Loại rau dại này trước vứt đi chả ai lấy. Thế nhưng vài năm gần đây nó bỗng trở nên đặc biệt “hot”, là gia vị cực ngon cho món lẩu tại các thành phố lớn.
Nếu như bạn là người thường xuyên ăn các món lẩu, thì chắc hẳn bạn đã từng được nghe tới món lẩu gà lá é ngon nức tiếng rồi phải không. Đây là món ăn vốn xuất xứ từ miền Trung, cụ thể là từ Đà Lạt. Sau này nó được du nhập rộng rãi tới nhiều thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh,...
Lá é có tên khoa học là Ocimum africanum, hay còn có một số tên gọi khác như lá hương thảo, húng lông, trà tiên, é trắng,... Đây là loại lá thuộc họ Húng quế, mọc hoang dã, thường được người dân hái về sử dụng để làm gia vị hoặc làm thuốc.
Cây é có chiều cao trung bình khoảng từ 0,5 - 1m, thân cây có màu xanh lục nhạt và có lông bao phủ. Lá é có hình bầu dục, chiều dài khoảng 5cm, bề rộng 3cm với đầu nhọn, mép có răng cưa, hai mặt lá đều có lông ở gân. Nếu vò nát lá trong tay sẽ toát ra mùi thơm nhẹ đặc trưng.
Trong lá é chứa nhiều hoạt chất chống oxy hóa có lợi như quercetin, polyphenol, flavonoid,... và nhiều hoạt chất khác. Nhờ đó loại lá này có thể được sử dụng để thanh nhiệt, giải độc, giảm đau, kháng viêm cực kỳ hiệu quả. Nhiều người cũng sử dụng lá é để pha nước, kết hợp một số nguyên liệu khác để biến chúng thành thức uống giải nhiệt mùa hè.
Cây lá é được trồng phổ biến ở một số tỉnh miền Trung như Đắk Lắk, Lâm Đồng và Phú Yên. Loại cây này được ưa chuộng tới mức các thành phố lớn ngoài miền Bắc như Hải Phòng, Hà Nội đều nhập trực tiếp lá é từ các tỉnh thành này để phục vụ cho nhu cầu ẩm thực hiện nay.
Trước kia người dân muốn thưởng thức lá é thì đều phải thông qua con đường đặt hàng xách tay hoặc nhờ người quen tìm mua. Thì nay một số địa phương đã tự trồng thành công lá é, khiến giờ đây chúng không còn khan hiếm nữa mà muốn ăn bao nhiêu cũng có.
Hiện lá é đang được bày bán tại nhiều cửa hàng, đại lý với mức giá từ 80.000 đến 100.000 đồng/kg. Tại Hà Nội loại lá này luôn có mức giá cao, bởi vì chúng được nhập trực tiếp từ Đà Lạt, phải vận chuyển qua đường hàng không nên giá thành sẽ đắt hơn so với những địa phương khác.
Bên cạnh đó, người mua cần phải đặt hàng từ trước thì người bán mới gom đủ và trả đơn sau đó vài ngày. Một số người khác thì tìm mua giống cây lá é về tự trồng, chỉ sau vài tháng là có thể thu hoạch và bán lại cho những người khác có nhu cầu.
Lá é không chỉ được ăn như rau sống, mà nó còn được cho vào làm rau gia vị ăn kèm các món lẩu, món canh, trong đó nổi tiếng nhất phải kể đến đó chính là món lẩu gà lá é. Hiện nay có rất nhiều nhà hàng, quán ăn đều có món lẩu này trong thực đơn của mình, điều đó chứng tỏ sức hút của món ăn là như thế nào.
