Ở các vùng nhiều nắng gió trên nước ta có một loại quả mọc dại người dân ít ai ăn nhưng sang nước ngoài lại thành quả quý, được trồng để thu hoạch và bày bán sang chảnh trong siêu thị.
Đó là quả của cây xương rồng lê gai.
Khí hậu nhiệt đới cùng địa hình phân hoá trải dài giúp cho Việt Nam có hệ sinh thái phát triển phong phú, sở hữu nhiều loại cây trái hiếm lạ trên thế giới trong đó có xương rồng lê gai.
Tại Việt Nam, gần như chỉ có người địa phương ở các vùng quanh Ninh Thuận và Bình Thuận - nơi có loại cây này mọc phổ biến nhất mới ăn loại quả này. Một phần là vì bởi loại cây này không mọc phổ biến tại những nơi khác, phần khác là do lớp gai khá nguy hiểm bao quanh nó khiến nhiều người phải e dè.
Trong tiếng Anh, quả xương rồng lê gai được gọi là "Nopal" hay "Prickly Pear Cactus", được mô tả có phần thịt mát, mềm, chua chua như kiwi nhưng nhạt hơn, có vị ngọt nhẹ na ná thanh long. Ngoài Việt Nam, chúng còn mọc ở miền Tây Nam nước Mỹ, Bắc Mexico, châu Phi, Ấn Độ, Trung Quốc…
Cây xương rồng lê gai trong điều kiện lý tưởng có thể cao tới 1m, quả mọc ở rìa lá gai đón ánh sáng, hình thon thon như ruột trái thanh long. Vỏ quả xương rồng thường có màu cam đỏ hoặc màu tím.
Từ khi kết trái tới khi chín, xương rồng lê gai có đủ sắc thái, màu cam đỏ hoặc tím. Chín rộ nhất thì trái sẽ chuyển sang màu tím đậm. Những quả có phần thịt bên trong màu tím đậm thường được cho là ngọt nhất. Thịt quả có vị gần giống như kiwi, không chua bằng.
Sau khi thu hoạch và xử lý lớp gai bên ngoài, thịt bên trong có thể ăn trực tiếp hoặc ép nước, làm mứt, thạch, kem. Ngoài việc làm thức ăn, xương rồng lê gai còn có thể chế thành dược phẩm, mỹ phẩm.
Tại miền Tây Nam nước Mỹ, Bắc Mexico, loại quả được xem là hàng quý, được bày bán trong siêu thị và trên các website giao hàng (sau khi đã bỏ hết lớp gai).
Theo Amazon, giá trung bình cho hộp 6 quả là 13 đô (khoảng 300.000 đồng).
Ở một số bang của Mỹ, xương rồng được xem là một loại thực phẩm kỳ lạ, rất bổ dưỡng và chỉ dành riêng cho những người sành ăn. Với người Tây Ban Nha, xương rồng lê gai là một loại thực phẩm rất giàu chất sắt, vitamin B và C.
Tại châu Phi, Ấn Độ, loại quả này là nguồn giải khát cho người dân trong các mùa nắng nóng.
Hạt xương rồng lê gai được chế biến thành dầu dưỡng da. 1 tấn hạt xương rồng lê gai sản xuất ra 1 lít dầu xương rồng lê gai với giá 2.000 euro (55 triệu đồng) khi xuất khẩu sang châu Âu.
