Cá sỉnh có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon như rán, nướng, hấp… hoặc được người phụ nữ Thái biến tấu thành mắm cá, cá chua hoặc cá sấy gác bếp…
Miền Tây Bắc có vô vàn đặc sản quý hiếm, trong đó phải kể đến cá sỉnh Nậm Thìa – được người dân ví như cá hồi của vùng núi. Chúng là đặc sản nổi tiếng của địa phương Mường Lò (Yên Bái).
Cá sỉnh có vẻ bề ngoài nhỏ nhắn, khá giống cá trôi Ấn Độ. Chúng có xương mềm và ít; đầu nhỏ; mình vừa dài vừa thon; vẩy trắng lăn tăn như hoa bạc; lườn 2 bên ánh xanh; thịt ngon và chắc nịch…
“Vào mùa sinh nở, cá sỉnh Nậm Thìa thường bơi ngược về thượng nguồn nhằm giao duyên và đẻ trứng để bảo tồn nòi giống. Và dòng nước xiết sẽ đẩy lũ cá con về vị trí dòng chảy yếu hơn, vì thế dòng Thia chính là nơi tập trung nhiều cá sỉnh nhất.
Cá sỉnh không hề dễ bắt vì chúng bơi rất khoẻ và còn đánh động nhanh. Song người dân ở Mường Lò vẫn có thể đánh bắt chúng bằng nhiều cách”, anh A Sùng (45 tuổi) – người thi thoảng đi đánh bắt cá sỉnh tại Mường Lò cho biết.
Cá sỉnh có vẻ bề ngoài nhỏ nhắn, khá giống cá trôi Ấn Độ.
Anh A Sùng thường đánh bắt cá sỉnh bằng cách thả mồi câu cá bằng giun đỏ nguyên con hoặc quăng chài. “Cách quăng chài rất độc đáo và hiệu quả. Tuy nhiên nó cần 2 người phối hợp với nhau.
Theo đó hai người cùng ngồi trên bè mảng bằng tre, trôi dòng nước có thể quăng chài. Một người chèo, một người quăng, tập trung vào vùng nhiều cá nhất. Sau đọ chúng tôi phải đợi một lúc để kéo chài lên, sẽ thấy vài con cá sỉnh bị mắc vào lưới’, anh A Sùng cho biết.
Cũng theo người đàn ông, xưa cá sỉnh có nhiều ở sông suối, song hiện giờ chúng là loài vô cùng quý hiếm bởi càng ngày càng ít đi, khó bắt. Anh và hàng xóm thi thoảng đi bắt cá vì nhớ mùi vị của cá trong các bữa ăn hoặc làm sản vật tặng cho người thân.
Cá sình được đánh bắt bằng cách thả mồi câu cá bằng giun đỏ nguyên con hoặc quăng chài
“Có người dưới xuôi lên đây chơi, được thưởng thức cá sỉnh mà ấn tượng ngay lần đầu tiên. Họ không ngờ có loại cá ngon, thịt ngọt và chắc nịch như vậy. Họ ngỏ ý muốn mua nhưng làm gì có nhiều để bán. Bởi chúng tôi thường đánh bắt về ăn hoặc tặng khách quý.
Có đợt, chúng tôi “trúng mánh”, quăng chài được rất nhiều cá nên đem ra chợ bán. Khách du lịch họ sẵn sàng mua với giá cao nhưng chúng tôi chỉ bán tầm 280.000 đồng/kg”, anh A Sùng nói.
Cá sỉnh có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon như rán, nướng, hấp… hoặc được người phụ nữ Thái biến tấu thành mắm cá, cá chua hoặc cá sấy gác bếp…
Dưới đây là những món ăn độc lạ được chế biến từ cá sỉnh:
“Pa Kính Pỉnh”
Món ăn này dùng cá sỉnh tươi, thoa chút muối, kẹp bằng gắp tre nướng than hồng đến khi nào mỡ cá chảy ra, cháy xèo xèo trên than, mình cá chuyển vàng là có thể dùng ngay được. Món ăn được chấm muối với chanh, gừng, hạt sen…
“Pa móôc”
Cá sỉnh sau khi làm sạch vảy, ruột thì bạn sẽ cho các loại gia vị quen thuộc như chanh, muối, gừng,… vào bụng cá rồi dùng lạt buộc lại. Cá lúc này được bọc trong nhiều lớp lá chuối và đem vùi vào tro than. Thời điểm chờ cá chín, người dân sẽ cùng trò chuyện với khách khứa và nhâm nhi vài ly rượu. Món ăn béo ngậy, bùi bùi và thơm ngào ngạt mùi gia vị này sẽ khiến bạn thưởng thức một lần là nhớ mãi khôn nguôi.
