Chế độ ăn giàu rau quả, cá, các loại hạt… được coi là lành mạnh nhất và có nhiều chuyên gia khuyên áp dụng nhưng một nghiên cứu mới đây tiết lộ những thông tin có thể gây sốc.
Với bằng chứng có thể ngăn ngừa giảm trí nhớ, tiểu đường, bệnh tim và thậm chí là rối loạn cương dương, nhiều chuyên gia đã đề cao chế độ ăn Địa Trung Hải.
Nhưng các chuyên gia tại Đại học Oslo ở Na Uy khuyến cáo, cách ăn này tiềm ẩn mối nguy cho khả năng sinh sản nếu không được thực hiện đúng. Ăn kiểu này còn làm yếu hệ thống miễn dịch, khiến trẻ chậm phát triển.
>> Những loại rau củ quả "bẩn" và sạch nhất, có loại người Việt ăn không hề ít
Các nhà nghiên cứu đã so sánh ảnh hưởng của chế độ ăn Địa trung hải “lành mạnh” với kiểu ăn phương Tây ở 27 sinh viên Anh.
Trong một tuần, tất cả những người tham gia ăn chế độ kiểu phương Tây do họ tự chọn theo thói quen, thường là có ít trái cây, rau và rượu vang. Việc này được ghi chép lại tỉ mỉ.
Sau đó, họ chuyển sang chế độ ăn Địa Trung Hải - bao gồm nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, cá và chất béo như dầu ô liu và các loại hạt. Thịt, sữa và các chất béo bão hòa được ăn với lượng ít.
Chế độ ăn Địa Trung Hải với chủ yếu là rau, quả tươi, cá, chất béo tốt... có thể phản tác dụng khi rau trái nhiễm thuốc trừ sâu. Ảnh minh họa
Các nhà khoa học cho biết những mẫu nước tiểu chứa lượng hóa chất cao hơn khi những người tham gia ăn chế độ Địa Trung Hải. Đó là do tổng lượng tiêu thụ cao gấp 3 lần những thực phẩm chứa 2 thành phần là thuốc trừ sâu và phốt phát hữu cơ (cũng được dùng làm thuốc bảo vệ thực vật).
Tuy nhiên, tác động này chỉ thấy ở những người ăn thực phẩm từ các nông trang kiểu truyền thống.
Khi những người tham gia ăn thực phẩm hữu cơ - những loại rau củ được trồng không sử dụng thuốc trừ sâu, chất ô nhiễm thì đã giảm tới 90% hàm lượng các hóa chất trên.
Giáo sư Per Ole Iversen, Đại học Oslo, cho biết: “Ngày càng có nhiều bằng chứng từ các nghiên cứu quan sát cho thấy những lợi ích sức khỏe từ việc tăng ăn trái cây, rau củ và ngũ cốc nguyên hạt bị giảm đi phần nào khi các thực phẩm này nhiễm nhiều thuốc trừ sâu. Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy việc tiêu thụ thực phẩm hữu cơ giúp người dùng thay đổi để có chế độ ăn lành mạnh hơn mà không phải nạp ngày càng nhiều thuốc trừ sâu”.
Ăn những thực phẩm chứa các chất bảo vệ thực vật có thể ảnh hưởng tới sự phát triển của trẻ. Ảnh minh họa
Nghiên cứu đăng trên American Journal of Critical Nutrition này không đi sâu tìm hiểu tác động của các chất độc trên tới sức khỏe con người. Nhưng trưởng nhóm nghiên cứu, giáo sư Carlo Leifert, một giảng viên thỉnh giảng tại Đại học Oslo, cho biết chúng có thể ảnh hưởng tới các hormone trong cơ thể.
Ông nói rằng nhiều thuốc bảo vệ thực vật tổng hợp “được khẳng định hoặc nghi ngờ là hóa chất gây rối loạn nội tiết (EDC).
EDC là các hóa chất có thể bắt chước hormone tự nhiên của chúng ta, ngăn chặn các hormone thực sự làm đúng chức năng của mình và làm gián đoạn hoạt động bình thường của hệ thống sinh sản, miễn dịch cũng như quá trình dậy thì.
Chúng cũng liên quan tới một số vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, từ ung thư tới tiểu đường, béo phì.
Theo giáo sư Leifert, có ngày càng nhiều bằng chứng cho thấy những chất độc kiểu này có thể làm yếu hệ thống phòng vệ miễn dịch và có lẽ cả sức khỏe sinh sản của chúng ta. Nếu các hormone bị mất cân bằng, chúng có thể gây ảnh hưởng tiêu cực tới sự phát triển và lớn lên của trẻ.
“Trái cây, rau xanh và ngũ cốc nguyên hạt được trồng theo những cách truyền thống là những nguồn chính khiến các chất gây ô nhiễm môi trường được hấp thụ qua chế độ ăn của chúng ta. Bởi chế độ ăn Địa Trung Hải sử dụng các thực phẩm này là chính, những người theo chế độ này sẽ tiếp nhận các chất ô nhiễm cao gấp 10 lần so với những ai theo chế độ ăn dựa trên các thực phẩm được canh tác hữu cơ. Cả cá nuôi và cá tự nhiên đều có thể chứa chất gây ô nhiễm nhưng thường với lượng nhỏ”, ông cho biết.
Trong danh sách các loại rau củ quả có hàm lượng trừ sâu cao nhất năm 2021, có dâu tây, nho, cà chua...
Chất gây rối loạn nội tiết được tìm thấy trong môi trường và các sản phẩm thường ngày, bao gồm nhựa, thức ăn, mỹ phẩm và chất tẩy rửa...
Trung tâm ngăn ngừa và kiểm soát bệnh Mỹ (CDC) cho biết “một số chất gây rối loạn nội tiết được tìm thấy trong môi trường bao gồm các loại thuốc bảo vệ thực vật nhất định.
Các nhà nghiên cứu thừa nhận họ chưa tính tới các yếu tố khác, chẳng hạn như mỹ phẩm, mà người tham gia có thể đã dùng và vì thế có khả năng ảnh hưởng tới kết quả.
Chris Seal, giáo sư tại Đại học Newcastle (Anh), nói: “Nghiên cứu này cung cấp các bằng chứng rõ ràng rằng cả chế độ ăn và cách chúng ta tạo ra thực phẩm đều ảnh hưởng tới mức độ tiếp xúc các loại thuốc trừ sâu tổng hợp và cuối cùng là tác động tới sức khỏe của chúng ta”.
Giáo sư Leifert cho biết kết quả nghiên cứu có thể giải thích “rủi ro thừa cân/béo phì, hội chứng chuyển hóa và ung thư thấp hơn” ở những người ăn thực phẩm hữu cơ.
