“Ở góc độ tâm lý, Hào Anh bị sang chấn tâm tý, dễ ấm ức muốn trả thù đời. Vì vậy tôi không sốc khi Hào Anh ngược đãi bố mẹ”.
Vừa qua, Hào Anh, người từng bị vợ chồng chủ trại tôm giống ở huyện Đầm Dơi (Cà Mau) hành hạ như thời trung cổ thường đập phá đồ đạc, đuổi mẹ đẻ ra khỏi nhà. Xung quanh vấn đề này, phóng viên có cuộc trao đổi với Nhà nghiên cứu tâm lý Nguyễn An Chất, nguyên giảng viên trường Đại học Sư phạm Hà Nội.
Thưa ông, Hào Anh từng bị vợ chồng chủ trại tôm giống tại Cà Mau bạo hành 4 năm về trước, nay lại đuổi bố mẹ ra đường vì không có tiền ăn chơi. Là một chuyên gia tâm lý, ông nhận định thế nào về hành động này?
Hào Anh không phải người đặc biệt. Hào Anh cũng có nhu cầu sống giống những người khác, duy chỉ khác những người khác về lý trí.
Ở góc độ tâm lý, nên nhìn nhận Hào Anh là một con người. Cậu bé sinh ra lớn lên trong môi trường sống đặc biệt. Có thể môi trường sống sẽ quyết định nhận thức, thay đổi tâm lý.
Rõ ràng 4 năm trước, Hào Anh bị hành hạ, đánh đập là một thiệt thòi đối với một đứa trẻ. Hào Anh được xã hội bao bọc, ủng hộ tiền nhưng do có nhiều cạm bẫy không nhận thức được nên chỉ biết ăn chơi, hưởng thụ.
Nhà nghiên cứu tâm lý Nguyễn An Chất
Trở lại thời đi làm thuê, Hào Anh bị hành hạ, đối xử tàn nhẫn. Đây là lý do khiến Hào Anh suy sụp về tinh thần, ăn chơi, ngược đãi bố mẹ. Theo tôi, Hào Anh hành động như vậy là kết quả của cách bao bọc không đúng cách của xã hội.
Xã hội có giúp đỡ nhưng lại không tới nơi tới chốn. Trên thực tế, những đứa trẻ bình thường không được giáo dục cũng dễ ăn chơi sa đọa, ngược đãi cha mẹ huống chi một đứa trẻ không được học hành như Hào Anh.
Hào Anh là một đứa trẻ tội nghiệp, được xã hội bao bọc, ủng hộ tiền rồi ngược đãi cha mẹ. Vậy, diễn biến tâm lý của Hào Anh có bất bình thường không, thưa ông?
Hành động ngược đãi bố mẹ là do hiện tượng sang chấn tâm lý. Thời điểm Hào Anh bỏ nhà đi làm thuê, bị đánh đập đã có nhận thức khác. Hào Anh không thể thân thiện như những đứa trẻ khác.
Cậu bé bị chấn động tâm lý từ lúc bị đánh đập, hành hạ sau đó xã hội cưu mang. Lúc này, cậu bé trở lại một dạng tâm lý khác. Cậu bé nghĩ rằng, chính mình làm ra tiền nên chỉ biết hưởng thụ và thiếu trách nhiệm với cha mẹ.
Một điều khác, có thể Hào Anh hận bố mẹ không quan tâm. Cậu bé đổ lỗi tại mẹ nên liên tiếp cậu bé có thần kinh mất ổn định. Lúc bị sang chấn tâm lý, cậu bé dễ ấm ức trả thù đời, ngược đãi bố mẹ. Cậu bé ở dạng điên nhất thời. Chỉ cần cha mẹ hơi tác động, Hào Anh lại hóa thành điên và có hành động dại dột.
Hào Anh chụp ảnh cùng bạn gái
Có ý kiến cho rằng, đứa trẻ lớn lên trong môi trường bạo lực, sau này sẽ ngược đãi người xung quanh. Ông nghĩ sao?
Có nhiều người tuổi thơ cay đắng, cơ cực nhưng lớn lên rất tu trí. Họ đâu biến mình thành kẻ cướp của, giết người. Có ý chí vươn lên cộng thêm sự hỗ trợ giúp đỡ của xã hội chắc chắn người đó sẽ thay đổi cuộc sống của mình. Đối với Hào Anh, dù đã muộn nhưng vẫn cần tư vấn tâm lý, nhất định Hào Anh sẽ thay đổi.
Từ câu chuyện của Hào Anh, ông thấy vai trò của các cơ quan, đoàn thể như thế nào?
Từ nhận thức của lứa tuổi này, Hào Anh không được giáo dục cẩn thận. Xã hội cưu mang, ủng hộ tiền nhưng nhân vật đó không nhận thức ra. Họ nghĩ nghiễm nhiên mình được hưởng. Họ không nhận ra phải có trách nhiệm sử dụng số tiền cho đúng. Mọi hành động đều theo bản năng, cảm hứng. Rõ ràng Hào Anh không được gần gũi các cơ quan, đoàn thể để được hướng dẫn, chia sẻ tâm tư tình cảm. Thiếu môi trường giáo dục, Hào Anh ăn chơi, hành động theo bản năng là điều khó tránh khỏi.
Bản thân tri thức Hào Anh không có nên không có suy nghĩ đúng đắn được. Các tổ chức quên mất phải giáo dục cho Hào Anh, giúp cậu bé có trách nhiệm với người thân, cộng đồng, bước ra khỏi cám dỗ mới.
Ban đầu là nhận được tiền từ tấm lòng hảo tâm, họ muốn HA có cuộc sống đầy đủ hơn, bù đắp hơn nhưng họ không làm nổi và không phân trách nhiệm cho ai, chỉ đưa kinh tế, vật chất cho nhân vật này thôi.
Như vậy, hành động đánh mẹ lỗi của Hoài Anh là chính nhưng môi trường giáo dục không phải là nhỏ. Cậu này khi được cưu mang thì có thể thay đổi.
Vậy, ông có lo sợ trong xã hội còn nhiều người cũng rơi vào tình trạng như Hào Anh? Ông có lời khuyên nào để giảm những hoàn cảnh tương tự?
Xã hội bao bọc Hào Anh là cần thiết. Tuy nhiên, xã hội cần bao bọc toàn diện hơn. Trên thực tế, nhiều đứa trẻ sống trong nhung lụa nhưng rất cô đơn, sang chấn tâm lý, đánh đập người khác.
Suy cho cùng, trách nhiệm trong những hành động của Hào Anh là do thiếu môi trường giáo dục. Họ chưa giáo dục cho con người nhận thấy góp công, góp sức, góp tiền tài để trở thành người có ích trong xã hội.
Người thân trong gia đình nên cho con cái cảm nhận được tình yêu thương thực sự. Ngoài ra, cha mẹ cần nhắc nhở con gái sử dụng đồng tiền thế nào cho đúng.
Xin cảm ơn ông!
