Dù mang hương vị tuyệt phẩm nhưng món ăn này hiện đã bị cấm ở một số quốc gia.
Nhắc tới ẩm thực nước Pháp, người ta sẽ nghĩ ngay tới món foie gras (gan ngỗng béo) trứ danh. Gan ngỗng là món ăn xa hoa, tinh tế thể hiện sự đẳng cấp của ẩm thực Pháp. Món ăn này chỉ xuất hiện trong các nhà hàng cao cấp, sang chảnh và được xếp hạng trong những món ăn đắt đỏ bậc nhất thế giới.
Hương vị béo ngậy và mềm như bơ tan ngay trong miệng khiến thực khách chỉ biết tấm tắc tán thưởng. Để chế biến món gan ngỗng hoàn hảo, đầu bếp cũng phải được đào tạo và luyện tập bài bản. Thế nhưng đằng sau giây phút thỏa mãn của con người lại là cách làm tàn nhẫn đến đáng sợ để tạo ra món gan ngỗng.
Foie gras trong tiếng Pháp có nghĩa là "gan béo". Thứ gan béo này chỉ được lấy từ những con ngỗng đực được vỗ béo. Tinh túy của gan ngỗng nằm ở lớp bơ ngậy, mềm mịn và tan trong miệng, khác với cấu trúc đặc, khô cứng của các loại gan bình thường. Bởi vậy, để tạo ra thứ gan béo mềm này là cả một quá trình tàn nhẫn.
Những con ngỗng (ngày nay là cả vịt) bị ép và nhồi thức ăn hết sức khủng khiếp. Ba bữa một ngày, người nuôi sẽ banh miệng, cắm ống thức ăn vào cổ họng từng con ngỗng để đổ hơn 2kg hạt ngũ cốc, như vậy, mỗi con ngỗng sẽ bị ép ăn tới 6kg thức ăn trong 1 ngày. Điều này khiến gan ngỗng bắt đầu tạo mỡ, phình to gấp 10 lần gan của một con ngỗng bình thường.
Những con ngỗng bị ép ăn đến béo phì sẽ thở đầy đau đớn do bị lá gan phì đại chèn ép các bộ phận khác và đi lại rất khó khăn. Nhiều con còn không thể di chuyển gây nên stress, trở nên hung hăng và tự giựt lông mình và tấn công các con khác.
Chúng bị nhốt trong những chiếc lồng nhỏ, chen chúc nhau và chỉ đủ chỗ để cựa quậy. Những con ngỗng tội nghiệp không được tắm táp hay rỉa lông khiến cho lớp dầu chống thấm nước của loài ngỗng bít kín cơ thể chúng.
Những con ngỗng tội nghiệp bị nhốt trong các lồng nhỏ, chen chúc chỉ đủ chỗ cựa quậy mình. Chúng không được xuống ao hồ tắm táp hay rỉa lông khiến lớp dầu tránh thấm nước của loài ngỗng bít kín cơ thể chúng. Đàn ngỗng ở một trang trại foie gras trông "bơ phờ" và "thường bị què bởi nhiễm trùng bàn chân do phải đứng trên lưới kim loại trong quá trình ép ăn bằng ống".
Thêm nữa, những con ngống này thường bị tổn thương thực quản do lượng thức ăn quá tải đổ xuống họng, gãy xương ức, nhiễm nấm, tiêu chảy, suy giảm chức năng gan và rất căng thẳng. Một số con chết vì viêm phổi hoặc nghẹn khi nuốt hạt. Theo kết quả nghiên cứu, những con ngỗng vỗ béo có tỉ lệ chết cao gấp 20 lần so với ngỗng không bị ép ăn.
Không chỉ những con ngỗng đực phải trải qua những ngày tháng sống trong địa ngục khổ sở, đau đớn, những con ngỗng cái cũng phải chịu số phận bi thảm không kém. Mỗi năm ở Pháp, có hơn 40 triệu con ngỗng cái bị ném vào máy xay sống làm phân bón hoặc thức ăn cho mèo.
Theo tổ chức bảo vệ động vật Farm Sanctuary, nước Pháp sản xuất và tiêu thụ 75% món foie gras trên thế giới, tương đương khoảng 24 triệu con vịt và nửa triệu con ngỗng mỗi năm. Mỹ và Canada cũng tra tấn khoảng 500.000 con mỗi năm để làm món foie gras.
Năm 2012, bang California chính thức ban hành luật cấm bán và tiêu thụ foie gras. Việc vỗ béo tàn nhẫn cũng bị coi là phạm pháp tại các nước như Áo, Cộng hòa Czech, Đan Mạch, Phần Lan, Đức, Australia, Ấn Độ, Isarel, Italy, Luxembourg, Nauy, Phần Lan, Nam Phi, Thụy Điển.
