.

Theo tạp chí Investigative Ophthalmology & Visual Science, những người bị bệnh tăng nhãn áp không có khả năng phân biệt màu xanh lam và màu vàng đã được ghi nhận từ cuối thế kỷ 19.

Thoái hóa điểm vàng và bệnh võng mạc tiểu đường gây ra tổn thương cho võng mạc, nơi chứa các tế bào hình nón. Điều này có thể gây mù màu. Trong một số trường hợp, nó gây mù.

Nếu bạn bị đục thủy tinh thể, các ống kính của mắt dần dần thay đổi từ trong suốt đến mờ đục. Kết quả là tầm nhìn màu của bạn có thể bị mờ đi.

Các bệnh khác có thể ảnh hưởng đến thị lực bao gồm:

- Bệnh tiểu đường

- Bệnh Parkinson

- Bệnh Alzheimer

- Đa xơ cứng

Thuốc men

Một số loại thuốc có thể gây ra những thay đổi về thị lực màu sắc. Chúng bao gồm thuốc chống loạn thần chlorpromazine và thioridazine.

Các kháng sinh ethambutol (Myambutol) có thể gây ra vấn đề thần kinh thị giác và khó nhìn thấy một số màu sắc.

Những yếu tố khác

Mù màu cũng có thể do các yếu tố khác chẳng hạn nhưlão hóa. Suy giảm thị lực và thiếu màu sắc có thể xảy ra dần dần theo tuổi tác. Ngoài ra, các hóa chất độc hại như styrene, có trong một số loại nhựa, có liên quan đến việc mất khả năng nhìn màu.

Triệu chứng phổ biến nhất của bệnh mù màu là thay đổi tầm nhìn. Ví dụ, có thể khó phân biệt giữa màu đỏ và màu xanh lá cây của đèn giao thông. Màu sắc có vẻ kém tươi sáng hơn trước. Các sắc thái khác nhau của một màu có thể trông giống nhau.

Mù màu thường rõ ràng ở độ tuổi nhỏ khi trẻ đang học màu sắc. Ở một số người, vấn đề không bị phát hiện vì họ đã học cách liên kết các màu cụ thể với các đối tượng nhất định.

Ví dụ, họ biết rằng cỏ có màu xanh lá cây, vì vậy họ gọi màu mà họ nhìn thấy là xanh lá cây. Nếu các triệu chứng rất nhẹ, một người có thể không nhận ra rằng họ không nhìn thấy một số màu nhất định.

Bạn nên hỏi ý kiến ​​bác sĩ nếu bạn nghi ngờ bạn hoặc con bạn bị mù màu. Họ sẽ có thể xác nhận chẩn đoán và loại trừ các vấn đề sức khỏe khác nghiêm trọng hơn.

Con người có ba loại tế bào hình nón cảm nhận ánh sáng trong mắt: đỏ, xanh dương và xanh lục. Với bệnh mù màu, còn được gọi là thiếu thị lực màu, các sắc tố trong các tế bào hình nón này có thể bị rối loạn chức năng hoặc bị thiếu. Trong những trường hợp này, mắt gặp khó khăn trong việc phân biệt các màu sắc khác nhau. Điều này dẫn đến mù màu.

Mỗi loại mù màu có ảnh hưởng khác nhau đến cách mắt bạn nhìn thấy màu sắc.

Mù màu xanh lá - đỏ

Mù màu xanh lá - đỏ là dạng phổ biến nhất của tình trạng này. Loại mù màu này gây khó khăn cho việc phân biệt sắc thái của màu đỏ và màu xanh lá cây. 

Có rất nhiều loại mù màu đỏ và xanh lá. Màu đỏ có thể sẽ xuất hiện dưới dạng màu vàng nâu và màu xanh lá có thể trông như màu be với một số người mắc chứng này. Một số sắc thái của màu da cam, vàng và xanh có thể tất cả sẽ được nhìn như màu vàng với một số người khác. Với một số người thì màu đỏ trông có thể như màu đen.

Mù màu xanh lam - vàng

Bệnh mù màu xanh lam-vàng ít phổ biến hơn bệnh mù màu xan lá - đỏ, mặc dù bệnh mù màu xanh lục thường đi kèm với nó. Với loại mù màu này, bạn gặp khó khăn trong việc phân biệt giữa màu xanh lam và xanh lá cây, cũng như giữa màu vàng và màu đỏ.

Nó xảy ra khi các tế bào hình nón màu xanh lam của bạn bị thiếu hoặc không hoạt động chính xác. Đây là loại phổ biến thứ hai, và nó ảnh hưởng đến nam và nữ như nhau.

Mù màu xanh lam- vàng nhẹ

Xảy ra khi các tế bào hình nón màu xanh lam của bạn hoạt động theo một cách hạn chế. Màu xanh lam trông xanh lá hơn và khó có thể nhìn thấy màu hồng từ vàng và đỏ. Nó cực kỳ hiếm.

Mù màu xanh lam – vàng

Nó xảy ra khi bạn không có tế bào hình nón màu xanh lam. Màu xanh trông thành xanh lá , và màu vàng trông xám nhạt hoặc tím. Nó cực kỳ hiếm

Mù màu hoàn toàn

Bệnh mù màu hoàn toàn rất hiếm. Loại mù màu này, còn được gọi là achromatopsia, xảy ra khi tất cả các tế bào hình nón của mắt bị rối loạn hoặc mất chức năng.

Bệnh mù màu có thể do di truyền hoặc mắc phải.

Mù màu di truyền

Mù màu di truyền phổ biến hơn. Đó là do một khiếm khuyết di truyền. Điều này có nghĩa là tình trạng bệnh truyền qua gia đình. Những người có thành viên trong gia đình bị mù màu cũng có nhiều khả năng mắc bệnh hơn.

Mù màu mắc phải

Mù màu mắc phải phát triển muộn hơn trong cuộc sống và có thể ảnh hưởng đến nam giới và phụ nữ như nhau.

Các bệnh làm tổn thương dây thần kinh thị giác hoặc võng mạc của mắt có thể gây mù màu mắc phải. Vì lý do đó, bạn nên thông báo cho bác sĩ nếu thị lực màu của bạn thay đổi. Nó có thể chỉ ra một vấn đề cơ bản nghiêm trọng hơn.

Mù màu có thể gây khó khăn trong việc thực hiện các công việc hàng ngày, đặc biệt là những công việc đòi hỏi sự phân biệt màu sắc. Một số hoạt động hàng ngày mà bệnh mù màu có thể ảnh hưởng bao gồm:

- Chọn quần áo

- Lái xe

- Nấu thức ăn

- Sử dụng thiết bị điện tử

Tuy nhiên, bạn thường có thể có một cuộc sống tương đối bình thường với bệnh mù màu khi bạn đã thực hiện một số điều chỉnh với thói quen hàng ngày của mình.

Dưới đây là một số chiến lược về cách đối phó với bệnh mù màu trong cuộc sống hàng ngày:

- Thay đổi ánh sáng trong nhà của bạn. Thị giác màu không hoạt động trong bóng tối, vì vậy môi trường tối có thể khiến bạn khó nhìn thấy màu sắc hơn, đặc biệt là với bệnh mù màu. Nếu bạn gặp khó khăn khi di chuyển trong nhà hoặc nơi làm việc vào ban ngày, hãy cân nhắc sử dụng bóng đèn ban ngày để giúp làm sáng mọi thứ.

- Ghi nhớ một số nhu cầu thiết yếu hàng ngày. Mù màu có thể khiến các công việc như lái xe trở nên khó khăn hơn nhiều. Ghi nhớ vị trí của các đèn dừng và nhìn các biển báo đường bộ nhất định có thể giúp bạn an toàn trên đường, ngay cả khi bạn gặp khó khăn khi nhìn thấy màu sắc.

- Sử dụng hệ thống ghi nhãn. Nếu bạn bị mù màu, bạn có thể khó thực hiện các công việc hàng ngày như chọn trang phục hoặc mặc quần áo cho những dịp cụ thể. Tạo hệ thống, chẳng hạn như dán nhãn màu sắc lên quần áo có thể giúp thực hiện các công việc hàng ngày như thế này dễ dàng hơn nhiều.

- Dựa vào các giác quan khác của bạn. Thị giác chỉ là một trong năm giác quan mà chúng ta có. Ngay cả khi không có nó, chúng ta vẫn có khứu giác, vị giác, xúc giác và thính giác. Đối với các hoạt động khác thường có lợi từ sự phân biệt màu sắc, chẳng hạn như nấu các bữa ăn hoặc chọn trái cây tươi, bạn có thể dựa vào các giác quan khác của mình để hướng dẫn bạn trong quá trình này.

- Tận dụng các tùy chọn trợ năng. Nhiều thiết bị điện tử cung cấp các tùy chọn trợ năng có thể giúp người khuyết tật điều hướng họ dễ dàng hơn. Thay đổi các tùy chọn trên điện thoại hoặc TV của bạn có thể giúp bạn sử dụng các thiết bị điện tử này dễ dàng hơn, ngay cả khi bị mù màu. Ngoài ra, có một số ứng dụng trên thị trường mà bạn có thể tải xuống để giúp phân biệt màu sắc trong một số tác vụ nhất định.

Mặc dù không có cách chữa khỏi bệnh mù màu, nhưng nhiều người mắc chứng này vẫn có cuộc sống viên mãn.

Nếu bạn bị mù màu một phần, hãy đến gặp bác sĩ để thảo luận về các lựa chọn điều trị có thể áp dụng cho bạn.