Hiện nay, các sản phẩm nhái được bày bán nhan nhản, tràn ngập thị trường, mã vạch là cách mà bạn có thể dùng để xác định xuất xứ của mặt hàng.
Biết nguồn gốc xuất xứ qua mã vạch
Khi cầm các sản phẩm hàng hóa trên tay, ai cũng có thể thấy dòng mã vạch màu đen. Tuy nhiên không phải ai cũng biết được những thông điệp mà chúng chuyển tải đằng sau. Mã vạch nhìn chỉ có màu đen với những dấu sọc và mã số vô tri vô giác nhưng trong chúng chứa đựng rất nhiều thông tin. Các thông tin đó bao gồm lô sản xuất, thông tin kích thước sản phẩm, nước đăng ký mã vạch, doanh nghiệp nào sản xuất....
Nhìn ba con số đầu của mã vạch (khoanh tròn đỏ trong ảnh) để xác định xuất xứ của mặt hàng
Cách đây hơn 70 năm, sự ra đơi của mã vạch cũng khá thú vị. Năm 1948, chủ một công ty chuyên bán đồ ăn bày tỏ mong mỏi có một hệ thống hoặc cách kiểm tra quy trình sản xuất sản phẩm. Nắm bắt được nhu cầu nay, 2 sinh viên của Đại học tổng hợp Drexel là Norman Joseph Woodland và Bernard Silver đã mày mò, suy ngẫm và sáng tạo ra mã vạch.
Hai sinh viên đã vận dụng mã Morse để làm ra các vạch mà ngày nay con người gọi là mã vạch. Bằng sáng chế của Mỹ đã được cấp 2 cho nam sinh này.
Mã vạch được xem là cách truyền tải thông tin bằng ký hiệu. Trên mã vạch có vạch thẳng đứng và khoảng trắng, bên trong chứa mẫu tự, con số, ký hiệu. Khi nhìn bằng mắt, chắc chắn bạn chẳng hiểu gì nếu không có kỹ năng đọc mã vạch.
Theo tiêu chuẩn của Tổ chức mã số vật phẩm quốc tế, kèm với mã vạch là 13 con số. Trong đó, Xét từ trái qua phải, 3 chữ số đầu là mã số quốc gia (vùng lãnh thổ), 4 chữ số tiếp theo là mã số doanh nghiệp, 5 chữ số tiếp theo là hàng hóa, và cuối cùng là số để kiểm tra.
Đây là bảng tra cứu mã vạch của các nước
Phân biệt hàng thật, hàng giả trong vài phút
Để xem đây là hàng thật hay hàng giả có 2 bước cơ bản:
Bước 1: Xem 3 chữ số đầu tiên. Ví dụ: Nếu 3 chữ số là 626 của Iran, 955 GS1 của Malaysia...
Bước 2: Sau khi biết sản phẩm của nước nào thì xem tính hợp lệ của mã vạch. Nguyên tắc là lấy tổng các số hàng chẵn nhân 3 rồi cộng tổng các chữ số hàng lẻ (không tính số thứ 13). Sau khi có tổng hàng chẵn và lẻ sẽ cộng thêm số thứ 13. Khi đuôi là 0 thì mã vạch đó hợp lệ, còn nếu không phải là 0 có thể hàng nhái hay hàng giả.
Ví dụ chúng ta cùng kiểm tra xem đây có phải hàng Việt Nam chính gốc không:
Tổng các con số hàng lẻ (trừ số cuối cùng): A= 8+3+6+2+0+0=19
Tổng các con số hàng chẵn: B = 9+4+0+0+1+7=21
Bây giờ ta lấy: C = A + B*3 = 19 + 21*3 = 82
Sau đó lấy số này cộng với con số ở vị trí cuối cùng: D= C + 8 = 82 + 8 = 90, đuôi là 0 vậy đây là mã thật của sản phẩm.
Quét mã QR code kiểm tra xuất xứ sản phẩm
Ngoài mã vạch, hiện nay QR Code được gọi là Quick response cũng được đính trên một số sản phẩm, hàng hóa... và có thể đọc được bằng máy đọc hay smartphone.
Khác với mã vạch, QR Code có nhiều ô vuông nhỏ chồng lên nhau. Nếu nhìn bằng mắt thường thì bạn cũng không thể hiểu được có gì bên trong. Nhưng nếu dùng smartphone có cài app đọc QR Code hay máy đọc mã vạch thì bạn sẽ biết được nhiều điều.
Bên trong mã này chứa thông tin một địa chỉ web, các thông tin văn bản, định vị vị trí địa lý, email, thông tin liên hệ...
Chức năng của QR Code và mã vạch gần giống nhau, nhưng thực tế QR Code có thể chứa hàng ngàn ký tự thông tin, chứa nhiều thông tin và tiện dụng hơn mã vạch. Bởi như đã nói ở trên, mã vạch chỉ có 13 chữ số ít hơn so với QR Code.
Với sức mạnh của QR Code như vậy, hiện nay, loại tem chống hàng giả dùng QR Code đã được sử dụng. Loại tem này sử dụng mã số của QR Code để mã hóa các thông tin của sản phẩm. Khi người dùng dùng ứng dụng để quét mã QR sẽ biết được nguồn gốc xuất xứ, công ty sản xuất, lô sản phẩm... Đây là cách để bạn biết liệu sản phẩm là hàng thật hay giả.
Hiện nay, tại Việt Nam có các app để có thể đọc QR Code bao gồm: iCheck, Barcode Việt và QR Barcode Scanner TeaCapps
