Theo các bác sĩ, khi trẻ bị sổ mũi, nghẹt mũi, bố mẹ hay lạm dụng các loại thuốc nhỏ mũi tự mua ngoài hiệu thuốc mà không tuân thủ theo sự chỉ dẫn của bác sĩ. Điều này rất nguy hại vì tiềm ẩn rủi ro mua nhầm thuốc không được sử dụng cho trẻ nhỏ khiến trẻ gặp họa.
Mới đây, Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí đã tiếp nhận 2 bệnh nhi 3 tháng tuổi nhập viện trong tình trạng lơ mơ, da tái, tay chân lạnh, nhịp thở không đều kèm nhịp tim chậm.
Theo người nhà bệnh nhi, trước đó ở nhà, cả hai bé đều có dấu hiệu khò khè sau khi tắm nên gia đình đã mua thuốc nhỏ mũi để rửa mũi cho con. Tuy nhiên, sau khi rửa mũi bằng hai đến ba lọ thuốc, hai bé bắt đầu lơ mơ, vã mồ hôi, tay chân lạnh.
Sau khi thăm khám, các bác sĩ chẩn đoán bé bị ngộ độc cấp do sử dụng thuốc nhỏ mũi Naphazolin. Đây là loại thuốc không dùng cho trẻ dưới 6 tuổi.
Bệnh nhi bị ngộ độc thuốc nhỏ mũi Naphazolin. Ảnh BVCC
Trên thực tế, đã có nhiều trường hợp trẻ bị ngộ độc Naphazolin do bố mẹ dùng nhầm hoặc lạm dụng dùng cho con. Trước đó, Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn cũng tiếp nhận một trường hợp bệnh nhi 7 tháng tuổi bị ngộ độc do bố mẹ mua nhầm thuốc nhỏ mũi Naphazolin về dùng cho con.
Hay trường một bệnh nhi 3 tuổi, trú tại quận 1, TP Hồ Chí Minh cũng được gia đình đưa tới Bệnh viện Nhi Đồng 1 trong tình trạng bứt rứt, vật vã và thở nấc sau khi mẹ dùng Naphazolin dành cho người lớn có sẵn trong nhà để nhỏ vào mũi cho con.
Theo BS Đào Thị Loan, Phó Trưởng Khoa Nhi, Bệnh viện Việt Nam – Thụy Điển Uông Bí, Naphazolin là thuốc được chỉ định điều trị nghẹt mũi, sổ mũi, viêm mũi, viêm xoang. Khi nhỏ thuốc vào niêm mạc mũi, Naphazolin làm co tại chỗ các tiểu động mạch đã bị giãn, giảm lưu lượng máu qua mũi và giảm sung huyết.
Thuốc giúp giảm nhanh tình trạng ngạt mũi, làm người bệnh dễ thở hơn. Đặc biệt, mỗi lần nhỏ mũi, thuốc có tác dụng kéo dài trong vòng 2-6 giờ nên được khá nhiều người lựa chọn sử dụng.
Tuy nhiên, thuốc có thể gây ngộ độc ở trẻ em nếu dùng quá liều. Khi bị ngộ độc Naphazolin, trẻ sẽ gặp một số triệu chứng như nhức đầu, chóng mặt, hồi hộp. Một số trường hợp có thể ảnh hưởng nặng hơn đến mũi, đó là gây teo mũi, thậm chí thủng vách ngăn mũi của trẻ.
Nguy hiểm hơn, có trường hợp gây ngộ độc hệ tim mạch, hệ thần kinh như vã mồ hôi, tăng huyết áp, nhịp tim nhanh cho trẻ. Nếu bố mẹ không kịp đưa trẻ đến bệnh viện cấp cứu, trẻ có thể bị co giật, xuất huyết não, thở chậm hoặc ngừng thở, rất nguy hiểm đến tính mạng của trẻ.
Theo các bác sĩ, nhiều bố mẹ rất hay nhầm Naphazolin với lọ nước muối sinh lý Natri Clorid 0,9% vì chúng có cùng kích cỡ, cùng màu xanh và có chữ cái đầu (N) giống nhau. Ảnh: TL
Theo các bác sĩ Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TP Hồ Chí Minh), với trẻ em dưới 6 tuổi, không được dùng thuốc nhỏ mũi Naphazolin. Dung dịch nhỏ mũi an toàn cho trẻ em ở độ tuổi này là NaCl 0,9%. Đối với trẻ từ 6-12 tuổi, dùng dung dịch Naphazolin 0,05% khi thật sự cần thiết. Trẻ em trên 12 tuổi, liều dùng thông thường của Naphazolin là loại dung dịch 0,05% hoặc 0,1%.
Lý giải về việc dù Naphazolin được khuyến cáo không dùng cho trẻ em dưới 6 tuổi, tuy nhiên vẫn còn nhiều trường hợp trẻ trong độ tuổi này bị ngộ độc, BS Lương Văn Chương, Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn cho biết, điều này một phần là do bố mẹ không để ý nên mua nhầm thuốc cho con. Theo đó, nhiều người rất hay nhầm thuốc nhỏ mũi Naphazolin với lọ nước muối sinh lý Natri Clorid 0,9% vì chúng có cùng kích cỡ, cùng màu xanh và có chữ cái đầu (N) giống nhau.
Do đó, BS Lương Văn Chương khuyến cáo, khi dùng thuốc cho trẻ nhỏ, bố mẹ phải hết sức lưu ý vì nếu nhầm lẫn có thể gây ra những hậu quả nặng nề, thậm chí có thể khiến trẻ tử vong. Vì vậy, trước khi mua bất kỳ loại thuốc nào cho con dùng, bố mẹ cần đọc kỹ xem có đúng tên thuốc hay không; đúng cách dùng, đường dùng hay chưa? Và đặc biệt là, thuốc đó có được dùng cho trẻ nhỏ hay không?
Thực tế, theo các bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương, các ca ngộ độc thuốc nhỏ mũi khá nhiều và thường rơi vào đối tượng trẻ dưới 3 tuổi (chiếm 90%). Nguyên nhân của các ca ngộ độc chủ yếu do bố mẹ nhỏ thuốc cho trẻ quá liều không đúng chỉ định và cho trẻ nhỏ nhầm thuốc. Ngoài Naphazolin, một số thuốc chứa Tetrahydrozolin hay Oxymetazolin cũng dễ gây ngộ độc cho trẻ nhỏ.
Các chuyên gia khuyến cáo, trong trường hợp trẻ bị ngạt mũi nhẹ, bố mẹ có thể vệ sinh mũi cho trẻ bằng nước muối sinh lý loãng. Nếu mũi trẻ có dịch đặc, đóng gỉ, bố mẹ có thể nhỏ mỗi bên mũi 2-3 giọt để làm mềm gỉ mũi, sau đó nhẹ nhàng lấy gỉ ra khỏi mũi trẻ.
Trong trường hợp dịch mũi nhiều, đặc, có thể dùng thêm công cụ hỗ trợ như máy hút mũi để hút cho trẻ. Tuy nhiên, chỉ nên hút trong trường hợp thật sự cần thiết, không lạm dụng việc hút mũi vì có thể gây tổn thương niêm mạc mũi sau này của trẻ. Với trường hợp trẻ bị viêm mũi nặng, cần đưa trẻ đi khám bác sĩ chuyên khoa để được điều trị đúng cách.