Với nhiều người, chỉ cần nghe đến cái tên “da trâu thối” là đã sợ hãi, không dám ăn.
Da trâu thối
Da trâu thối (hay còn gọi là năng min) là một món ăn đặc sản của người Thái ở vùng cao Tây Bắc. Da của con trâu sau khi lọc ra vẫn giữ nguyên phần lông, đem gói kỹ vào lá chuối tươi và ủ trong khoảng 2 ngày, tùy mùa đông hay mùa hè.
Sau thời gian ủ, da trâu bốc mùi, người ta sẽ đem rửa sạch thì lông rụng hết, đem da đi phơi là có thể chế biến thành các món ăn như nấu canh hoa chuối, nướng than hồng…
Với người dân bản địa, các món ăn được nấu từ da trâu thối mang hương vị thơm ngon đặc trưng. Nhưng với đồng bào dưới xuôi, chỉ cần nghe đến cái tên “da trâu thối” là đã sợ hãi, không dám ăn.
Da trâu muối chua
Nguyên liệu để làm món da trâu muối gồm da trâu miếng dày mịn, giềng giã nhỏ, gạo rang thơm giã nhỏ thành thính, tỏi bóc sẵn, ớt thái nhỏ vừa đủ, cùng các gia vị khác như đường, muối, mì chính.
Để có được món da trâu muối chua ngon, giòn khâu chế biến là quan trọng nhất. Da trâu dày nên cần được sơ chế đúng cách để món ăn không bị cứng. Đầu tiên phải làm sạch da trâu bằng cách đun nước sôi, cho một ít tro bếp vào nước. Cho từng miếng da trâu nhúng vào nước nóng, cạo sạch. Tiếp đó, nướng da trâu trên bếp than cho chín vàng, phồng lên, lại cho vào chậu nước trắng rửa sạch, rồi mới cho vào nồi luộc cho da trâu mềm, bấm được thì vớt ra, không để da bị nhũn quá.
Phần da được luộc xong sẽ để nguội rồi thái thành từng miếng như ngón tay út rồi được cho vào chum sành để ướp gia vị và đậy kín trong khoảng 1 tuần là có thể dùng được luôn.
Tùy sở thích mà có thể thưởng thức món ăn này theo những cách khác nhau. Nhưng đơn giản nhất là sau khi da trâu đã được ủ chín thì ăn trực tiếp để cảm nhận được mùi thơm, độ giòn nguyên bản hoặc có thể trộn cùng rau thơm, hoa chuối thái nhỏ và lạc rang để làm nên món nộm lạ miệng.
Da trâu gác bếp
Đây cũng là đặc sản của đồng bào vùng cao Tây Bắc. Da trâu sau khi phơi dưới bếp nhiều tháng ngày sẽ được ngâm nước nhiều giờ, đến khi mềm thì đem thái thành từng miếng nhỏ. Sau đó chúng được ướp với các loại gia vị như: ớt, sả, muối, mì chính và mắc khén rồi chế biến thành canh hoặc nộm da trâu,… Những miếng da trâu dai, cứng lại có vị giòn, đậm đà hấp dẫn khách du lịch.
