Cà tím có nhiều tác dụng tốt đối với sức khỏe con người. Vậy những tác dụng của cà tím cụ thể là gì và cách chế biến, sử dụng chúng ra sao?
Cà tím là loại quả cung cấp chất xơ và một loạt các chất dinh dưỡng. Loại quả ít calo này có trong chế độ ăn Địa Trung Hải. Nhiều người trong chúng ta quen thuộc nhất với những quả cà tím lớn và có màu tím sẫm, nhưng hình dạng, kích thước và màu sắc của cà tím có rất nhiều loại, từ nhỏ đến to, từ thuôn đến dài và từ màu tím sang màu trắng hoặc xanh lục.
Tác dụng của cà tím
1. Cà tím rất giàu chất xơ và chất chống oxy hóa
Một khẩu phần cà tím có thể cung cấp ít nhất 5% nhu cầu hàng ngày của một người về chất xơ, đồng, mangan, B-6 và thiamine. Nó cũng chứa các vitamin và khoáng chất khác. Ngoài ra, cà tím là một nguồn cung cấp các hợp chất phenolic hoạt động như chất chống oxy hóa.
Chất chống oxy hóa là những phân tử giúp cơ thể loại bỏ các gốc tự do - những phân tử không ổn định có thể gây hại cho tế bào nếu chúng tích tụ với số lượng lớn. Thực phẩm có chứa chất chống oxy hóa có thể giúp ngăn ngừa một loạt bệnh.
Trong số các chất chống oxy hóa trong cà tím là anthocyanins, bao gồm nasunin, lutein và zeaxanthin.
2. Tác dụng của cà tím với sức khỏe tim mạch
Chất xơ, kali, vitamin C, vitamin B-6 và chất chống oxy hóa trong cà tím đều hỗ trợ sức khỏe tim mạch.
Một đánh giá được công bố vào năm 2019 cho thấy ăn thực phẩm có chứa một số flavonoid, bao gồm cả anthocyanins, giúp giảm các dấu hiệu viêm làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim.
Trong một cuộc điều tra khác, các nhà nghiên cứu kết luận rằng những phụ nữ ăn nhiều anthocyanin có trong cà tím dường như có huyết áp thấp hơn đáng kể và ít xơ cứng động mạch hơn những người ăn ít các hợp chất này hơn.
3. Tác dụng của cà tím với lượng cholesterol trong máu
Cà tím có chứa chất xơ và điều này có lợi cho mức cholesterol. Một phần cà tím nấu chín, nặng 96 gam (g), chứa khoảng 2,4 g chất xơ.
Kết quả của một nghiên cứu năm 2014 trên loài gặm nhấm chỉ ra rằng axit chlorogenic, một chất chống oxy hóa chính có trong cà tím, có thể làm giảm mức độ lipoprotein mật độ thấp, hoặc cholesterol "xấu" và giảm nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.
4. Tác dụng của cà tím trong phòng chống ung thư
Các polyphenol trong cà tím có thể giúp bảo vệ cơ thể khỏi ung thư. Anthocyanins và axit chlorogenic bảo vệ tế bào khỏi bị hư hại do các gốc tự do gây ra. Về lâu dài, điều này có thể giúp ngăn chặn sự phát triển của khối u và sự lây lan của các tế bào ung thư.
Anthocyanins có thể giúp đạt được điều này bằng cách ngăn chặn các mạch máu mới hình thành trong khối u, giảm viêm và ngăn chặn các enzym giúp tế bào ung thư di căn.
5. Tác dụng của cà tím với khả năng nhận thức
Kết quả nghiên cứu trên động vật cho thấy nasunin, một anthocyanin có trong vỏ cà tím, có thể giúp bảo vệ màng tế bào não khỏi bị hư hại do các gốc tự do gây ra. Nasunin cũng giúp vận chuyển chất dinh dưỡng vào tế bào và di chuyển chất thải ra ngoài.
Anthocyanins cũng giúp ngăn ngừa chứng viêm thần kinh và tạo điều kiện cho máu lưu thông lên não. Điều này có thể giúp ngăn ngừa mất trí nhớ và các khía cạnh khác của suy giảm tinh thần do tuổi tác.
Các thí nghiệm trong phòng thí nghiệm đã chỉ ra rằng nasunin có thể làm giảm sự phân hủy chất béo trong não, một quá trình có thể gây tổn thương tế bào.
6. Tác dụng của cà tím trong kiểm soát cân nặng
Chất xơ có thể giúp chúng ta kiểm soát cân nặng. Một người theo chế độ ăn nhiều chất xơ sẽ ít có khả năng ăn quá nhiều, vì chất xơ có thể giúp chúng ta cảm thấy no lâu hơn.
Cà tím chứa nhiều chất xơ và ít calo - chúng có thể góp phần tạo nên một chế độ ăn uống lành mạnh, ít calo. Tuy nhiên, cà tím có thể hấp thụ nhiều dầu trong quá trình chiên xào. Bất kỳ ai muốn giảm cân bằng cà tím nên chế biến món ăn theo một cách khác, chẳng hạn như nướng hoặc luộc.
7. Tác dụng của cà tím với sức khỏe mắt
Cà tím cũng chứa chất chống oxy hóa lutein và zeaxanthin. Lutein dường như đóng một vai trò trong sức khỏe của mắt và nó có thể giúp ngăn ngừa thoái hóa điểm vàng do tuổi tác, có thể dẫn đến mất thị lực ở người lớn tuổi.
Thành phần dinh dưỡng của cà tím
Các chất dinh dưỡng có trong khoảng 96 g cà tím nấu chín bao gồm:
- Năng lượng (kilocalories): 33,6
- Carbohydrate (g): 8,29
- Chất xơ (g): 2,4
- Magiê (mg): 10,6
- Phốt pho (mg): 14,4
- Kali (mg): 117
- Folate: 13,4
- Choline (mg): 8,93
- Beta caroten (mcg): 21.1
Cách sử dụng cà tím
Khi chọn mua cà tím, hãy mua những quả chắc tay và hơi nặng so với kích thước của chúng, với da bóng, mịn và có màu tím đậm. Tránh bất kỳ sản phẩm nào có vẻ bị héo, thâm tím hoặc đổi màu.
Bảo quản cà tím trong tủ lạnh cho đến khi sẵn sàng sử dụng. Để nguyên lớp vỏ sẽ giúp chúng tươi lâu hơn. Khi cắt cà tím, hãy sử dụng dao bằng thép không gỉ, không phải thép carbon, để ngăn phản ứng hóa học thực vật có thể khiến cà tím chuyển sang màu đen.
Cà tím có thể có vị hơi đắng. Tẩm cà tím với muối sẽ hút bớt độ ẩm và một số hợp chất góp phần gây ra vị đắng, cũng giúp cà tím mềm hơn.
Cách làm cà tím bớt đắng:
- Cắt cà tím thành từng lát, hình khối,... và đặt chúng trên thớt.
- Rắc muối lên cà tím.
- Sau khoảng 30 phút, rửa sạch muối và lau khô các miếng
- Sau đó mới đem cà tím đi chế biến.
Cách này cũng sẽ làm giảm sự hấp thụ dầu của cà tím trong khi nấu.
Tác dụng phụ của cà tím
Một số người không nên tiêu thụ quá nhiều cà tím.
1. Nasunin ảnh hưởng tới sự hấp thu sắt
Nasunin, một chất phytochemical trong cà tím, liên kết với sắt và loại bỏ nó khỏi tế bào. Quá trình này, được gọi là thải sắt, có thể hữu ích cho những người có quá nhiều sắt trong cơ thể.
Trong khi đó, những người có lượng sắt thấp không nên tiêu thụ một lượng lớn thực phẩm có chứa nasunin.
2. Ngộ độc solanin
Cà tím có chứa alkaloid, bao gồm solanin, có thể gây độc. Solanine bảo vệ những cây này trong khi chúng vẫn đang phát triển.
Ăn lá hoặc củ của những loại cây này có thể dẫn đến các triệu chứng như nóng rát trong cổ họng, buồn nôn và nôn, rối loạn nhịp tim. Phản ứng có thể gây tử vong.
Mọi người thường có nguy cơ ăn nhiều solanin nhất nếu họ ăn khoai tây đã chuyển sang màu xanh. Cà tím chứa một lượng nhỏ solanin, và ăn một lượng thấp đến vừa phải sẽ không có tác dụng đáng kể.
3. Dị ứng cà tím
Trong một số trường hợp hiếm hoi, một hoặc nhiều hợp chất gây ra phản ứng dị ứng. Nguyên nhân chính xuất hiện là một protein chuyển lipid trong cây.
Các triệu chứng của phản ứng có thể bao gồm phát ban, sưng tấy và khó thở. Bất kỳ ai gặp phải các triệu chứng này cần được trợ giúp y tế khẩn cấp, vì họ có thể bị sốc phản vệ, một phản ứng dị ứng đe dọa tính mạng.
4. Oxalat và sỏi thận
Cà tím chứa oxalat, mặc dù chúng có ít hơn hầu hết các loại trái cây và rau quả. Oxalat có thể góp phần hình thành sỏi thận ở một số người dễ hấp thụ oxalat hơn. Nếu không điều trị, sỏi thận có thể dẫn đến chấn thương thận cấp tính hoặc chết thận.
Thực phẩm có chứa oxalat, chẳng hạn như cà tím, có thể không thích hợp cho những người dễ bị sỏi thận. Bất cứ ai bị tình trạng này nên hạn chế ăn thực phẩm có chứa oxalat.
|
Nguồn tham khảo: Eggplant health benefits and tasty tips - đăng tải trên trang tin y tế Medicalnewstoday. Xuất bản ngày 8/11/2019. |
