Phổi là một cơ quan quan trọng của hệ thống hô hấp và chịu trách nhiệm trao đổi khí trong cơ thể. Phổi cũng là cơ quan “mỏng manh” nhất của cơ thể con người, rất dễ bị ảnh hưởng bởi các virus ngoại sinh.
Trong những năm gần đây, với sự gia tăng số lượng người hút thuốc lá và sự ô nhiễm không khí, ngày càng có nhiều người mắc các bệnh về phổi, như khí phế thũng, viêm phế quản, viêm phổi, ung thư phổi. Nếu phổi không tốt, cơ thể sẽ có thể xuất hiện “một dày, hai đau, ba nhiều”, nếu có những biểu hiện này bạn nên đến bệnh viện để kiểm tra phổi.
Một dày - Đầu ngón tay dày
Khi phần đầu ngón tay trở nên dày hơn, trong y học gọi là “ngón tay dùi trống”, đây là một trong những dấu hiệu điển hình của bệnh phổi. Bệnh phổi, tắc nghẽn đường thở sẽ gây ra tình trạng thiếu oxy máu, thiếu oxy phổi, sau đó là thiếu oxy mô. Tình trạng thiếu oxy trong thời gian dài sẽ khiến các mô xung quanh đầu ngón tay dày lên bất thường, dẫn đến tình trạng ngón tay dùi trống.
Hai đau
1. Đau vai
Ít ai nghĩ rằng đau mỏi vai gáy là do mắc các bệnh về phổi, hầu hết mọi người đều nghĩ dấu hiệu này là các bệnh về khớp như đau cứng vai gáy. Trên thực tế, đau vai gáy cũng có thể là một triệu chứng của bệnh phổi. Do đỉnh phổi nằm xa phế quản chính nên ung thư phổi dễ xâm lấn vào xương sườn và cột sống lưng, các dây thần kinh ở những vùng này tương đối phong phú nên sẽ gây đau, rát.
2. Đau ngực
Trên lâm sàng, có tới 50% bệnh nhân ung thư phổi đã từng bị đau ngực tại thời điểm chẩn đoán, thường biểu hiện là đau ngực không đều hoặc âm ỉ. Khó chịu ở ngực thường liên quan đến ung thư phổi xâm lấn vào trung thất hoặc liên quan đến các mạch máu và dây thần kinh phế quản ngoại vi.
Ba nhiều
1. Ho nhiều
Ho dai dẳng kéo dài kèm theo hiện tượng ho ra máu, có nhiều mức độ từ nặng đến nhẹ. Đây có thể là biểu hiện của bệnh viêm phổi cấp, mãn tính hoặc ung thư phổi. Điều này chủ yếu là do nguồn cung cấp máu dồi dào và kết cấu mỏng manh của mô khối u. Khi ho nhiều, các mạch máu có thể bị vỡ và gây chảy máu. Cũng có thể do hoại tử khối u cục bộ hoặc viêm mạch máu.
2. Nhiều nốt sần
Những người hút thuốc trong thời gian dài phải đặc biệt chú ý đến sức khỏe hệ bạch huyết, đặc biệt là hệ bạch huyết xung quanh cổ và xương đòn. Nếu có hiện tượng sưng phồng, ấn vào thấy cứng và không đau thì bạn cần cảnh giác, kịp thời đến bệnh viện để kiểm tra xem có bệnh ở phổi hay không.
3. Khàn tiếng hơn
Đây có thể là triệu chứng của ung thư phổi giai đoạn đầu, do khối u ảnh hưởng hoặc làm hỏng các dây thần kinh kiểm soát thanh quản. Ngoài ra, nếu khối u lan đến khu vực giữa phổi, nó có thể chèn ép lên thanh quản. Tuy nhiên, tắt tiếng thường là do viêm thanh quản. Nếu bị khàn giọng hoặc mất tiếng kéo dài hơn 2 tuần, cần đi khám ngay để xác định chính xác nguyên nhân.
Dưỡng phổi cần làm tốt những việc sau
Không hút thuốc. Hút thuốc là điều tồi tệ nhất mà bạn có thể gây ra cho phổi mỗi ngày. Các chuyên gia khẳng định không có ngưỡng an toàn khi nói đến việc hút thuốc. Càng hút nhiều thì nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi và bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) càng cao. Không hút nhưng phải hít khói thuốc hoặc sống trong môi trường có người hút thuốc cũng nguy hiểm cho phổi.
Tập thể dục. Bản thân tập thể dục không làm cho phổi khỏe hơn, nhưng theo tiến sĩ Norman H.Edelman thuộc Hiệp hội Phổi Mỹ, tập thể dục sẽ giúp bạn nhiều hơn thế. Khả năng hô hấp và tuần hoàn càng tốt, phổi càng dễ đảm bảo việc cung cấp đầy đủ ô-xy cho tim và các cơ. Tập thể dục thường xuyên là quan trọng nếu bạn bị bệnh phổi mãn tính.
Đề phòng ô nhiễm không khí. Ở một số khu vực, đặc biệt vào mùa hè, ozone và các chất gây ô nhiễm khác có thể biến việc tập luyện hoặc thực hiện các hoạt động ngoài trời là một sự lựa chọn không có lợi cho sức khỏe. Ngoài ra, cũng cần lưu ý đến các nguồn gây ô nhiễm trong nhà, chẳng hạn như mối mọt, lông vật nuôi, vật liệu xây dựng… Người bị bệnh phổi đặc biệt nhạy cảm với ô nhiễm không khí.
Ăn uống phù hợp. Có bằng chứng khoa học khẳng định các loại thực phẩm giàu chất chống ôxy hóa có tác dụng tốt cho sức khỏe. Một cuộc nghiên cứu vào năm 2010 cho thấy người ăn nhiều rau thuộc họ cải nhất (gồm bông cải xanh, súp lơ, cải bắp…) có rủi ro mắc bệnh ung thư phổi thấp hơn phân nửa so với người dùng ít nhất.
Điều tiết cảm xúc. Cảm xúc có ý nghĩa rất lớn đối với sự điều hòa của phổi. Buồn phiền dễ làm tổn thương khí phổi khiến khí phổi hoạt động không bình thường. Để duy trì một tâm trạng tốt, cố gắng cười thường xuyên. Cười có thể thúc đẩy phổi, làm cho hơi thở trơn tru, có lợi cho sức khỏe của phổi, duy trì tâm trạng tốt. Ngoài ra, khi cười phổi được mở rộng, giúp thở dễ dàng hơn.
