Mướp đắng nhồi thịt xưa nay vẫn là món ăn truyền thống ngày Tết của các gia đình ở miền Nam. Món canh này có nhiều tác dụng đối với sức khoẻ, tuy nhiên cũng cần lưu ý trong cách chế biến và sử dụng.
Canh mướp đắng nhồi thịt - món ăn ngày Tết giàu dinh dưỡng
Theo cô Nguyễn Thị Ngọc (56 tuổi, ngụ Quận Bình Chánh, TP.HCM), từ lúc cô còn nhỏ, sống chung với ba mẹ cho tới khi lập gia đình, hầu như Tết năm nào, gia đình cô cũng làm món canh mướp đắng nhồi thịt để cúng trên mâm cơm gia tiên. "Đây là món ăn ngon, dễ làm, lại thanh mát, phù hợp trong những ngày Tết ăn nhiều dầu mỡ, bánh mứt. Ăn canh mướp đắng với ước mong những điều xui xẻo, không may của năm cũ sẽ trôi qua, chào đón những điều may mắn, hạnh phúc sắp đến", cô Ngọc nói.
Còn theo lời tâm sự của chị Mai Thị Huỳnh Vy (39 tuổi, ngụ Hiệp Bình Chánh, Thủ Đức), dù năm nay giá thịt heo có tăng cao hơn so với năm ngoái, nhưng món mướp đắng nhồi thịt vẫn được ưu tiên chế biến vì đây là món truyền thống ngày Tết của người Miền Nam. "Gia đình tôi đông, có tận 10 thành viên, nên mỗi năm tôi vẫn hay dùng khoảng 2kg thịt xay nhuyễn, trộn thêm gia vị, cá thác lác, hành, ngò để làm món mướp đắng nhồi thịt. Năm nay giá thịt cao, thì có thể tôi sẽ cân nhắc gia giảm số lượng thịt, thay vì chỉ dồn thịt thì sẽ dồn kèm với cá, nhưng nhất định phải có món canh mướp đắng để cúng ông bà trong những ngày Tết", chị Vy bộc bạch.
Nhận xét về món ăn truyền thống này của người miền Nam, thạc sĩ, bác sĩ Lê Thị Ngọc Vân, chuyên gia dinh dưỡng tại phòng khám Bệnh viện Đại học Y dược 1 TP.HCM, món canh mướp đắng nhồi thịt là món ăn có nhiều giá trị dinh dưỡng đối với sức khoẻ. Nguyên liệu thường được dùng để chế biến là mướp đắng, thịt (hoặc cá thác lác xay nhuyễn), thêm gia vị hành, ngò. Công thức chế biến cũng như nguyên liệu có thể gia giảm khác nhau tuỳ vào khẩu vị của gia đình nhưng nhìn chung, canh mướp đắng nhồi thịt luôn có thịt heo và mướp đắng.
"Trong các nghiên cứu y học hiện đại, các nhà khoa học nhận thấy rằng mướp đắng có chứa rất nhiều sinh tố và khoáng chất tốt cho sức khỏe. Giàu sinh tố, khoáng chất, đặc biệt là lượng vitamin C dồi dào (đứng đầu trong các loại rau, dưa, bí, gấp 5 – 20 lần dưa chuột) nên mướp đắng có nhiều công dụng cho sức khỏe con người", bác sĩ Vân cho biết.
Những người nên hạn chế ăn
Theo bác sĩ Vân, để giảm chi phí cũng như giúp món mướp đắng nhồi thịt có độ dai, mềm, nhiều bà nội trợ thường lựa chọn sử dụng nguyên liệu thịt ba rọi thay cho thịt nạc hoặc cá thác lác xay nhuyễn. Tuy nhiên, điều này không tốt cho sức khoẻ đối với những người có bệnh lý cao huyết áp hoặc thừa cân, béo phì.
Ngoài ra, người mang thai cũng nên hạn chế ăn món canh này. Theo Tiến sĩ Lê Thị Thu Hà, phó khoa sản A, BV Từ Dũ TPHCM ăn mướp đắng khi mang thai không tốt vì nó chứa một loại protein ảnh hưởng xấu đến hệ sinh sản. Mặc dù ở Việt Nam chưa nghe có trường hợp mướp đắng gây nguy hiểm cho bào thai, nhưng có vài nghiên cứu cho thấy hạt mướp đắng có thể làm hư thai và trái mướp đắng có khả năng gây đột biến gen. Vì vậy, phụ nữ có thai, nhất là trong 3 tháng đầu tiên tốt nhất là không nên dùng mướp đắng.
Nhìn chung, do mướp đắng có vị đắng, nên món mướp đắng nhồi thịt không phải là món khoái khẩu của trẻ em. Do đó, nếu trẻ ăn ở mức độ vừa phải là điều không đáng ngại.
Bác sĩ dinh dưỡng khuyên người muốn giảm cân hay có huyết áp cao không nên ăn mướp đắng nhồi thịt.
Trong việc lựa chọn nguyên liệu chế biến món ăn, theo bác sĩ Vân, các bà nội trợ cần chọn thịt sạch, có nguồn gốc xuất xứ, tránh mua những loại thịt bày bán trôi nổi, dễ nhiễm phải ký sinh trùng hoặc không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. “Đối với mướp đắng, nên lựa những quả còn tươi mới, tránh giập úng. Sau khi mua về nhà, chị em nên rửa sạch bằng nước sạch pha giấm để loại trừ dư lượng thuốc trừ sâu còn tồn đọng”, bác sĩ Vân lưu ý.
Theo thói quen của nhiều gia đình, bà nội trợ hay hầm trước một số lượng lớn mướp đắng nhồi thịt để cúng gia tiên và ăn dần vào những ngày Tết, bác sĩ Vân cho rằng chỉ nên nấu đủ ăn và nên chia nhỏ thức ăn theo từng hộp để ăn dần từng ngày. “Việc cứ đem cả nồi mướp đắng nhồi thịt hâm cùng lúc, sau đó ăn không hết lại cho vào tủ lạnh, hâm đi hâm lại là không nên. Việc này làm cho nước canh sẽ mặn hơn, chứa nhiều muối, không tốt cho người già và người có bệnh lý cao huyết áp”, chuyên gia nhận định.
