Theo các chuyên gia, ngành học này có cơ hội việc làm cao, lương thưởng hấp dẫn, tuy nhiên nguồn cung nhân lực chỉ mới đáp ứng được 40% nhu cầu.
Trong "Báo cáo tình hình việc làm của sinh viên sau tốt nghiệp giai đoạn 2018 - 2021" được công bố tại diễn đàn "Phát triển hợp tác nhà trường và doanh nghiệp" sáng 26/5, tỉ lệ sinh viên nhóm ngành công nghệ kỹ thuật có việc làm theo lĩnh vực đào tạo thường rất cao, nằm trong nhóm dẫn đầu suốt 4 năm liên tiếp. Theo Hiệp hội Vận tải hàng không quốc tế (IATA), trong giai đoạn 2015-2035, Việt Nam nằm trong top 4 thị trường có tốc độ tăng trưởng lượng khách di chuyển bằng đường hàng không cao nhất thế giới. Điều này mở ra nhiều cơ hội việc làm. Tuy nhiên, nguồn cung nhân lực cho ngành hàng không Việt Nam hiện chỉ đáp ứng được 40% nhu cầu.
Ông Nguyễn Chiến Thắng, Phó tổng Giám đốc Vietnam Airlines, cho biết đơn vị này cần tuyển bổ sung 100 kỹ sư mỗi năm cho công ty bảo dưỡng máy bay. Khi cơ sở bảo dưỡng ở Long Thành đi vào hoạt động, số kỹ sư cần tuyển có thể gấp đôi hay gấp ba. Toàn thị trường Đông Nam Á trong 20 năm tới cần bổ sung khoảng 60.000 nhân viên kỹ thuật bởi số lượng máy bay sẽ tăng trưởng gần như gấp đôi.
Ngành Kỹ thuật hàng không là gì?
Kỹ thuật hàng không là ngành đào tạo ra đội ngũ nhân tài, có trình độ cao về thiết kế, sửa chữa, bảo dưỡng,… máy bay hay các thiết bị khác liên quan đến máy bay như là động cơ sức đẩy, cơ khí, thủy khí,… Hiện nay, ngành Kỹ thuật hàng không bao gồm có 2 mảng đó là Kỹ thuật hàng không vũ trụ (ngành này chủ yếu nghiên cứu về các vệ tinh, tàu du hành ngoài phạm vi của khí quyển trái đất) và ngành Kỹ thuật hàng không dân dụng (ngành này chủ yếu là thiết kế, chế tạo ra các loại máy bay trong phạm vi khí quyển).
Theo chia sẻ của Trường Đại học Bách khoa TP.HCM, chương trình ngành Kỹ Thuật hàng không bao gồm các nhóm môn cốt lõi cần thiết về nền tảng của kỹ thuật hàng không như Khí động lực học, Cơ học bay và điều khiển bay, Kết cấu hàng không, Hệ thống lực đẩy, Thiết kế và bảo dưỡng máy bay. Các nhóm môn học này được phát triển trên nền tảng của các môn học cơ sở như cơ học lưu chất, cơ học vật rắn, sức bền vật liệu, điều khiển tự động… Sinh viên được trang bị khả năng tự tìm tòi nghiên cứu, khả năng giải quyết vấn đề, khả năng làm việc nhóm, khả năng lãnh đạo và khả năng thành thạo ngoại ngữ (tiếng Anh, tiếng Pháp) chuyên ngành.
Chương trình sẽ đào tạo các sinh viên thành những kỹ sư có tay nghề cao với mảng kiến thức nền rộng, có chất lượng và có kỹ năng vững vàng trong các hoạt động sau: Quản lý, khai thác, vận hành, bảo trì và sửa chữa máy bay; Nghiên cứu, thiết kế, chế tạo các loại máy bay nhỏ và các phương tiện giao thông lưỡng dụng (thuỷ phi cơ, tàu đệm khí…); Ứng dụng kiến thức trong các lĩnh vực liên quan: kỹ thuật hàng hải, năng lượng tái tạo, cơ khí, điều khiển tự động, xây dựng…
Ít trường đào tạo ngành Kỹ thuật hàng không, mức lương "khủng"
Hiện nay không có quá nhiều cơ sở giáo dục đại học đào tạo ngành Kỹ thuật hàng không, có thể kể đến các trường như Học viện Phòng không - Không quân, Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội, Đại học Bách khoa Hà Nội, trường Đại học Bách khoa (Đại học Quốc gia TP.HCM), Học viện Phòng không - Không quân, Trường Đại học Văn Lang. Điểm chuẩn năm 2023 theo phương thức xét điểm thi tốt nghiệp THPT tại các trường dao động từ 16-25.5 điểm. Thí sinh muốn theo học các trường này phải học tốt các khối A00, A01, D01, D07, C01.
Năm 2023 - 2024, mức học phí các trường đại học đưa ra với ngành Kỹ thuật Hàng không dao động 24 - 807 triệu đồng/năm học, tuỳ từng trường, từng chương trình học. Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội khoảng 100 - 140 triệu đồng/năm, tuỳ vào sinh viên Việt Nam hay quốc tế.
Học viện Hàng không áp dụng mức học phí 25 triệu đồng/năm học thứ nhất, các năm sau tăng 10%.
Trường Đại học Bách khoa TP.HCM (Đại học Quốc gia TP.HCM) áp dụng với chương trình chuẩn - hệ đại trà khoảng 30 triệu đồng/năm học.
Chương trình chất lượng cao ngành Kỹ thuật hàng không chuyển tiếp quốc tế (Úc, New Zealand) dạy hoàn toàn bằng tiếng Anh học phí 2 - 2,5 năm đầu học tại trường Đại học Bách khoa TP.HCM khoảng 80 triệu đồng/năm và 2 - 2,5 năm cuối chuyển tiếp sang đại học đối tác Úc/ New Zealand khoảng 566 - 807 triệu đồng/năm.
Học viện Phòng không - Không quân thuộc khối ngành quân đội nên thí sinh theo học sẽ không phải đóng học phí.
Đại học Bách khoa Hà Nội có mức học phí các chương trình chuẩn dao động 24 đến 30 triệu đồng/năm học (tùy theo từng ngành trong đó có ngành Kỹ thuật hàng không), trường cam kết lộ trình tăng 8 - 10% mỗi năm.
Là ngành học “hot” nên mức lương ngành Kỹ thuật hàng không khá cao so với mặt bằng chung. Tại hội thảo về đào tạo và nhu cầu nhân lực ngành Kỹ thuật Hàng không do Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội tổ chức ngày 23/5 vừa qua, các chuyên gia trong lĩnh vực hàng không cho biết ngành Kỹ thuật Hàng không có mức lương khá cao (từ 20 - 50 triệu đồng), nhưng số lượng trường đào tạo ngành này tại Việt Nam còn khá ít, trong khi sự phát triển của các dự án sân bay, nhu cầu bảo dưỡng tàu bay của các hãng hàng không ngày một nhiều, khiến ngành Kỹ thuật Hàng không tại nước ta đang trong tình trạng rất "khát" nguồn nhân lực chất lượng.
Ông Tạ Minh Trọng, Trưởng Phòng Tiêu chuẩn an toàn bay, Cục hàng không Việt Nam cho hay, tùy theo trình độ, có thể chia mức thu nhập của nhân sự kỹ thuật hàng không thành 3 mức. Mức A là nhân sự có trình độ sơ đẳng, làm các công việc đơn giản như: thay dầu, bơm lốp máy bay, với mức lương từ 15 - 20 triệu đồng/tháng. Mức B dành cho các kỹ sư kỹ thuật sửa máy bay, mức lương khoảng 35 - 40 triệu đồng/tháng. Mức C dành cho các nhân viên bảo dưỡng định kỳ cho máy bay. Nhân sự ở mức này cần tư duy rất cao nên thu nhập khoảng 50 triệu đồng/tháng, thậm chí có những vị trí lương 100 triệu đồng/tháng. Vị trí này đòi hỏi nhân sự có trình độ chuyên môn rất cao, ngoại ngữ tốt và hòa nhập được với môi trường quốc tế.
Ông Trọng cho biết thêm, Kỹ thuật hàng không là ngành đặc thù, chi phí đào tạo lớn. Với sinh viên mới ra trường chỉ có thể làm các công việc đơn giản như: thay dầu, bơm lốp. Để nhận lương cao thì các em phải có thêm giấy chứng nhận B1 hoặc B2 trong bảo dưỡng, sửa chữa máy bay - thời gian đào tạo thêm khoảng 4 - 5 năm. Như vậy, tổng thời gian đào tạo cho kỹ sư kỹ thuật cao của ngành hàng không cần ít nhất khoảng 10 năm, khá lâu so với nhiều ngành học khác.
