Món ăn này đặc biệt được dân nhậu ưa thích bởi hương vị độc đáo nhưng khiến không ít người phải sởn da gà.
Nếu có dịp thăm thú vùng đất Thanh Hóa, hẳn bạn cũng đã được nghe đến nhiều món ăn khá lạ lùng như nhái suối, sâu măng chiên,... và không thể không kể đến món ăn khoái khẩu của người Mường: nòng nọc non om măng.
Theo tiếng địa phương, nòng nọc được gọi là bu bu hoặc bâu bâu. Loài nòng nọc này chỉ có ở miền Tây Thanh Hóa mà thôi. Những con nòng nọc do loài ếch đá trong rừng đẻ vào các tháng mùa mưa thường béo tròn, to bằng ngón tay, khác hẳn nòng nọc dưới xuôi.
Tháng 6 đến tháng 11 âm lịch chính là thời điểm thích hợp để bắt nòng nọc, đặc biệt, người địa phương thường chọn đầu giờ sáng hoặc lúc chiều muộn để đi vào rừng. Lúc này, nước ở các con suối mát và khá yên tĩnh, nòng nọc thường lượn lờ kiếm ăn ở các khe đá nhỏ nên có thể dễ dàng bắt được.
Khi đi bắt nòng nọc chỉ cần mang theo 2 dụng cụ đơn giản là một chiếc dậm và một chiếc rỏ tre cùng lá khoắn làm mồi nhử. Người có kinh nghiệm chỉ cần khéo léo thả nhẹ từng chiếc lá khoắn vào một chiếc dậm đặt bên khe suối.
Sau khi bắt nòng nọc về, người ta sơ chế nòng nọc bằng cách rửa qua cho sạch bùn đất, rồi dùng mũi dao nhọn gẩy nhẹ vào bụng, lôi phần lòng ruột cho ra ngoài. Sau đó cho vào ít muối hạt chà rửa sạch thêm một lần nữa rồi để ráo nước.
Sơ chế nòng nọc xong có thể chế biến thành nhiều món khác nhau, đơn giản nhất là nấu canh nòng nọc với rau rừng. Phức tạp hơn chút là đem ướp nòng nọc với sả, ớt rồi nướng lên thơm phức, nhâm nhi với rượu thì ngon tuyệt đỉnh. Tuy nhiên món đặc trưng nhất như đã kể ở trên chính là nòng nọc om măng.
Chế biến nòng nọc om măng không đòi hỏi nhiều công đoạn cầu kỳ nhưng để món ăn được tròn vị thì nguyên liệu phải tươi. Bên cạnh măng rừng, nòng nọc, người nấu cần chuẩn bị thêm mẻ, hành, mùi tàu.
Đầu tiên, ta xào măng với mẻ cho chín tới rồi đổ nước sôi vào lấy nước. Sau đó cho nòng nọc đã sơ chế vào rồi đun sôi lại. Cuối cùng rắc hành, răm, mùi tàu lên trên, đợi vài giây là có thể bắc xuống ăn nóng cùng cơm hoặc làm mồi nhắm rượu.
Trong lần đầu thưởng thức, không ít người phải e sợ trước những chú nòng nọc béo mẫm và mềm mại nằm ngon lành trên bát măng om nghi ngút khói. Nhưng nếu can đảm nếm thử, gắp một chú nòng nọc cho vào miệng sẽ thấy một mùi thơm đặc trưng, ăn vào thấy mềm ngọt, phảng phất đâu đó chút vị đắng nhẹ của măng rừng và nước dùng béo ngậy, đậm đà.
Người dân địa phương kể rằng, xưa kia, vì đói kém, nên các cụ đã phải bắt nòng nọc, thứ có rất nhiều dưới suối để ăn. Thế nhưng, vô tình, món nòng nọc đã biến thành đặc sản của người Mường ở miền tây Thanh Hóa. Theo mô tả, các loại thịt gà, vịt, trâu, bò…cũng không thể ngon và bổ dưỡng bằng nòng nọc. Ngoài ra, các đồng ruộng được bà con không sử dụng thuốc hóa học nên nòng nọc rất sạch.
Lên bản Mường ở Thanh Hóa, du khách sẽ được người dân mời thứ đặc sản này nên bạn đừng ngại ngần mà không thưởng thức bởi không mấy ai được biết món ăn này ngon như thế nào. Bạn cũng có thể mua mang về ở các chợ họp khu vực huyện Thạch Thành, suối Vó Ấm chảy từ Vườn quốc gia Cúc Phương hoặc chợ phiên cửa khẩu quốc tế Na Mèo. Thế nhưng để nấu được ngon và chuẩn vị nhất vẫn phải do bàn tay của người Mường nơi đây.
