Đến với vùng Tây Bắc, loại cá này được coi là món ăn quý giá, lộc “trời cho” bởi hương vị thơm ngon.
Nếu có dịp vi vu ở Yên Bái, bạn sẽ được tiếp xúc với văn hóa của các dân tộc sinh sống tại đây, sẽ có cơ hội thưởng thức những món ăn đậm chất núi rừng mà ở miền xuôi khó có điều kiện được nếm thử. Một trong số đó chắc chắn phải kể đến món cá sỉnh Nậm Thìa.
Đây không chỉ là món ăn quý giá trong mâm cơm của người Thái Tây Bắc mà còn là đặc sản đắt giá với người dân Mường Lò. Cá sỉnh Nậm Thìa có bề ngoài nhỏ nhắn và hơi giống cá trôi Ấn Độ, chỉ khác ở chỗ môi của cá sỉnh hơi dày và có màu đen xanh.
Khi vào mùa sinh nở, cá sỉnh Nậm Thìa sẽ bơi ngược về thượng nguồn để giao phối và đẻ trứng. Dòng nước xiết sẽ đẩy lũ cá con về nơi có dòng chảy yếu hơn, bởi vậy nơi tập trung nhiều cá sỉnh nhất là dòng Thia.
Cá sỉnh có ít xương, xương cũng rất mềm, đầu cá nhỏ, mình vừa dài vừa thon. Cá sỉnh có vẩy trắng lăn tăn như hoa bạc, 2 bên lườn có ánh xanh. Thịt cá sỉnh đặc biệt có vị rất thơm ngon, ngọt đậm và rất chắc thịt.
Để bắt được cá sỉnh khá là khó bởi chúng thường sống tại những khu vực có dòng nước chảy xiết, hơn nữa chúng bơi rất khỏe và nhanh. Chỉ cần đánh động một chút là chúng bơi lẩn đi mất. Người dân nơi đây có một số cách để bắt được loài cá này. Với những người có nhiều thời gian và chỉ muốn bắt vài con cá về cho cả nhà ăn thì họ có thể đi câu cá sỉnh bằng giun đỏ. Loại giun này có thể tìm thấy ở ven bờ suối.
Còn với những người bắt cá sỉnh với số lượng lớn thì họ sẽ dùng chài. Cần 2 người cùng ngồi trên bè mảng bằng tre trôi dòng nước mới có thể quăng chài. 1 người chèo, 1 người quăng, tập trung vào vùng nhiều cá nhất. Loại cá này không phải lúc nào cũng có, mỗi lần đánh bắt chỉ được khoảng 2-3kg nên thường bắt lên mang ra chợ bán là hết trong vòng “một nốt nhạc”.
Cá sỉnh bắt về sẽ được chế biến bởi bàn tay khéo léo của những người con gái Thái. Chúng có thể làm thành nhiều món ngon để thiết đãi khách quý. Một điều đặc biệt nữa đó là người Thái còn dùng cá sỉnh Nậm Thia để làm sính lễ của nhà trai mang đến nhà gái hỏi cưới.
Để chế biến loại cá này, người ta thường nướng, rán hoặc hấp. Làm kiểu nào cũng có hương vị thơm ngon. Ngoài ra để mời khách, người Thái còn chế biến cá sỉnh thành những món độc đáo khác như cá mắm, cá chua hay cá sấy gác bếp…
Người Thái còn dùng cá sỉnh để làm món pa kính pỉnh. Món này có nguyên liệu là cá sỉnh tươi, xát chút muối lên rồi kẹp bằng que tre. Sau cùng nướng cá trên than hồng cho đến khi mỡ cá chảy ra, cháy xèo xèo trên than thơm lừng, mình cá chuyển vàng là có thể thưởng thức ngay. Pa kính pỉnh chấm với muối chanh, gừng là chuẩn vị.
“Pa móôc” cũng là món ăn độc lạ làm từ cá sỉnh Nậm Thai rất đáng để thử. Cá sỉnh sau khi làm sạch vảy, ruột thì bạn sẽ cho các loại gia vị quen thuộc như chanh, muối, gừng, hạt sản… vào bụng cá rồI dùng lạt buộc lại. Cá lúc này được bọc trong nhiều lớp lá chuối và đem vùi vào tro than. Thời điểm chờ cá chín, người dân sẽ cùng trò chuyện với khách khứa và nhâm nhi vài ly rượu. Món ăn béo ngậy, bùi bùi và thơm ngào ngạt mùi gia vị này sẽ khiến bạn thưởng thức một lần là nhớ mãi.
Có thể thấy cá sỉnh Nậm Thia được cả người dân Mường Lò và các tín đồ ẩm thực ưa thích. Cá sỉnh tuy bé nhỏ nhưng sức hấp dẫn của những món ăn chế biến từ loài cá này lại thơm ngon và bổ dưỡng cực ấn tượng. Đến Yên Bái thì đừng chần chừ mà thưởng thức ngay đặc sản quý giá này nhé.
