Theo các bác sĩ, việc sử dụng gạo lức thay cơm trắng để giảm cân mà không tập luyện thể dụng hay ăn vô tội vạ loại thực phẩm này sẽ gây phản tác dụng, thậm chí gây hại cho sức khoẻ đối với những trường hợp đặc biệt.
Làm công việc văn phòng, đặc tính công việc phải ngồi nhiều, lại ít vận động, chị Nguyễn Ánh Tuyết (28 tuổi, ngụ quận 3, TP.HCM) luôn đau đầu vì cân nặng của mình. Dùng nhiều phương pháp giảm cân nhưng không hiệu quả, được bạn bè mách dùng gạo lức để ăn kiêng, chị Tuyết quyết định làm theo. Một tháng cắt hoàn toàn gạo trắng mà chỉ dùng gạo lức, cân nặng không giảm, chị lại tăng thêm 2kg.
Gạo lức và gạo trắng, loại nào tốt hơn?
Theo bác sĩ chuyên khoa 2 Dương Thị Kim Loan, Trưởng khoa Dinh dưỡng Tiết chế BV Thống Nhất (TP.HCM), gạo lứt, còn gọi là gạo rằn, gạo lật là loại gạo chỉ xay bỏ vỏ trấu, chưa được xát bỏ lớp cám gạo. Đây là loại gạo rất giàu dinh dưỡng đặc biệt là các sinh tố và nguyên tố vi lượng.
"Xét về năng lượng, gạo trắng và gạo lức tương đương nhau, nhưng gạo lức có chứa nhiều những axit amin tốt cho cơ thể như tryptophan, glyxin, valin... giúp ăn ngon miệng, ngủ ngon hơn. Gạo lức cũng có nhiều axit béo tốt hơn gạo trắng, gạo lức có nhiều chất xơ giúp tạo cảm giác no lâu, những chất xơ hoà tan có trong gạo lức giúp ổn định đường huyết, điều hoà hấp thu đường, điều chỉnh nhu động ruột tốt hơn gạo trắng. Đây cũng chính là lí do nhiều người vẫn dùng gạo lức để giảm cân", bác sĩ Loan nói.
Gạo lức có nhiều công dụng với sức khoẻ.
Có nên ăn gạo lức thay gạo trắng?
Dù có nhiều công dụng đối với sức khoẻ, tuy nhiên bác sĩ Loan cho rằng việc lạm dụng gạo lức trong khẩu phần ăn hàng ngày là không nên. Gạo lức dù sau khi nấu xong thì vẫn còn khá cứng, nhai sẽ mất thời gian và khó khăn hơn gạo trắng.
"Trong quá trình tiêu hoá gạo lức, dạ dày phải tốn nhiều thời gian co bóp để nghiền nát cơm hơn, gây ảnh hưởng không tốt đối với những người có bệnh lý về dạ dày, đặc biệt là người lớn tuổi khi ăn gạo lức cảm giác khó tiêu hơn", bác sĩ Loan phân tích.
Cần lưu ý khi lựa chọn gạo lức.
Nói về việc ăn gạo lức mỗi ngày thay cơm trắng, bác sĩ Loan cho rằng điều này là không nên, khuyến cáo sử dụng gạo lức theo nhu cầu. Ví dụ như gạo lức có nhiều vitamin nhóm B, chất sắt... chức năng hỗ trợ tạo hồng cầu, có nhiều chất chống oxy hoá, nâng sức đề kháng thì những người cần bổ sung sức khoẻ có thể sử dụng, nhưng chỉ nên dùng 2-3 lần/ tuần. Bên cạnh đó, việc sử dụng gạo lức để giảm cân mà không luyện tập thể dục hay ăn vô tội vạ loại thực phẩm này sẽ gây phản tác dụng, thậm chí là tăng cân.
"Về độ nở của gạo lức sẽ không được như gạo trắng, nếu bình thường ăn 1 chén cơm gạo trắng thì khi dùng gạo lức chỉ nên ăn khoảng nửa chén. Nếu không lưu ý thì lượng tinh bột, lượng năng lượng đưa vào sẽ khiến bạn tăng cân. Việc chỉ dùng gạo lức để giảm cân là rất khó, cần phải lưu ý đến việc giảm chất béo, chất đạm, giảm tinh bột, trái cây, bánh kẹo ăn trong ngày kết hợp với việc luyện tập thể dục", bác sĩ Loan chỉ rõ.
Cần phân biệt gạo lức và gạo huyết rồng
Một đặc điểm cần lưu ý khi sử dụng gạo lức là cần phân biệt gạo lức và gạo huyết rồng. Gạo lứt có thể làm được từ nhiều giống lúa khác nhau theo công nghệ chà tách vỏ, gạo huyết rồng làm từ giống lúa huyết rồng. "Thành phần dinh dưỡng khác nhau nên những công dụng mà hai loại gạo này đem lại cũng khác nhau.
Nếu như gạo lứt thuộc loại gạo có chỉ số đường huyết thấp hoặc trung bình, phù hợp với người bệnh tiểu đường và đối tượng béo phì ăn kiêng, thì gạo huyết rồng lại có chỉ số đường huyết cao lên đến 75,1. Nếu người bị bệnh tiểu đường sử dụng nhầm gạo huyết rồng, sẽ làm tình trạng bệnh trở nên trầm trọng và gây nguy hiểm đến tính mạng người bệnh", chuyên gia này nhấn mạnh.
Cẩn trọng trong phân biệt gạo lức và gạo huyết rồng.
Khuyến cáo trong việc sử dụng gạo lức an toàn, chuyên gia liệt kê:
- Nên chọn mua gạo lức sạch, có thương hiệu rõ ràng.
- Khi chế biến phải kiểm tra gạo kỹ, nhặt bỏ những hạt thóc còn vỏ trấu.
- Vo gạo vừa phải, không nên vo nhiều vì sẽ làm mất lượng vitamin B có trong vỏ cám.
- Cho nhiều nước lúc nấu, nấu đủ lửa, đủ nhiệt độ cho gạo mềm.
- Những đối tượng như phụ nữ mang thai, trẻ em, người lớn tuổi, những người có bệnh lý về dạ dày không nên dùng gạo lức.
"Đặc biệt lưu ý trong việc lựa chọn gạo lức vì nếu công nghệ chế biến, quy trình không đảm bảo thì gạo rất dễ nhiễm tạp chất, đặc biệt là những kim loại có hại như asen. Cần đặc biệt cẩn trọng khi chọn gạo lức để sử dụng", chuyên gia này khuyến cáo.
