Ở Quảng Bình có rất nhiều đặc sản thơm ngon nhưng không phải ai cũng đã từng nghe tới.
Gỏi cá nghéo
Cá nghéo thuộc họ cá xương sụn như cá mập, đẻ con chứ không đẻ trứng. Cá nghéo toàn thịt, gan béo, thịt ngon, tuy da có nhám (do đó gọi là cá nhám), có tanh, nhưng cạo da bằng nước sôi như cạo lợn thì không còn tanh nữa, thịt cá lúc ấy trắng như bông, mới nhìn đã thích.
Cá nghéo làm gỏi ăn với nước lèo, rau sống, nhắm rượu là một món nhậu ngon lành, ngoài ra cá nghéo còn được kho với nghệ, mật, gừng là món ăn bổ âm. Các lương y ở Đồng Hới khuyên người bệnh nghèo nên ăn cá nghéo bao tử sau khi lành bệnh, không cần uống thuốc bổ, tốn tiền.
Chọn mua cá nghéo chửa, mổ lấy bọc cá con trong bụng cá mẹ, để nguyên bọc, tránh làm vỡ, rửa qua nước muối ấm (không quá sôi) bắc gạo nấu cháo, vừa chín tới thì thả bọc bao tử cá vào, hầm kỹ, thêm gia vị tiêu hành.
Nhút tép
Lệ Thuỷ là nơi có bãi biển đẹp nhất nhì Quảng Bình. Nơi đây cũng là điều kiện sống lý tưởng của loài tép nước lợ. Tận dụng được lợi thế này, người dân Lệ Thuỷ đã có chế biến con tép thành món ăn thân thuộc. Đây cũng có thể coi là 1 trong những món đặc trưng của nơi này bởi vừa dân dã mà lại vô cùng ngon miệng.
Trong các món ăn đặc biệt được làm từ tép thì phải kể đến món nhút tép đồng. Cách làm nhút tép cũng tương tự như làm mắm tép hay người miền bắc còn gọi là mắm tôm. Tuy nhiên nhút tép có phần thanh, chua và thơm hơn do được trộn với thính chứ không mặn chát hay nặng mùi.
Nhút tép đồng ăn kèm với cơm trắng thì cực kỳ hao cơm. Người ta còn dùng nhút tép để ăn kèm với quả sung, quả vả, bầu luộc. Dùng nhút tép là nước chấm với các món rau như lá sung, lá xoài cũng ngon hết nước chấm. Đặc biệt, món thịt luộc mà chấm với nhút thì ngon hết sảy bởi cái ngọt thơm của thịt và vị nhút thanh thanh.
Cháo canh
Cháo canh thường được ăn vào buổi sáng ở Quảng Bình. Cháo canh là một trong những đặc sản Quảng Bình dân dã nhất. Có lẽ cũng như phở với người Hà Nội, cháo canh gắn bó với người Quảng Bình như thức ăn không thể thiếu. Chỉ có điều nếu phở thưởng thức cả ngày lẫn đêm thì cháo canh chỉ bán một buổi. Món này cũng không bày bán quá nhiều mà được chọn lọc bởi những cửa hiệu uy tín hay những thực khách sành sỏi.
Về hình thức cháo canh không đẹp mắt và cầu kỳ như phở. Sợi mì được làm khá thô sơ (nhào mịn, cán mỏng và cắt sợi theo cách thủ công) nên sợi to và dày chứ không mềm, mỏng. Nước dùng nhiều và có màu vàng ươm của thịt cua, chứ không sền sệt như tô bánh canh cua.
Đẻn biển
Có thể nhiều bạn lần đầu nghe đến con đẻn biển. Đẻn biển chính là một loài rắn biển. Thân nhỏ và thon, dài từ 1 đến 2 mét, có vảy, mình vằn da nhám. Đầu nhỏ đuôi dẹt. Đẻn biển là loài có giá trị cao trong thực phẩm cũng như chữa bệnh.
Đẻn gồm rất nhiều loại như đẻn kim, đẻn cá, đẻn sọc, đẻn bông, đẻn gai. Mỗi loại đẻn khi chế biến lại có hương thơm và vị ngọt khác nhau. Người Quảng Bình có thể làm nhiều món như cháo đẻn, đẻn hầm sả ớt, đẻn bằm xúc bánh đa, chả đẻn, đẻn nướng cuốn lá lốt và đẻn hầm thuốc bắc. Vì thế mà con đẻn luôn được du khách “thích mê”. Trước khi thưởng thức những món khác tại các nhà hàng ven bờ Nhật Lệ. Du khách đến đây thích nhất là uống rượu tiết đẻn hoặc ăn món ram đẻn biển vô cùng hấp dẫn.
Lẩu cá khoai
Các quán ở Đồng Hới chuyên món lẩu cá khoai đặc sản Quảng Bình (có nơi gọi cá cháo). Từng khúc cá trắng nõn nà, mũm mĩm như thách thức, khêu gợi. Cá được làm sạch, bỏ đầu, ruột, cắt đôi. Ướp cá khoai chỉ cần các loại gia vị bình thường như muối, ớt, bột ngọt nhưng luôn phải có thật nhiều cây nén (thuộc họ hành tỏi) được cắt mịn cả lá và củ nhỏ.
Còn nồi nước lẩu gồm các loại như cà chua, khế, nấm, chua me, măng chua, dưa cải. Kể ra đơn giản nhưng không phải vị chỗ nào cũng ngon mà còn phụ thuộc vào bàn tay người chế biến. Một yếu tố quyết định nữa là cá phải thật tươi.
Khi nồi nước lẩu đã sôi sùng sục người ta mới gắp cá cho vào. Không nên cho hết cá vào nồi cùng lúc; một người ăn hai khúc một lượt, cứ cộng lại rồi cho vào, hết lượt này đến lượt khác. Không để cá quá chín vì sẽ nát ra và mất hết chất, chỉ cần sôi lên một chút là vớt ra bát. Ăn ngay sau khi cá bớt nóng, đừng để nguội cá sẽ tanh.
Lẩu cá khoai thường ăn với rau kèm thêm 1 ít tóp mỡ rất đậm đà. Cá khoai phải theo mùa mới có, nếu muốn thưởng thức bạn đến Quảng Bình từ tháng 11 đến tháng 2 năm sau.
