Bún, phở và xôi có lẽ là món ăn sáng được nhiều người lựa chọn nhất nhưng loại nào thực sự tốt hơn và ai nên ăn loại nào lại là điều không phải ai cũng biết.
Mỗi sáng thức dậy, việc lựa chọn đồ ăn sáng cũng khiến nhiều người đau đầu, có người thích đồ ăn có nước vì dễ nuốt hơn, nhưng có người lại thích đồ ăn khô để no lâu hơn. Những đồ ăn sáng phổ biến nhất có lẽ phải kể đến bộ ba bún-phở-xôi, bởi các món ăn này xuất hiện khắp mọi nơi, từ vỉa hè cho đến các con ngõ nhỏ và cả những nhà hàng sang trọng.
TS.BS Từ Ngữ - Tổng thư ký Hội Dinh dưỡng Việt Nam cho biết, việc lựa chọn ăn xôi hay bún, phở thường sẽ dựa vào sở thích mỗi người, bởi nếu một người không thích ăn đồ khô, không thích ăn đồ nếp thì họ sẽ không bao giờ ăn xôi vào buổi sáng. Còn với một người chạy xe ôm, một người thợ xây dựng thay vì ăn một bát bún phở, họ sẽ ăn 2 gói xôi vì vừa đảm bảo kinh tế, vừa giúp no lâu hơn.
Phân tích dưới góc độ dinh dưỡng, TS Từ Ngữ cho biết, trước hết xét về tổng lượng calo thì một gói xôi cỡ vừa, nếu kèm các thực phẩm khác như trứng, chả, ruốc,... sẽ có tổng năng lượng không thua kém một bát bún hay bát phở.
Xôi cung cấp khá nhiều năng lượng, có giá khá rẻ nên phù hợp với những người lao động nặng. Ảnh minh họa.
Theo đó, một bát xôi trắng có năng lượng thấp nhất với khoảng 350 calo, nhưng nếu là xôi đỗ xanh sẽ có 515 calo, hay xôi lạc 550 calo, xôi khúc 400 calo và xôi vò sẽ cho 480 calo.
Riêng với bún, phở cũng sẽ có lượng calo khác nhau tùy vào mỗi loại, ăn nhiều hay ít, gọi thêm đồ hay không. Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, một bát phở bò tái có 314 calo, bát phở chín bình dân 291 calo, bát phở sốt vang 483 calo, bát phở gà sẽ là 356 calo. Còn với bún, một bát bún chả có 518 calo, bún cá 439 calo, bún bò Huế 524 calo, bún dọc mùng 287 calo, bún giả cầy 669 calo, bún đậu mắm tôm có thịt chân giò là 779 calo.
TS Từ Ngữ nhận định nếu nhìn một cách tổng thể thì một bát bún, phở có thể cân đối và nhiều chất hơn so với xôi. Tuy nhiên, có một điểm chung là bộ ba món ăn này đều có lượng chất xơ rất ít, dù có nhưng không đáng kể. Do vậy, khi lựa chọn ăn xôi hay phở, bún vẫn cần ăn thêm rau xanh như dưa chuột, cà chua, rau thơm các loại hoặc sau khi ăn có thể ăn thêm quả chín để đảm bảo nhu cầu vitamin và khoáng chất.
Bún và phở nhìn một cách tổng thể về dinh dưỡng sẽ tốt hơn một gói xôi. Ảnh minh họa.
Qua sự so sánh trên để thấy, dù chọn xôi hay bún, phở thì năng lượng mỗi món ăn sẽ khác nhau nên sẽ tùy vào năng lượng tiêu hao, thậm chí là bệnh lý của mỗi người để lựa chọn món ăn cho phù hợp. Ví dụ như người đang có ý định giảm cân, có vấn đề về dạ dày, bị đầy bụng khó tiêu, phụ nữ mang thai hay người nóng trong, nổi mụn nhọt không nên ăn nhiều xôi, nhất là vào buổi sáng.
Còn với những người có bệnh lý dạ dày, có vấn đề về đường tiêu hóa, phụ nữ mới sinh... không nên ăn bún, phở. Vì sợi bún, phở được làm từ bột gạo, ngâm với nước trước khi làm bột nở ra (nhất là bún). Trong thời gian này tinh bột sẽ lên men, khi ăn người bệnh dễ bị đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu. Đó là chưa kể có không ít cơ sở còn sử dụng hàn the để sợi bún, phở dẻo, ngon hơn trong khi đây là chất đã được cấm sử dụng.
