Gần đây, bác sĩ Cổ Đống, trưởng Khoa ngoại thần kinh của Bệnh viện Đường Đô thuộc Đại học Quân y Không quân (Tây An, Thiểm Tây, Trung Quốc), đã tiếp nhận một bệnh nhân rất đặc biệt, cô bé 11 tuổi, tên Tiểu Lam nhưng cơ thể đã cao 1m70.
Nhiều người nghĩ rằng, trẻ em hiện nay đều tương đối cao, nên cô bé Tiểu Lam này có cao hơn các bạn cùng trang lứa cũng không có gì kỳ lạ. Tuy nhiên, gần đây cha mẹ của cô bé phát hiện, Tiểu Lam không những phát triển chiều cao rất nhanh, mà đôi bàn chân cũng trở nên to hơn. Mua giày cỡ 38, không lâu cô bé đi đã rất chặt, phải chuyển sang giày cỡ 39. Vậy nguyên nhân thực sự đằng sau sự việc này là gì?
Tiểu Lam 11 tuổi đã cao 1m70, hai bàn chân càng ngày càng to.
Cha mẹ Tiểu Lam cảm thấy cần phải tìm hiểu những bất thường trên cơ thể con gái, nên họ đã đưa Tiểu Lam đến phòng khám ngoại trú của bác sĩ Cổ Đống để kiểm tra. Sau một loạt kiểm tra vật lý và kiểm tra dữ liệu hình ảnh, kết hợp với các triệu chứng của cô bé, cuối cùng bác sĩ Cổ Đống đã chẩn đoán chính xác, Tiểu Lam có một khối u tuyến yên loại hormone tăng trưởng, kiến nghị gia đình tiến hành phẫu thuật để điều trị càng sớm càng tốt. Vấn đề về chiều cao và bàn chân ngày càng to của Tiểu Lam, đều là do khối u này gây nên.
Theo bác sĩ Cố Đổng: U tuyến yên là một hiện tượng trong tuyến yên xuất hiện một khối u bất thường. Có trường hợp khối u đó làm tuyến yên sản sinh ra quá nhiều lượng hocmon cung cấp cho cơ thể. Nhưng bên cạnh đó lại có trường hợp nó làm hạn chế những chức năng của tuyến yên dẫn đến các vấn đề liên quan đến kích thích tố.
Theo phân tích thì u tuyến yên hầu như là u lành, nó thường chỉ nằm trong khu vực của tuyến yên mà không lây lan rộng ra các khu vực khác của cơ thể.
Bác sĩ Cổ Đống chẩn đoán Tiểu Lam có khối u tuyến yên, là nguyên nhân dẫn đến cô bé còn nhỏ tuổi nhưng đã phát triển nhanh về chiều cao và bàn chân ngày càng to
Trên lâm sàng, khối u tuyến yên được chia làm nhiều loại khác nhau: Khối u gây thiếu hormone, Khối u gây tăng tiết hormone vỏ tuyến thượng thận ACTH, Khối u gây tăng tiết hormone tăng trưởng, Khối u gây tiết hormone prolactin, Khối u gây tiết hormone tuyến giáp. Trong trường hợp của Tiểu Lam đó là khối u tuyến yên loại hormone tăng trưởng.
Đặc điểm của loại khối u gây tăng tiết hormone tăng trưởng
Những khối u dạng này sẽ khiến cơ thể sản xuất ra quá nhiều hormone tăng trưởng (GH), và có thể gây ra các triệu chứng như:
- Các đặc điểm khuôn mặt thô (Coarsened facial features)
- Cánh tay và bàn tay bị phì đại
- Vã nhiều mồ hôi
- Tăng huyết áp
- Các vấn đề về tim mạch
- Đau khớp
- Răng không thẳng hàng
- Mọc nhiều lông
- Trẻ nhỏ và thanh thiếu niên có thể phát triển quá nhanh hoặc quá cao.
Ảnh hưởng của khối u tuyến yên loại hormone tăng trưởng đối với bệnh nhân không chỉ gây bất thường về ngoại hình, mà bệnh nhân thậm chí có thể chết vì bệnh tim mạch nếu không được điều trị.
Biến chứng chung của khối u tuyến yên
Khối u tuyến yên thường sẽ không ác tính hoặc lan rộng sang các phần khác của cơ thể. Tuy nhiên, do tuyến yên có vị trí nằm giữa nền não và có chức năng đặc biệt quan trọng trong sản xuất hormone điều hòa rất nhiều hoạt động của cơ thể, nên khối u tuyến yên có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, và có thể gây ra:
Khối u tuyến yên không được điều trị kịp thời sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm
Giảm thị lực: Khối u tuyến yên có thể gây tăng áp lực lên các dây thần kinh thị giác, gây suy giảm thị lực hoặc mất thị lực ở 1 hoặc cả 2 bên mắt.
Thiếu hormone vĩnh viễn: Sự có mặt của khối u tuyến yên hoặc việc phẫu thuật cắt bỏ khối u có thể sẽ gây ra những ảnh hưởng lâu dài đến việc sản xuất ra hormone, và có thể sẽ khiến bạn cần phải sử dụng các loại thuốc thay thế hormone suốt đời.
Một biến chứng hiếm gặp nhưng rất nguy hiểm của khối u tuyến yên là ngập máu tuyến yên. Đây là tình trạng khối u bỗng nhiên xuất huyết, chảy máu. Bạn sẽ nhận thấy mình có một cơn đau đầu đau nhất từ trước đến giờ. Ngập máu tuyến yên là một tình trạng cấp cứu có tể đe dọa đến tính mạng, cần phải được điều trị bằng corticosteroid và có thể là cả phẫu thuật.
Điều trị khối u tuyến yên
Điều trị khối u tuyến yên sẽ phụ thuộc vào loại khối u, kích thước khối u và sự phát triển của khối u trong não. Tuổi và tình trạng sức khỏe chung của người bệnh cũng là một yếu tố ảnh hưởng đến lựa chọn điều trị.
Các lựa chọn điều trị bao gồm phẫu thuật, xạ trị và dùng thuốc, có thể là đơn thuần hoặc phối hợp các biện pháp để điều trị khối u tuyến yên và đưa việc sản xuất hormone về mức bình thường. Trong đó, phẫu thuật nội soi loại bỏ khối u qua xoang mũi là lựa chọn tốt cho bệnh nhân hiện nay, kỹ thuật này sẽ cho phép bác sỹ loại bỏ khối u thông qua mũi và xoang mũi mà không cần tạo ra thêm vết cắt ngoài xương sọ.
Do đó, điều quan trọng là bệnh phải được chẩn đoán sớm, chính xác và điều trị sớm u tuyến yên. Nếu cha mẹ thấy trẻ có những triệu chứng của loại khối u gây tăng tiết hormone tăng trưởng cần phải chú ý, đưa trẻ đến bệnh viện khám và điều trị ngay lập tức.
