Chúng có vị ngọt thanh, bùi dẻo như hạt dẻ và màu vàng óng ánh như quả trứng gà nên được nhiều người tò mò tìm mua về ăn thử trong những năm gần đây.
Tháng 7 hàng năm, trên chợ mạng và các sàn thương mại điện tử có rao bán một loại hạt có màu vàng óng như quả trứng gà, đó là hạt mề gà.
Mề gà còn có tên gọi khác là mác noạng, mắc lạng, đây là một đặc sản đặc trưng của núi rừng Tây Bắc. Người dân địa phương cho biết cây mề gà mọc hoang dại trong rừng. Đây là cây thân gỗ, cao chừng 3-5 mét, lá to, tán rộng, cho bóng mát quanh năm.
Đến mùa, cây nào cây nấy cho sai trĩu quả. Quả mề gà mọc thành chùm như cánh quạt. Lúc chín có màu đỏ rực như ớt trông rất đẹp mắt. Người dân thường đợi lúc quả nở bung lớp vỏ ngoài, để lộ phần hạt bóng thẫm bên trong thì mới tiến hành thu hoạch vì lúc này là thời điểm hạt mề gà cho chất lượng ngon nhất, hạt to, đều và rất dẻo.
"Loại hạt này không ăn sống được mà phải nấu lên. Ngon nhất là luộc, nướng hay hầm xương. Trước đây, các bà các mẹ thường vùi hạt mề gà vào tro nóng còn óng ánh đốm lửa, đợi đến lúc ngửi thấy mùi thơm nực ngập tràn trong căn bếp là dấu hiệu hạt đã chín, có thể lấy ra dùng luôn.
Bây giờ hạt mề gà được nhiều người tìm mua, mang về thu nhập cho người dân. Đến mùa, bà con trong làng rủ nhau vào rừng và nương rẫy hái quả mề gà về tách hạt để bán. Hàng có đến đâu bán hết đến đó", anh Giang (ở Lạng Sơn) chia sẻ.
Trên chợ mạng, hạt mề gà được bán với giá khoảng 90.000 đồng/kg. Người bán giới thiệu loại hạt này chỉ có một mùa trong năm và số lượng không có nhiều vì chúng mọc tự nhiên chứ không ai trồng.
Trong các nhà hàng hay quán ăn, hạt mề gà được đưa vào thực đơn, có thể nướng hoặc hầm xương, hầm thịt bò. Vì lạ miệng và bổ dưỡng nên thứ hạt này được lòng du khách gần xa.
Chị Thanh (người bán đặc sản Tây Bắc trên chợ mạng) chia sẻ: "Đầu mùa, số lượng hạt mề gà ít nên giá bán 50.000 - 90.000 đồng/kg. Vào thời điểm chính vụ giữa tháng 7, khách hàng mua dễ hơn và giá chỉ vào khoảng 30.000 đồng/kg. Nếu đúng thời điểm chính vụ, thương lái cũng dễ gom hàng hơn, có thể lấy được mỗi đợt từ 50 – 100kg. Sau khi thu mua về, hạt mề gà sẽ được đóng thành các túi nhỏ và vận chuyển đi các tỉnh.
Thời điểm trái mùa, dù có những người chi sẵn tiền nhưng tôi không đủ hàng để trả. Gom mãi mới được khoảng chục kg để trả khách".
Theo chị Thanh, hạt mề gà có màu sắc đẹp mắt, lại dẻo và thơm giống kiểu như hạt dẻ, nên dù ăn ngay hay chế biến thành các món ăn mặn, món bánh tráng miệng đều có hương vị riêng, rất đáng để thưởng thức.
