Cũng theo anh S’tiêng Chu, loại cá này cũng hiếm và người dân đánh bắt được hầu như bán cho các nhà hàng với giá chừng 400.000 đồng/kg. Đặc biệt thời điểm gần Tết Nguyên đán, chúng còn “lên giá” hơn, nhiều người muốn mua một kg về ăn chơi phải bỏ ra 800.0
Quảng Nam vốn là mảnh đất có nhiều đặc sản hấp dẫn du khách, trong đó có cá niên. Chúng sống ở trên sông Tranh, chạy dọc theo tỉnh lộ ĐT616 qua các huyện Nam Trà My và Bắc Trà My.
Anh S’tiêng Chu (32 tuổi) - người dân tộc Cor cho biết: “Người dân địa phương chúng tôi gọi cá niên là Jia- liếc do chúng khá giống với cá diếc nhưng mình dài và tròn hơn, có con khoảng 30cm. Chúng sống trên sông Tranh ở đoạn sông hẹp, ghềnh đá hoặc các con suối nước chảy xiết. Chúng chỉ ăn rêu và con hà.
Chúng sống ở trên sông Tranh, chạy dọc theo tỉnh lộ ĐT616 qua các huyện Nam Trà My và Bắc Trà My.
Xưa cá niên có nhiều lắm, chỉ cần đến những đoạn nước chảy xiết là có thể đánh bắt được hàng cân đem về chế biến. Song xã hội phát triển với đô thị hóa thì chúng bỗng dần ít đi hơn. Gần đây chúng được nhiều khách du lịch biết đến bởi các nhà hàng, khách sạn xuất hiện thực đơn có món cá niên hấp”.
Cũng theo anh S’tiêng Chu, loại cá này cũng hiếm và người dân đánh bắt được hầu như bán cho các nhà hàng với giá chừng 400.000 đồng/kg. Đặc biệt thời điểm gần Tết Nguyên đán, chúng còn “lên giá” hơn, nhiều người muốn mua một kg về ăn chơi phải bỏ ra 800.000 đồng”.
Món cá niên ngon nhất và chế biến đơn giản nhất chính là cá niên hấp. Theo đó, cá niên rửa sạch, cho vào nồi, đổ nước vừa ngập mình cá rồi bắc đun trên lửa. Khi nước sôi, để lửa nhỏ khoảng 10 phút thì cho thêm vài cọng hành vào, nêm nếm ít mì chính rồi sắp cá niên ra đĩa, rắc lên mình cá ít tiêu.
Cá niên hấp ăn nóng, chấm với ớt xanh giã muối vắt thêm chanh, kẹp với rau răm, húng, quế... đưa vào miệng nhẩn nha nhai, vừa để tránh hóc xương (cá niên có nhiều xương hom), vừa thưởng thức thịt cá ngọt thơm.
Ngoài ra, món cá niên nướng có hương vị rất đặc trưng, chế biến nhanh và đơn giản. Chọn những con cá niên vừa, chiều ngang thân mình bằng 2 ngón tay rồi xếp vào vỉ, đưa lên bếp than hồng rồi trở đều.
Khi nào thấy da cá niên vàng xém thì món nướng đã đạt yêu cầu. Ăn cá niên nướng "cầu kỳ" nhất là... dùng tay gỡ thịt cá hay cầm nguyên con chấm muối ớt pha với tiêu rừng mà cắn nhai ngấu nghiến, hít hà bởi vị ớt cay nồng.
“Hầu hết các quán cơm (quán nhậu) trên đường ĐT616 qua huyện Bắc Trà My đều có món đặc sản cá niên sông Tranh.
Dù kêu món cá niên hấp, cá niên nướng, gỏi cá niên, cá niên nấu cháo, cá niên kho nghệ,... nhưng thực khách cũng luôn được chủ quán giới thiệu món...ruột cá!
Ruột cá niên sau khi mổ ra, rửa sạch cho vào chén, có thể đổ thêm lòng đỏ trứng gà vào khuấy đều rồi đem chưng cách thủy cho chín. Sau khi hỗn hợp ruột cá niên và trứng gà chín, rắc lên ít tiêu núi rồi ăn nóng.
Do cá niên chỉ ăn rêu trên đá và sống trong môi trường trong sạch, không bị ô nhiễm nên nhiều người tin rằng ăn bộ ruột cá niên sẽ rất bổ dưỡng, giúp sáng mắt và có lợi cho đường tiêu hóa. Món ăn này có vị rất lạ, nếu ai chưa quen ăn thì thấy đăng đắng nhưng hậu lại ngòn ngọt”, người đàn ông dân tộc thiểu số nói.
