Nhắc đến Thái Nguyên, người ta chỉ nghĩ đến chè xanh nhưng ít ai biết rằng nơi đây còn nhiều đặc sản nổi tiếng khác.
Bánh chưng Bờ Đậu
Người dân Thái Nguyên không biết bánh chưng Bờ Đậu bắt nguồn từ đâu, chỉ biết đã có hơn 50 năm qua. Nó khác biệt so với bánh chưng vùng khác là gói bằng tay nhưng vẫn vuông vắn, sắc cạnh.
Bánh được gói từ nếp của vùng Định Hóa, lợn rừng ở Na Rì và đậu xanh nguyên hạt vỏ mỏng. Sau đó bánh được luộc bằng thứ nước “giếng thần” trên núi đá, giúp bánh có vị rất đặc biệt. Hiện nay bánh được bày bán khắp mọi nơi của Thái Nguyên và trở thành món ăn quen thuộc của nhiều du khách trên dải đất hình chữ S.
Trám đen Hà Châu
Đây là đặc sản đặc biệt mà mẹ thiên nhiên đã ban tặng cho vùng đất Phú Bình. Mùa trám đen thường đến vào tháng 7 âm lịch. Chúng có hình thoi, đen nhánh, cùi vàng và nhân bên trong hạt trắng gần.
Trám trước khi ăn thường được om cho mềm, rồi tách rời phần cùi và hạt. Cùi trám chấm với muối vừng hoặc tương nếp rất thơm. Ngoài ra trám có thể mang ra làm xôi trám, kho thịt cá, gỏi trám...
Chè Tân Cương
Chè Tân Cương xanh đen, cuốn xoắn lại, bề mặt lá có nhiều phấn trắng. Chè đem pha có màu trong xanh, vàng nhạt, sánh và rất thơm. Người ta bảo chè Tân Cương quý không chỉ bởi giống mà còn nhờ vào quá trình chế biến công phu, tỉ mỉ. Và muốn tận hưởng hết thanh âm của trà thì khi dùng phải hội tụ đủ: thanh, sắc, vị, thần. Từng chè Tân Cương là từng giọt thanh thoát, sảng khoái tinh thần nhẹ nhàng biết dường nào.
Cơm lam
Cơm lam Định Hóa được làm từ hạt nếp cái hoa vàng, chắc mẩy và gặt vào tháng 9, tháng 10 âm lịch. Còn tre và nứa lấy thân non, vừa đủ dịu mà không dễ cháy. Người dân bản địa cho 3 phần gạo, 2 phần nước suối vào trong ống rồi che kín miệng, nướng bằng lá chuối non.
Cơm lam khi ăn cắt thành từng khoanh, ăn kèm với cá sấy, muối vừng. Nó có thể để cả tuần mà không gây mùi khó chịu hay thiu.
Đậu phụ Bình Long
Món ăn này ngon nhờ vào nguồn nguyên liệu sạch và chút bí quyết gia truyền. Nó là sự kết hợp hoàn hảo giữa tỉ lệ nước chua và đậu nành. Những hạt đậu được trồng ở vùng đất Bình Long no căng, tròn đều và chắc hạt ngọt nước. Đậu phụ Bình Long đặc biệt hơn ở nơi khác là không cắt nhỏ đậu mà chỉ cắt thành những bìa đậu to những 1kg.
Đậu phụ Bình Long ngon đến mức người dân đồn nhau rằng ăn mỗi ngày mà không hề thấy chán.
Tương nếp Úc Kỳ
Được làm từ gạo nếp, đậu nành và muối trắng. Nhưng phải là thứ gạo nếp Thầu Dầu phơi đủ nắng, không gãy nát thì tương mới đạt đúng vị. Cả gạo nếp và tương đều phải trải qua quá trình ủ công phu. Những chum tương nằm dưới cái nắng chói chang ấy lại mang đến thứ tương nhuyễn sánh như mật, lại có màu vàng đậm sóng sánh. Nó có thể chế biến hoặc ăn kèm nhiều món khác nhau.
