Bên cạnh những đặc sản như phở, bún chả, bánh xèo, ẩm thực Việt Nam trong mắt người nước ngoài có thể rất “kỳ quặc” vì 10 món ăn rất quen thuộc dưới đây.
1. Sầu riêng
Người Việt Nam thường nói đùa răng loại quả này là vũ khí bí mật để phá vỡ tình bạn vì mùi và vị của nó, bởi có 2 phe khi nhắc tới sầu riêng: Những người cực thích và những người cực ghét. Sầu riêng được mệnh danh là “vua trái cây”, là một loại trái cây nhiệt đới theo mùa, mọc từ tháng 6 đến tháng 8 ở nhiều nước Đông Nam Á.
Quả to và có nhiều gai cứng ở vỏ. Thịt của nó có màu vàng tươi đẹp mắt và mùi thơm nồng đậm gây tranh cãi. Khi được yêu cầu miêu tả về mùi của sầu riêng, những người yêu thích loại quả này sẽ không ngớt bàn tán về mùi hương hấp dẫn đến nhường nào, đến nỗi mỗi khi ngửi thấy mùi sầu riêng ở đâu đó họ không thể không ăn cho đến phát ngán. Trong khi những kẻ thù ghét chỉ cần bốn từ mạnh mẽ để thể hiện suy nghĩ của họ: "Mùi như tất cũ!"
Vậy thì tại sao bạn nên thử loại trái cây nặng mùi này? Trên thực tế, các nhà khoa học đã chứng minh rằng sầu riêng có giá trị dinh dưỡng cao, và ăn một lượng vừa phải loại quả này có thể giúp một người duy trì huyết áp khỏe mạnh, hỗ trợ hệ tiêu hóa cũng như cải thiện sức khỏe tim mạch. Tuy nhiên, những người mắc bệnh tiểu đường nên cẩn thận khi sử dụng sầu riêng vì loại quả này có hàm lượng đường cao.
2. Nước mắm
Một thực phẩm có mùi vị khác thường trong danh sách là nước mắm. Bạn có thể không nhận ra nhưng hầu hết mọi món ăn ở Việt Nam đều có nước mắm. Nước mắm không chỉ là nước chấm mà còn là gia vị thiết yếu trong nhiều món ăn Việt Nam. Nước mắm được làm từ muối, nước, và quan trọng nhất là cá cơm lên men. Có hai loại nước mắm: loại mặn và loại ngọt. Nước mắm mặn được dùng làm nước chấm cho nhiều món ăn hoặc nấu canh. Nó giúp mang lại hương vị đậm đà cho các món ăn. Nước mắm ngọt là hỗn hợp của nước mắm mặn, giấm và đường. Người ta còn cho thêm tỏi xay, ớt, gừng, chanh vào để tạo nên hương vị khác nhau.
Các nước mắm ngọt thường được đi kèm để chấm các loại bánh như bánh khọt, bánh xèo, bún chả,… Nếu không thích hương vị nguyên bản của nước mắm, bạn có thể thêm vài giọt chanh và ớt vào để làm bay mùi.
3. Bún đậu mắm tôm
Mắm tôm là loại mắm đặc biệt được làm từ tôm hoặc moi lên men kết hợp với muối ăn, có màu sắc và mùi vị đặc trưng. Cũng giống như sầu riêng, những người dùng mắm tôm được chia thành 2 loại: Người rất thích và người chỉ muốn “tránh xa” mắm tôm. Những người không ăn được sẽ thấy mắm tôm có mùi tanh hôi và ngược lại, những người thích nó chỉ muốn chấm bất kỳ loại thức ăn nào với loại mắm này.
Hương vị của mắm tôm rất hợp với các nguyên liệu khác như bún, đậu phụ rán, thịt lợn luộc và rau. Vì vậy, món bún đậu mắm tôm được coi là một “đặc sản” bạn không thể bỏ qua khi đặt chân tới Việt Nam.
Mẹo chuyên nghiệp: Mọi người thường thêm quất vào hỗn hợp để có mùi thơm hơn, tạo hương vị chua ngọt và thêm một vài lát ớt để tạo thêm vị cay cho món ăn.
4. Phá lấu
Phá lấu là một món ăn được kết hợp bởi các loại ruột, nội tạng con bò. Trước khi chế biến, người đầu bếp rửa tất cả nội tạng bằng muối và chanh để loại bỏ vi khuẩn nhiều lần, hoặc sử dụng gừng và rượu để khử mùi hôi nội tạng. Sau đó, nội tạng được nấu trong nồi nước dùng gồm rất nhiều gia vị như ngũ vị hương, thuốc bắc,… để tạo thành hỗn hợp phá lấu ngon tuyệt. Sau cùng, những người đầu bếp sẽ thái nhỏ dạ dày, ruột, tim, phổi để phục vụ thực khách.
Phá lấu thường được dùng kèm với bánh mì để vừa có cảm giác ngon miệng vừa “lấp đầy” dạ dày.
5. Ếch
Ếch thường được dùng là món ăn nhẹ khi uống bia hoặc dùng trong bữa chính. Ếch thường có thể bắt gặp ở đồng bằng sông Cửu Long quanh năm, nhưng mùa cao điểm là mùa xuân hoặc mùa hạ. Sau khi lột da và rút ruột, ếch sẽ được chiên, hấp hoặc nướng rồi dọn lên bàn ăn. Bạn có thể thưởng thức với cơm hoặc chấm ếch nướng với muối tiêu chanh. Ngoài món ếch luộc hoặc ếch nướng, loài động vật này cũng có thể được chế biến thành món cà ri ếch, cháo ếch, ếch xào sả ớt.
Mặc dù nhìn không đẹp mắt nhưng hương vị rất ngon. Thịt ếch có vị giống thịt gà, chứa nhiều vitamin và khoáng chất cần thiết nên được xem như một loại thực phẩm tốt cho sức khỏe. Ưu điểm lớn nhất của ăn ếch là giúp trẻ suy dinh dưỡng tăng cân.
6. Chuột
Chuột là một loại thực phẩm khác thường xuất hiện trên đồng ruộng của các vùng quê Việt Nam, đặc biệt là vùng đồng bằng sông Cửu Long. Tuy nhiên, không phải con chuột nào cũng có thể biến thành thức ăn. Chỉ có những con chuột ăn lúa đồng mới nấu được mà không gây nguy hiểm. Người nông dân sẽ lột da nó và sau đó nướng, hấp, chiên giòn hoặc làm cà ri với loài gặm nhấm nhỏ bé này. Có thể ăn thịt chuột nghe hơi kỳ cục nhưng rất ngon. Thịt chuột mềm, nhiều người cho rằng ăn ngon hơn thịt bò, thịt lợn, thịt gà.
Một vài món thịt chuột nữa mà bạn nên thử là chuột xào sả ớt, chuột rang muối, chuột om nước dừa. Việt Nam không phải là quốc gia duy nhất ăn thịt chuột. Các món ăn làm từ chuột cũng rất phổ biến ở các nước lân cận như Thái Lan, Lào, Campuchia, Trung Quốc, hay các nước xa hơn như Ấn Độ và Ghana.
7. Côn trùng chiên
Trong nhiều nền văn hóa châu Á, ăn côn trùng là một điều phổ biến. Các loại côn trùng ăn được rất đa dạng, từ châu chấu, ấu trùng ong, dế trắng đến bọ cạp.
Nhưng tại sao lại là côn trùng? Chúng ta đang hết thức ăn hay có lý do cụ thể nào để ăn những con bọ này? Gần đây, Liên Hợp Quốc đã khuyến cáo mọi người nên ăn côn trùng thay vì thịt vì nó là nguồn cung cấp protein, chất béo và vitamin tuyệt vời. Trên thực tế, nó có vẻ kỳ lạ nhưng rất tốt cho sức khỏe khi ăn.
Nếu bạn muốn ăn côn trùng chiên giòn và mọng nước thì đây là một vài món ăn để bạn cân nhắc: ve sầu xào lá chanh, nhộng ong xào hành khô, xôi trứng kiến, bọ cạp chiên giòn. Vì côn trùng là thực phẩm ít chất béo và giàu protein nên phù hợp với cả những người đang trong chế độ ăn kiêng.
8. Đuông dừa
Bạn có dám cầm những con đuông dừa béo ngậy đang bơi trong bát nước mắm cho vào miệng không? Đuông dừa là một loại sâu non màu vàng, đầu màu nâu. Nó thường sống bên trong thân cây dừa và ăn củ dừa. Ở Đồng bằng sông Cửu Long, đuông dừa sống là một món ăn đặc sản.
Đuông dừa ngon nhất khi nó vẫn còn sống. Thoạt nhìn chắc chắn sẽ hơi đáng sợ vì con sâu vẫn đang di chuyển giữa đũa của bạn. Nhưng nếu bạn có thể vượt qua nỗi sợ hãi và ăn nó, bạn sẽ thích hương vị của này. Nếu không phải là tín đồ của nước mắm, bạn có thể thưởng thức món sâu dừa sống với bia lạnh.
Trong trường hợp bạn không muốn ăn ấu trùng sống nhưng vẫn tò mò về mùi vị thì hãy ăn đuông dừa đã nấu chín. Một số món ăn phổ biến bạn có thể tìm thấy là đuông dừa nướng, đuông dừa chiên bơ, đuông dừa hấp nước dừa hay cháo đuông dừa.
9. Tiết canh
Tiết canh được làm từ một thành phần rất đặc biệt, đó chính là máu sống. Thông thường, nó sẽ được làm từ tiết vịt, ngỗng hoặc lợn. Phần tiết được lấy vào bát sau đó trộn với nước mắm khiến chúng đông lại. Sau đó, khi máu đông lại, nó giống như một chiếc bánh thạch, thịt và nội tạng băm nhỏ được cho vào bát cùng với đậu phộng và các loại rau thơm như ngò, bạc hà, tiêu, cùng với ớt cay. Những nguyên liệu này sẽ tạo nên một lớp thật đẹp mắt bên trên lớp tiết dẻo giống như bánh pizza.
Mọi người tin rằng món ăn này là một bữa sáng giàu protein tuyệt vời. Tuy nhiên, với tình hình an toàn thực phẩm hiện nay, chỉ đáng tin cậy khi biết đây là máu của động vật khỏe mạnh.
10. Trứng vịt lộn
Ngoài côn trùng, trứng vịt lộn là một món ăn nhẹ kỳ lạ khác mà người Việt Nam thích thú. Trứng vịt lộn là phôi vịt đang phát triển, thường được luộc hoặc hấp và ăn với rau răm, muối, tiêu, chanh hoặc quất. Người miền Bắc thường bóc vỏ trứng, cho vào bát và ăn trong khi người miền Nam thường trộn muối, tiêu, ớt với chanh hoặc nước quất trước. Đầu tiên, họ đặt quả trứng lên cốc đựng trứng, chạm vào phần đầu của quả trứng và tạo một lỗ nhỏ. Tiếp theo, họ húp nước bên trong quả trứng. Cuối cùng, họ chặt phần đầu và dùng thìa nhỏ để ăn phần trứng vịt còn nguyên vỏ.
Trứng vịt lộn là một loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng. Nó chứa rất nhiều vitamin (A, B, C) và các khoáng chất quan trọng (protein, lipid, canxi và phốt pho). Trong y học cổ truyền Việt Nam, trứng vịt lộn được cho là thực phẩm tốt cho não và khí huyết. Tuy nhiên bạn cần lưu ý rằng ăn quá nhiều có thể làm tăng lượng cholesterol trong máu và gây ra tình trạng dư thừa vitamin A trong cơ thể. Con số lý tưởng là ăn hai quả trứng mỗi tuần.
Bên cạnh món trứng vịt lộn luộc và hấp có vị béo và dai, trứng vịt lộn sốt me hoặc chiên bơ cũng là một số món bạn nên thử.
