Mâm cúng tất niên là thứ không thể thiếu được và là truyền thống văn hóa lâu đời của người Việt mỗi dịp Tết đến. Tùy theo phong tục của từng vùng miền mà mâm cỗ cúng sẽ có sự khác biệt.
Ý nghĩa của mâm cúng tất niên
Cứ đến thời điểm ngày cuối cùng của năm là các gia đình lại tất bật sắm sửa, chuẩn bị lễ vật và mâm cỗ cúng tất niên để dâng lên các vị thần linh. Cúng tất niên hàng năm đã từ lâu trở thành một nét đẹp văn hóa của người Việt. Đây chính là dịp để tất cả thành viên trong gia đình có cơ hội được ở gần bên cạnh nhau, cùng nhau ăn bữa cơm ngày cuối năm thân mật và cùng đón mừng năm mới sắp đến.
Mâm cúng tất niên chính là một trong các lễ vật để cho các gia đình có thể dâng lên các vị thần linh, tổ tiên dòng họ, thể hiện sự biết ơn, thành kính đến ông bà, tổ tiên vì đã giúp phù hộ, bảo vệ cho gia đình được yên bình, khỏe mạnh, gặp nhiều may mắn trong suốt năm vừa qua.
Lễ vật cần chuẩn bị khi thực hiện cúng tất niên
Lễ vật chuẩn bị cho cúng tất niên về cơ bản sẽ không có sự khác biệt quá nhiều đối với từng vùng miền trên cả nước. Chủ yếu sẽ gồm những thứ sau đây:
- Mâm ngũ quả (hoặc các loại trái cây đẹp mắt tùy theo vùng miền)
- Đèn cầy
- Hương hoa
- Trầu cau
- Trà, rượu
- Thuốc lá
- Tiền, vàng mã
- Hoa tươi
- Mâm cỗ cúng tất niên (tùy theo phong tục từng địa phương)
Thời điểm để cúng tất niên cuối năm
Theo như phong tục truyền thống, lễ cúng tất niên hàng năm thường được diễn ra vào chiều ngày 30 Tết (có thể vào ngày 29 nếu tháng đó là tháng thiếu). Trước đó, các thành viên trong gia đình đã phải cùng nhau dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ, chuẩn bị mâm cúng tất niên thật tươm tất.
Trong năm 2022 Nhâm Dần, ngày cuối cùng của năm Tân Sửu sẽ rơi vào ngày 31 tháng 01 năm 2022 theo dương lịch. Do đó các gia đình cần có sự chuẩn bị cho phù hợp để có thể thực hiện lễ cúng được trọn vẹn, đầy đủ nhất.
Mâm cúng tất niên cuối năm gồm những gì?
Mâm cỗ cúng tất niên là thứ không thể thiếu được trong lễ tất niên cuối năm. Thông thường mâm cúng sẽ được chuẩn bị tươm tất hơn so với ngày thường, với đầy đủ các món ăn truyền thống được chế biến ngon miệng, đẹp mắt. Tùy theo từng vùng miền mà mâm cúng 30 Tết sẽ có một chút khác biệt.
1. Mâm cúng tất niên miền Bắc
Người miền Bắc rất kỳ công, khó tính và cầu toàn trong việc chuẩn bị mâm cỗ cúng. Theo phong tục truyền thống, mâm cúng tất niên về cơ bản là phải có đầy đủ 4 bát - 4 đĩa, gia đình nào mà có điều kiện hơn thì có thể chuẩn bị lên đến 8 bát - 8 đĩa. Những món ăn mà người miền Bắc thường chuẩn bị cho ngày Tết gồm có:
- Thịt gà trống luộc nguyên con
- Canh măng hoặc canh bóng nấu thả
- Bánh chưng
- Giò lụa
- Nem rán
- Thịt đông
- Dưa hành muối
- Xôi gấc
- Rau củ xào thập cẩm
- Miến nấu lòng mề gà
- Nộm rau củ
2. Mâm cúng tất niên miền Trung
Khác với mâm cúng của miền Bắc, mâm cúng tất niên của miền Trung sẽ có đầy đủ các món ăn mang đậm hương vị và nét truyền thống nơi đây. Có thể kể đến những món ăn như:
- Bánh tét
- Thịt bò kho mật mía
- Thịt đông
- Thịt lợn luộc
- Chả ram
- Miến Huế
- Giò bò
- Nem chua
- Giò lụa Huế
- Rau củ xào thập cẩm
- Canh măng khô
- Canh rau củ hầm
- Thịt gà luộc hoặc thịt gà bóp rau răm
3. Mâm cúng tất niên miền Nam
Do khí hậu của miền Nam là nhiệt đới, mát mẻ và nắng quanh năm cho nên mâm cúng tất niên của người miền Nam sẽ có sự khác biệt lớn với miền Bắc hoặc miền Trung. Các món ăn đặc trưng trong ngày Tết ở miền Nam gồm có:
- Bánh tét
- Thịt kho tàu
- Canh khổ qua nhồi thịt
- Chả giò
- Lạp xưởng
- Dưa giá
- Củ cải ngâm chua ngọt
- Thịt lợn luộc
- Canh măng nấu xương
- Gỏi tôm thịt
- Xôi vò
Một số hình ảnh mâm cúng tất niên cuối năm của 3 miền đẹp mắt
Sau đây là một số gợi ý, hình ảnh mâm cúng tất niên của cả 3 miền hấp dẫn, ngon miệng và đẹp mắt, để bạn có thể tham khảo nhằm chuẩn bị cho lễ cúng của gia đình thật tươm tất.
Mâm cúng 30 tết với đầy đủ các món ăn truyền thống như xôi gấc, thịt gà luộc, nem rán,... mang đậm nét truyền thống miền Bắc
Một mâm cúng tất niên hấp dẫn với bánh chưng, thịt gà, nem rán, rau, nộm,... tất cả đều được bài trí trên các bát, đĩa có hình dáng độc đáo, tôn thêm vẻ đẹp cho mâm cỗ cúng này
Mâm cúng tất niên truyền thống với canh mọc, nộm, rau xào, thịt đông,... mà các gia đình vẫn thường hay chuẩn bị vào dịp Tết
Một mâm cúng tất niên khác thật tươm tất với canh bóng, rau củ xào thập cẩm, nem rán và một số món ăn hấp dẫn khác
Mâm cúng tất niên mang đậm nét truyền thống của người miền Nam với điểm nhấn là bánh Tét được làm đặc biệt, khiến cho có màu sắc độc đáo
