Món ăn này có vẻ ngoài khá đáng sợ nhưng nếu bạn có can đảm nếm thử thì nó sẽ mang đến cho bạn một hương vị tuyệt vời.
Món ăn được đặt tên là “đèn pha đại dương” chính là món đặc sản trứ danh Phú Yên mắt cá ngừ đại dương hay còn gọi là mắt cá bò gù. Món ăn này được xem là đặc sản cực dị, có một không hai ở vùng biển Phú Yên và đây cũng là món ăn độc quyền của Phú Yên mà du khách nào ghé thăm cũng mong một lần được thưởng thức. Tuy nhiên, hình dáng bên ngoài của món ăn này khiến không phải thực khách nào cũng đủ can đảm để nếm thử.
Phú Yên là tỉnh thuộc miền Trung, hầu hết các tỉnh miền Trung đều có món ăn chế biến từ mắt cá ngừ đại dương nhưng có lẽ chỉ ở Phú Yên mới có cách chế biến ngon nhất. Bởi đơn giản nơi đây được ví như “thủ phủ cá ngừ đại dương” vì ngư dân Phú Yên là những người đầu tiên phát triển nghề câu loại cá này vào năm 1994. Hơn thế, tỉnh Phú Yên là nơi đánh bắt loài cá ngừ đại dương nhiều nhất nên các món mắt cá ngừ cũng phát triển từ đây. Món ăn độc đáo này đã lọt vào top 10 đặc sản nổi tiếng của Việt Nam do Hội kỷ lục gia Việt Nam bình chọn vào năm 2014.
Cá ngừ đại dương mà ngư dân tỉnh Phú Yên quen gọi với tên dân dã địa phương là cá bò gù. Đây là loại hải sản có giá trị dinh dưỡng cao, vì giàu omega3 và DHA, rất tốt cho mắt và trí não. Ban đầu, khi chế biến xuất khẩu phần mắt cá người ta thường bỏ, nhưng thấy mắt cá ngừ quá to, bỏ phí thì rất uổng nên người dân kì công tìm cách chế biến, cuối cùng đã làm nên một món ăn với hương vị độc đáo không nơi nào có được.
Món ăn này được mệnh danh là “đèn pha đại dương” cũng bởi mắt cá ngừ thoạt nhìn như một cái “đèn pha”, tương đương với quả bóng tennis và thường nặng khoảng 100 – 300gram. Chính vì có trọng lượng lớn nên hình dáng bên ngoài của những chiếc mắt cá trông khá “kinh dị”, nhiều thực khách dù háo hức muốn nếm thử nhưng cũng không đủ can đảm vượt qua nỗi sợ hãi.
Mắt cá ngừ có thể chế biến nhiều món như: nấu canh chua, nấu cháo… nhưng ngon nhất là mắt cá hầm thuốc bắc. Ban đầu, mắt cá được lấy về sẽ được bảo quản bằng đá để giữ độ tươi ngon cho món ăn.
Để làm được món mắt cá bò gù, thì người chế biến phải có bí quyết khử mùi tanh của cá. Ban đầu, mắt cá ngừ tươi mang về được chần qua nước muối nấu sôi, sau đó rửa sạch, lấy các gân máu rồi mang đi hấp với lá dứa, sả, gừng để ngấm đủ mùi hương và giảm mùi tanh. Tiếp theo sau khâu khử mùi, mắt cá được ướp với các loại gia vị và một số vị thuốc Bắc.
Dù món ăn này đã kỳ công sơ chế, nhưng do đặc thù có vị tanh nên mắt cá ngừ đại dương tiềm thuốc Bắc nên được dùng lúc còn nóng hổi với hạt tiêu, ớt và ăn kèm với hành tím, gừng tươi thái nhỏ, rau cải, tía tô. Món ăn này khi chín có vị béo, bùi ngậy rất ngon.
Ở một số nơi, người ta còn cho mắt cá vào hũ sành nhỏ, đun liu riu với bếp cồn, vừa ăn vừa giữ độ nóng sốt để món ăn không bị tanh.
Tại Phú Yên, mắt cá ngừ đại dương được xem là món ăn chơi nên ít ai dùng với cơm trắng mà chỉ ăn kèm với cải bẹ xanh xắt nhuyễn, bánh đa nướng nóng giòn và nước tương cay. Ngày nay, món ăn đã trở thành một trong những đặc sản hàng đầu mà Phú Yên giới thiệu với bạn bè khắp nơi.
Ngày nay, do số lượng cá ngừ mà người dân ở đây đánh bắt không quá nhiều, chỉ đủ phục vụ nhu cầu của người dân tại địa phương nên ở những tỉnh thành khác khó mà tìm được món đặc sản này. Đó cũng chính là lý do vì sao món mắt cá ngừ đại dương ở Phú Yên ngày một nổi tiếng và được nhiều du khách tìm đến ăn.
Mặc dù vậy, đối với nhiều người, đây vẫn là một món đặc sản có vẻ ngoài đáng sợ và không phải ai cũng dám nếm thử.
