“Ở quê mình, giá cáy thường ở mức 60.000 đồng/kg. Nhưng khi dân buôn vận chuyển lên thành phố, chúng có giá cao hơn rất nhiều, 100.000 đồng/kg mà không có hàng để bán", chị Hoàng Ngọc nói.
Con cáy (hay còn gọi là cua càng đỏ) thuộc họ cua đất, gồm cáy đỏ vàng, cáy gió, cáy đen, cáy lông. Chúng thường sống trong hàng các bờ ruộng hoặc bờ mương, bờ sông. Nắng càng to thì cáy bò ra khỏi hang tìm thức ăn càng nhiều. Song bắt cáy không phải chuyện đơn giản vì chúng chạy rất nhanh, hễ có tiếng động là chạy vào hang.
Tại Việt Nam, cáy thường sinh sống ở vùng nước lợ và đặc biệt có nhiều vào thời điểm từ tháng 5 đến tháng 9 dương lịch. Chị Hoàng Ngọc (32 tuổi, Hải Dương) cho biết: “Tứ Kỳ quê mình có nhiều cái lắm. Xưa nó là món ăn dành cho nhà nghèo - vừa dân giã vừa ngon miệng mà lại giàu giá trị dinh dưỡng. Hầu như mọi gia đình đều ăn canh cáy, mắm cáy hàng tuần. Giờ cáy không còn phổ biến như trước bởi có nhiều loài tôm cá cua hơn, vì thế những người xa quê mỗi khi về quê đều được ba mẹ làm canh cáy rau đay mướp hoặc rau muống chấm mắm cáy xổi cho ăn. Thế rồi ký ức tuổi thơ lại ùa về”.
Con cáy (hay còn gọi là cua càng đỏ) thuộc họ cua đất, gồm cáy đỏ vàng, cáy gió, cáy đen, cáy lông.
Cũng theo chị Hoàng Ngọc, những người con xa quê trở về Tứ Kỳ sau khi được ăn món quê nhà đã đem theo những túi cáy lên thành phố biếu, tặng bạn bè... Dần dần cáy đã trở thành đặc sản nổi tiếng, được chị em nội trợ thành thị tìm mua mỗi dịp hè về.
“Ở quê mình, giá cáy thường ở mức 60.000 đồng/kg. Nhưng khi dân buôn vận chuyển lên thành phố, chúng có giá cao hơn rất nhiều, 100.000 đồng/kg mà không có hàng để bán. Vì thế người trên đó mỗi khi hè về đều dặn chúng tôi nếu về quê thì mua giúp 2-3kg cáy đã làm sạch, cấp đông ăn dần”, người phụ nữ quê Hải Dương nói.
Cũng giống như cua đồng, cáy có thể chế biến thành món ăn dân giã : Canh cáy. Theo đó, cáy sau khi bóc sạch mai và yếm sẽ đem rửa sạch cho vào cối giã hoặc máy say. Lọc lấy nước nấu với rau đay mồng tơi hoặc mồng tơi. Sau đó chị em nội trợ nấu như các loại canh rau bình thường.
Món canh cáy sẽ ăn kèm với cà pháo, thích hợp giữa màu hè nóng bức, mang lại cảm giác dễ chịu và thanh mát.
Cũng giống như cua đồng, cáy có thể chế biến thành món ăn dân giã : Canh cáy.
Ngoài ra, cáy còn có thể chế biến thành những món ăn khác như cáy rang muối, cáy kho lá chanh lạng miệng và rất ngon. Đặc biệt cáy có thể làm thành mắm cáy dùng để chấm rau, thịt luộc. “Mắm cáy là sản phẩm không thể thiết trong mỗi bữa ăn của người dân quê tôi. Mắm cáy có thể dùng chấm món luộc như rau, thịt, làm nước chấm chấm nem, bún...
Cáy có rất nhiều chất dinh dưỡng tốt cho sức khỏe. Theo đông y, cáy có vị mặn, mùi tanh, tính hàn, hơi độc tác dụng bổ khí huyết, liền gân xương, thông huyết mạch, trừ nhiệt tà, sang thương huyết ứ.
Cáy còn có ưu điểm không gây dị ứng cho những ai mẫn cảm với hải sản. Đặc biệt mẹ bầu, người đang nuôi con bé có thể thoải mái ăn cáy để bổ sung lượng lớn canxi tự nhiên.
