Đây là loại lá gia vị được sử dụng trong các món ăn đặc sản của Tây Bắc nhưng ít người biết tới.
Ở Tây Bắc có những loại lá được dùng làm nguyên liệu tẩm ướp cho các món nướng như lá mắc mật, lá giang, lá é.... Ngoài ra, ở đây còn có lá dổi đất nhưng ít người biết tới.
Người dân địa phương cho biết dổi đất khác hẳn với cây dổi để thu hoạch quả. Chúng còn có tên gọi khác là dổi ăn lá, tên khoa học là Piper Auritum, thuộc họ Hồ tiêu Mexico.
Cây dổi đất là gia vị để sử dụng trong các món nướng của người Tây Bắc
Cây dổi đất là giống cây thảo mộc nhỏ, có thân gỗ mềm, chia thành từng đốt nhỏ. Toàn thân cây có mùi thơm dễ chịu như mùi hạt dổi, cây cao từ 1-3m, lá có hình tim to hơn bàn tay. Cây dổi có hoa nhỏ màu trắng mọc trên những đài hoa dài ở đầu cành.
Trước cây, dổi đất mọc dại ở bìa rừng hoặc những bãi đất trống ở các tỉnh Tây Bắc như Lào Cai, Sơn La, Lạng Sơn... Từ xưa, người dân địa phương đã thu hái lá để làm gia vị cho các món nướng: vịt nướng, thịt heo rừng nướng, ba chỉ nướng hoặc làm chẩm chéo... Lá dổi đất cho thu hoạch quanh năm, hễ lúc nào có những cơn mưa rào, cây dổi đất lại đâm chồi tua tủa, lá và thân xanh non mơn mởn.
Được biết, lá dổi đất có tinh dầu dễ chịu, toàn thân cây có mùi thơm như mùi hạt dổi. Những năm gần đây, lá dổi đất được người thành phố biết tới nhiều hơn. Tại các nhà hàng, quán nướng, lá dổi đất được các đầu bếp sử dụng để nướng hoặc để ăn kèm với các loại thịt, hải sản nướng. Nhờ có mùi thơm đặc trưng, loại lá này khiến thực khách thích thú vì khiến các món ăn thêm phần hấp dẫn. Trên chợ mạng hay các sàn thương mại điện tử, lá dổi đất được bán với giá tới 150.000 đồng/kg.
Lá dổi ăn kèm với các loại thịt và hải sản nướng, lá có tinh dầu thơm nhẹ, hơi giống với hạt dổi nên người thành phố thích thú
"Ở quê mình lá này được dùng phổ biến, tạo nên nét đặc trưng của ẩm thực Tây Bắc. Lá non được dùng để nấu chín, chiên hoặc ăn kèm với các loại khác và cách nấu phổ biến là sử dụng lá làm màng bọc cho thịt và cá để nướng. Theo đó, thịt và cá được ướp bằng lá dổi đất giã nhỏ cùng các gia vị khác. Sau đó, gói thịt cá trong lá dổi đất và buộc bằng sợi chuối để nướng hoặc chiên giòn.
Lá dổi đất còn được làm gia vị cho món canh cá, ốc, lươn... và các loài nhuyễn thể có thân mềm khác. Ngoài ra, thân cây non được sử dụng làm món salad", bạn Minh Phương (ở Sơn La) chia sẻ.
Lá dổi to, cho thu hoạch quanh năm
Cây dổi dễ trồng, thích hợp với nhiều loại thời tiết
Ngoài vị thơm ngon thì khi sử dụng lá cây dổi còn phòng tránh tiêu chảy, đó là lý do người dân ở đây hay ăn lá dổi cùng các món ăn như tiết canh, nội tạng động vật,…
Hiện nay, nhiều hộ dân ở Tây Bắc đã mở rộng mô hình trồng lá dổi để bán ra thị trường. Trên chợ mạng còn có nhiều địa chỉ bán hạt dổi đất hoặc cây con để các chị em có thể trồng ở ban công, vườn nhà. Cụ thể, bạn có thể trồng ở nơi có mái che, có nắng hắt hoặc ánh sáng như ban công, cửa sổ, dưới bóng cây lớn. Đây là cây dễ trồng và rất tiện lợi, đặc biệt với những nhà thích ăn các món nướng.
