Đông trùng hạ thảo là một loại dược liệu vô cùng đắt đỏ của Trung Quốc. Tuy nhiên do một số tác dụng phụ của đông trùng hạ thảo nên không phải ai cũng có thể sử dụng nó.
Đông trùng hạ thảo là gì?
Đông trùng hạ thảo là một loại nấm dược liệu được cho là có tác dụng chống oxy hóa và chống viêm. Nguồn gốc tên gọi là bởi đông trùng hạ thảo là nấm và sâu hợp sinh với nhau. Do sâu non nằm dưới đất, nấm kí sinh lên sâu non và hút dinh dưỡng khiến sâu chết dần. Khi mùa hè đến, nấm mọc ra khỏi sâu thành ngọn cỏ (thực vật/thảo mộc).
Có 400 loài đông trùng hạ thảo, hầu hết có nguồn gốc từ Bhutan, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nepal, Thái Lan và Việt Nam. Loài dược liệu được biết đến nhiều nhất là Cordyceps sinensis (nay có tên chính thức là Ophiocordyceps sinensis). Nấm có thân dài bằng ngón tay và thường có màu nâu.
Đông trùng hạ thảo hoang dã ở Trung Quốc được đánh giá cao đến mức một cân thường có giá trên 20.000 USD (hơn 453 triệu đồng). Hầu hết đông trùng hạ thảo ngày nay được sản xuất từ phương pháp nuôi cấy nấm đã được biến đổi gen có các đặc tính sinh học của C.sinesis nhưng không thể tự sản sinh ra nấm.
Đông trùng hạ thảo thường được gọi là nấm sâu bướm vì có dạng hình ống, mỏng. Trong y học cổ truyền Trung Quốc, nó được gọi là dong chong xia ca.
Tác dụng phụ của đông trùng hạ thảo
Đông trùng hạ thảo được coi là an toàn khi sử dụng trong thời gian ngắn. Một số người dùng có thể gặp các tác dụng phụ nhẹ, bao gồm đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy hoặc khô miệng. Các triệu chứng thường hết sau khi ngừng uống đông trùng hạ thảo. Một số người khác đã báo cáo rằng vị kim loại kéo dài sau khi sử dụng sản phẩm đông trùng hạ thảo, có thể mất nhiều thời gian hơn để xử lý.
Một số đối tượng không nên sử dụng đông trùng hạ thảo vì có thể gặp tác dụng phụ
Mặc dù có độ an toàn tương đối, nhưng tác dụng của thuốc thảo dược vẫn chưa được hiểu rõ và có thể gây ra vấn đề ở một số người dùng. Nếu bạn bị dị ứng với nấm mốc hoặc nấm men, bạn có thể sẽ bị dị ứng với đông trùng hạ thảo và nên tránh xa chúng.
Những người đang điều trị bệnh tiểu đường có thể cần tránh đông trùng hạ thảo vì việc sử dụng kết hợp có thể dẫn đến giảm lượng đường trong máu (hạ đường huyết).
Những người bị rối loạn chảy máu hoặc dùng thuốc chống đông máu ("thuốc làm loãng máu") cũng có thể cần tránh đông trùng hạ thảo. Dùng chung chúng có thể làm tăng nguy cơ chảy máu hoặc dễ bị bầm tím.
Bạn cũng cần tránh sử dụng đông trùng hạ thảo nếu chuẩn bị phải phẫu thuật. Bạn cần phải ngừng dùng đông trùng hạ thảo trước ít nhất hai tuần để ngăn ngừa chảy máu quá nhiều.
Do thiếu nghiên cứu, các sản phẩm đông trùng hạ thảo dưới bất kỳ hình thức nào không được sử dụng cho trẻ em, phụ nữ có thai hoặc cho con bú.
Liều lượng và cách sử dụng
Hiện nay, đông trùng hạ thảo thường có ở dạng viên nang, viên nén hoặc bột. Nấm khô nguyên hạt thường có thể được tìm mua trên mạng nhưng không phải lúc nào cũng có thể chắc chắn mua đúng đông trùng hạ thảo.
Đông trùng hạ thảo nguyên con khô thường được sử dụng để làm cồn thuốc và chiết xuất, trong khi đông trùng hạ thảo dạng bột có thể được pha trộn thành sinh tố và protein lắc hoặc pha thành trà.
Không có hướng dẫn chung cho việc sử dụng đông trùng hạ thảo hoặc chất bổ sung đông trùng hạ thảo một cách thích hợp. Theo nguyên tắc chung, không bao giờ sử dụng nhiều hơn liều lượng khuyến cáo trên nhãn sản phẩm. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng bất thường nào sau khi tiêu thụ đông trùng hạ thảo, hãy dừng lại và đến ngay các cơ sở y tế uy tín. Đảm bảo giữ bao bì sản phẩm để cho bác sĩ xem.
Ai dùng được đông trùng hạ thảo?
Đông trùng hạ thảo thường được quảng cáo như một chất tăng cường năng lượng tự nhiên. Những người ủng hộ cũng cho rằng đông trùng hạ thảo có thể bảo vệ cơ thể khỏi các vấn đề sức khỏe như hen suyễn, trầm cảm, tiểu đường, mệt mỏi, cholesterol cao và nhiễm trùng đường hô hấp trên.
Đông trùng hạ thảo cũng có mục đích thúc đẩy thành tích thể thao, một tuyên bố đã gây chú ý vào năm 1993 khi các vận động viên điền kinh Trung Quốc phá vỡ nhiều kỷ lục thế giới, các huấn luyện viên của họ cho là nhờ bổ sung đông trùng hạ thảo.
Đông trùng hạ thảo được cho là có nhiều tác dụng tốt đối với sức khỏe
Một số nhà thảo dược học cũng tin rằng đông trùng hạ thảo có thể thúc đẩy ham muốn tình dục, làm chậm quá trình lão hóa và bảo vệ chống lại bệnh ung thư. Rất ít trong số những tuyên bố này được khẳng định chắc chắn bởi nghiên cứu.
Những người dùng được đông trùng hạ thảo là những ai không thuộc các đối tượng dễ gặp phản ứng phụ và muốn có được lợi ích khi sử dụng đông trùng hạ thảo. Một số tác dụng của đông trùng hạ thảo như sau:
Tăng hiệu suất thể thao
Cho đến nay, nghiên cứu về tác dụng nâng cao hiệu suất của đông trùng hạ thảo đã mang lại nhiều kết quả khác nhau.
Trong một nghiên cứu năm 2010 được công bố trên tạp chí Y học Thay thế và Bổ sung, bổ sung đông trùng hạ thảo hàng ngày dường như cải thiện hiệu suất tập thể dục dù ở mức độ khiêm tốn, ở một nhóm nhỏ người lớn tuổi từ 50 đến 75 tuổi.
Vẫn chưa rõ liệu bổ sung đông trùng hạ thảo lâu dài có thể cải thiện hơn nữa những kết quả này hay không.
Bệnh tiểu đường
Đông trùng hạ thảo từ lâu đã được sử dụng như một phương pháp điều trị truyền thống cho bệnh tiểu đường ở Trung Quốc. Trong khi có rất ít nghiên cứu chất lượng xác nhận những tác động này ở người, một số nghiên cứu trên động vật đã được thực hiện, thường cho kết quả đáng thất vọng hoặc không thuyết phục.
Một nghiên cứu năm 2012 từ Đài Loan báo cáo rằng liệu trình bốn tuần dùng chiết xuất đông trùng hạ thảo có thể cải thiện mức cholesterol và giảm cân ở chuột mắc bệnh tiểu đường nhưng không thay đổi lượng đường trong máu hoặc cải thiện tình trạng kháng insulin.
Mặc dù vậy, các nhà nghiên cứu cho rằng lợi ích của việc giảm cân trong việc kiểm soát bệnh tiểu đường có thể rất đáng kể. Hơn nữa, cholesterol được cải thiện thường có liên quan đến việc tăng độ nhạy insulin.
Huyết áp cao
Đông trùng hạ thảo được cho là có tác dụng chống viêm và chống oxy hóa mạnh, cả hai đều có thể giúp ngăn ngừa hoặc điều trị huyết áp cao (tăng huyết áp). Những lợi ích này là do một hợp chất được gọi là cordycepin, có thành phần phân tử tương tự như adenosine. Giống như adenosine, cordycepin dường như có thể làm giãn mạch máu, cải thiện tuần hoàn và giảm huyết áp.
Bệnh ung thư
Các nghiên cứu sơ bộ cho thấy đông trùng hạ thảo có thể ngăn ngừa một số loại ung thư. Theo một nghiên cứu năm 2008 được công bố trên tạp chí Vi sinh vật và Công nghệ Sinh học, chiết xuất từ đông trùng hạ thảo có thể kích hoạt quá trình apoptosis (chết tế bào) ở các tế bào ung thư vú trong các nghiên cứu trong ống nghiệm.
Kết quả tương tự cũng được thấy với các tế bào ung thư ruột kết. Chất cordycepins trong đông trùng hạ thảo cũng có vẻ là chất độc đối với các tế bào ung thư máu.
|
Nguồn tham khảo: Cordyceps: Benefits, Side Effects, Dosage, and Interaction – đăng tải trên trang tin y tế Very Well Health. Xuất bản ngày 15/8/2021. |
