Hành trình xót xa tìm lại quyền sống của những người "Hiến tặng"

Trong những ngày đầu xuân Bính Thân, tác phẩm Hiến tặng (Donor 23) của tác giả Cate Campbell Beatty lặng lẽ ra mắt như một nốt trầm giữa loạt sách tình yêu lãng mạn mang sắc màu "hồng phấn". Nhưng nếu tình cờ đọc thử một vài trang, độc giả hẳn sẽ khó lòng dứt ra được. Đây là cuốn tiểu thuyết cảm động, giàu ý nghĩa nhân văn cao cả. Bối cảnh câu chuyện diễn ra trên nền một thế giới siêu thực, nhưng không vì thế làm mất đi giá trị của nó trong xã hội hiện đại ngày nay. 

Hiến tặng (Donor 23) khiến người đọc day dứt về số phận Joan Lion - một cô gái sinh ra đã là người hiến tặng. Hình xăm in số 23 trên cổ tay cướp đi của cô quyền công dân, quyền làm người mà lẽ ra cô xứng đáng được nhận. Cô phải hiến tặng cho người thụ hưởng của mình - Tegan Gates - lần đầu tiên vào năm chín tuổi. Những lần hiến cơ và gân khác nhau, đặc biệt là máu liên tiếp diễn ra tới tận lúc cô mười bảy tuổi.

Joan luôn tuân thủ luật lệ của Hệ thống, cố gắng luyện tập, thể hiện để kiếm thêm thu nhập từ những lần hiến tặng. Cô có một mục tiêu lớn, đó là tích cóp đủ tiền để mua quyền công dân cho cô và cha, để thoát khỏi cuộc sống tủi nhục, tối tăm mà cô đang chịu đựng.

Những tưởng sự cố gắng ấy sẽ được đền đáp, nhưng rồi người ta phát hiện ra cô có trái tim khỏe mạnh hơn người thường và có ý định bắt cô “nộp thuế tim”. Vì muốn con gái thoát khỏi chế độ bất nhân của Hệ thống, cha Joan đã hi sinh tính mạng để giúp cô trốn thoát. Joan bỏ trốn nhưng trong lòng luôn canh cánh cảm giác tội lỗi rằng chính bản thân mình là người gây ra cái chết của cha mẹ.

Trên hành trình chạy trốn khỏi Liên Minh, thoát khỏi kiếp hiến tặng, Joan được nhiều người giúp đỡ và bảo vệ. Đó là những người dân du mục tốt bụng của tộc Con mà Hệ thống từng tiêm nhiễm vào đầu người dân rằng họ là lũ man di. Đó là Bash, gã lái buôn phóng khoáng hay Isabel, cô phóng viên nhiệt thành. Và đó là Duncan, chàng trai mà cô thầm yêu khi còn luyện tập ở Trung tâm thể thao của Liên Minh. 

Hành trình của Joan không đơn thuần là hành trình chạy trốn. Đó còn là hành trình chuyển biến lớn về nhận thức khi cô dám thoát ra khỏi những sự sắp đặt, kìm kẹp của xã hội, tìm lại bản ngã đã đánh đánh mất của mình. 

Bằng lối viết văn đơn giản nhưng cuốn hút, ngay từ những câu chữ đầu tiên, Cate Campbell Beatty đã khiến người đọc không thể rời mắt khỏi từng trang tiểu thuyết. Bà đã khắc họa nên bức tranh đả kích sâu sắc thông qua câu chuyện về Joan Lion. Đó là bức tranh đối lập giữa tình yêu, sự bao dung, lòng nhân ái của những người dân lương thiện với sự hà khắc, tàn bạo của đám người thụ hưởng có quyền thế. Qua đó, tác giả thể hiện thái độ phê phán mạnh mẽ chế độ xã hội thối nát, kìm kẹp quyền sống, quyền làm người của những người dân vô tội.