Lễ lại mặt là nghi thức thực hiện sau đám cưới, thường thì cách đám cưới khoảng 3-5 ngày để cô dâu và chú rể về gặp ba mẹ ruột của cô dâu.
Lễ lại mặt xuất hiện trong phong tục đám cưới của người Việt từ xưa, nó có ý nghĩa giúp cô dâu xoa dịu nỗi buồn xa nhà, nhớ cha mẹ và người thân. Sau đám cưới ít nhất 3 ngày gia đình nhà trai cùng với chú rể và cô dâu đi tới nhà gái để cô dâu gặp gỡ người thân của mình.
Trong ngày gặp gỡ này, ba mẹ cô dâu cũng sẽ an ủi, động viên và chia sẻ những điều nên biết khi sống trong gia đình mới – gia đình chồng. Đây cũng là cơ hội để chú rể và gia đình nhà trai tạo mối quan hệ thân thiết, gắn bó với nhà gái. Có thể trong đám cưới vì nhiều việc bận rộn nên gia đình hai bên có có dịp tâm sự nhiều cùng nhau. Vì vậy, lễ lại mặt là nghi thức vô cùng cần thiết.
Lễ thành hôn, tơ hồng, hợp cẩn xong xuôi, hai vợ chồng tân hôn trở về nhà gái mang theo lễ vật để tạ gia tiên ông bà cha mẹ, đi chào họ hàng thân nhân bên nhà gái sau đó đón bố mẹ và vài thân nhân sang nhà chú rể. Kể từ buổi đó, mẹ cô dâu mới chính thức tới nhà chú rể và nhà thông gia, vì trong lễ cưới, mẹ cô dâu không đi đưa dâu. Lễ lại mặt thường tiến hành vào ngày thứ hai hoặc thứ tư sau ngày cưới (gọi là nhị hỷ hoặc tứ hỷ) tuỳ theo khoảng cách xa gần và hoàn cảnh cụ thể mà định ngày. Thành phần chủ khách rất hẹp, chỉ gói gọn trong phạm vi gia đình.
Ngày xưa, trong phong tục cổ, ảnh hưởng văn hóa Trung Quốc, trong lễ lại mặt, nếu nhà trai chuẩn bị một cái đầu lợn bị cắt lỗ tai thì tức là có hàm ý muốn trả lại cô dâu cho nhà gái vì đã thất tiết.
Đây là một phong tục đẹp trong đám cưới Việt. Nhưng nhiều nơi, vì điều kiện xa xôi nên nhiều người cũng miễn. (Ảnh minh họa)
Còn bình thường, lễ vật thường là đầu lợn, bánh trái, hoa quả, trà rượu hay trầu cau đơn giản. Lễ vật càng hậu hĩnh càng chứng tỏ sự hài lòng của nhà trai về cô con dâu mới.
Lễ này mang nhiều ý nghĩa tốt đẹp:
- Nhắc nhủ con đạo hiếu, biết tạ ơn sinh thành, coi bố mẹ vợ cũng như bố mẹ mình.
- Thắt chặt và mở rộng mối quan hệ thông gia, họ hàng ngay từ buổi đầu, tình cảm được nhân đôi.
- Hai gia đình cùng trao đổi rút kinh nghiệm về việc tổ chức hôn lễ và bàn bạc về trách nhiệm của hai bên bố mẹ trong việc tác thành cuộc sống cho đôi trẻ trong tương lai.
Đây là một phong tục đẹp trong đám cưới Việt. Nhưng nhiều nơi, vì điều kiện xa xôi nên nhiều người cũng miễn. Tuy vậy, nếu có điều kiện thì nên duy trì, vì đây là một nét đẹp văn hóa đáng để lưu giữ.
