Để phòng ngừa COVID-19, chúng ta luôn được cảnh báo không chạm tay lên mặt, đặc biệt là mắt, mũi, miệng. Thực tế, bất cứ ai cũng chạm vào mặt mình rất nhiều.
Khi dịch COVID-19 bùng phát, mọi người luôn được cảnh báo tránh đưa tay chạm lên mắt, mũi, miệng để ngăn ngừa sự lây lan của virus corona chủng mới. Tại sao điều này lại cần thiết?
Bàn tay của chúng ta có thể chạm vào rất nhiều thứ và có những thứ chúng ta rất thường xuyên chạm vào như điện thoại di động - món đồ mà chúng ta có thể tiếp xúc ngay sau khi rửa tay. Trên điện thoại có thể ẩn chứa rất nhiều vi khuẩn, virus. Một số virus có thể tồn tại trong nhiều ngày trên các bề mặt cứng như điện thoại.
Một trong những cách mà virus có thể xâm nhập vào cơ thể bạn là thông qua việc bạn chạm vào mũi, miệng hoặc mắt bằng bàn tay bị nhiễm virus. Ảnh: Getty Images
Một nghiên cứu trên tạp chí Journal of Hospital Infection cho thấy virus cúm vẫn tồn tại trên bề mặt cứng trong phòng bệnh của bệnh nhân cúm. Virus được tìm thấy trên chuột máy tính, giường, tường, ghế sofa và quần áo. Đôi khi, những virus trong giọt bắn khi hắt hơi hay ho chưa hẳn dễ lây nhiễm nhất mà virus nằm trong chất nhầy bị nhiễm bệnh mới là thứ dễ lây lan từ người sang người thông qua tay.
Khi tay chúng ta cầm vào điện thoại vô tình bị dính vi khuẩn, virus, sau đó chúng ta lại đưa tay lên miệng khi ăn hay dụi mắt, gãi mũi,... Những hành động này sẽ đưa virus dính ở đầu ngón tay có cơ hội chui vào trong cổ họng, mũi hoặc xoang. Từ đó dần dần phá hủy và xâm chiếm cơ thể. Một số căn bệnh nguy hiểm có thể bắt nguồn chỉ vì một lần chạm như vậy nếu bàn tay chưa được rửa, trong trường hợp xấu nhất có thể gây ra sốc nhiễm trùng, suy đa tạng,...
Thói quen chạm tay lên mặt không dễ từ bỏ
Vào năm 2015, một trường đại học ở Sydney, Australia đã quan sát các sinh viên y khoa trên video và ghi lại số lần họ chạm vào mặt. 1 trong số 26 bác sĩ tương lai được theo dõi đã chạm vào mặt trung bình 23 lần mỗi giờ. Gần một nửa số lần đó (khoảng 44%) đều chạm tới các khu vực liên quan đến mắt, mũi hoặc miệng.
Khi chúng ta đang cố gắng ngăn ngừa dịch COVID-19, các chuyên gia, bác sĩ đã nhấn mạnh rằng mọi người không nên đưa tay chạm lên mặt đặc biệt là mắt, mũi và miệng. "Virus ảnh hưởng đến hệ hô hấp xâm nhập vào cơ thể thông qua màng nhầy được tìm thấy trong mũi, khoang miệng và môi. Nếu tay không được vệ sinh, rất dễ bị nhiễm virus theo cách này", bác sĩ Dawn Mueni Becker chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Gainesville, Florida nói.
Tuy nhiên, thói quen chạm lên mặt đã theo chúng ta gần như suốt cuộc đời và để chấm dứt điều đó không hề dễ dàng. Ngày 6/3, một video được chia sẻ rộng rãi trên các phương tiện truyền thông xã hội cho thấy một quan chức y tế ở California, Mỹ trong một cuộc họp báo khuyên mọi người nên tránh việc đưa tay lên mặt khi dịch COVID-19 đang lan rộng đã vô tình liếm ngón tay để lật giở bài phát biểu.
Chạm tay vào mặt có thể giúp chúng ta đối phó với sự lo lắng, khó chịu. Ảnh: Getty Images
Giống như hầu hết các hành vi, chạm vào mặt liên tục là hành vi đã bắt đầu từ khi còn nhỏ và trở thành thói quen theo thời gian.
Có một lý do cho điều này đó là việc chạm vào khuôn mặt có thể liên quan đến cảm giác tiêu cực - cảm giác khi chúng ta không đạt được mục tiêu hoặc không hài lòng, theo một bài báo nghiên cứu được công bố trên tạp chí PLoS One. Theo nghiên cứu, chạm vào mặt có thể giúp chúng ta đối phó với sự lo lắng và khó chịu, tạo cảm giác được an ủi.
Làm thế nào để ngăn chặn thói quen này
Từ bỏ thói quen này là điều không hề dễ dàng. Tuy nhiên bạn hoàn toàn có thể thử tìm cách để thay đổi. Đầu tiên chính là bắt buộc bản thân phải từ bỏ thói quen này. Mỗi khi bạn định đưa tay lên mặt hãy ngay lập tức từ bỏ nó.
Nếu bạn bắt buộc phải đưa tay lên mặt hãy sử dụng các đồ vật sạch sẽ. Ví dụ nếu bạn muốn hắt hơi, ho hay xì mũi, hãy sử dụng khăn giấy sau đó vứt ngay khăn giấy vào thùng rác và rửa tay sạch sẽ. Sử dụng các đồ vật sạch sẽ sẽ an toàn hơn việc sử dụng tay trần. Nên nhớ sau khi sử dụng xong, bạn cũng nên rửa sạch tay.
Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ khuyên bạn nên rửa tay bằng xà phòng và nước trong ít nhất 20 giây. Nếu không có nước, bạn có thể sử dụng chất khử trùng tay chứa cồn có chứa ít nhất 60% cồn. Ưu tiên sử dụng xà phòng và nước đặc biệt là sau khi sử dụng nhà vệ sinh, xì mũi, ho hoặc hắt hơi.
