Ths.BS Trịnh Thị Thúy chia sẻ, thông thường kinh nguyệt phụ nữ khỏe mạnh có màu đỏ thẫm, loãng. Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp kinh nguyệt màu đen nâu, hay gặp ở những ngày đầu hoặc ngày cuối kỳ kinh.
 |
Tác giả bài viết: Ths.BS Trịnh Thị Thúy – Bệnh viện chuyên khoa Nam học và Hiếm muộn Hà Nội. |
 Ths.BS Trịnh Thị Thúy (Bệnh viện chuyên khoa Nam học và Hiếm muộn Hà Nội) |
Ở hầu hết các trường hợp, kinh nguyệt có màu đen nâu là hiện tượng bình thường, nhưng cũng có một số trường hợp, đó là dấu hiệu của bệnh lý.
Nguyên nhân máu kinh màu đen và hướng xử trí
Lí do chính khiến kinh nguyệt màu đen chính là do máu kinh được tạo ra với số lượng ít, không ra ngoài được ngay mà bị ứ đọng trong tử cung và âm đạo một thời gian trước khi chảy ra ngoài do đó hemoglobin bị giáng hóa khiến máu màu đỏ trở thành màu nâu đen.
Ở hầu hết chị em, thường gặp kinh nguyệt màu đen ngày đầu và cuối giai đoạn hành kinh, do niêm mạc tử cung thời điểm này bong ít, bong không đồng đều, vì vậy số lượng máu kinh ra ít, đọng lại ở tử cung âm đạo một thời gian trước khi chảy ra ngoài nên máu chảy ra màu nâu đen là hoàn toàn bình thường, không cần phải điều trị gì.
Tuy nhiên ở một số trường hợp sau, máu kinh nguyệt có màu đen được coi là bệnh lý.
- Rối loạn nội tiết sinh dục
Nếu chị em ra kinh màu đen số lượng ít liên tục, kéo dài trên 7 ngày, điều đó có nghĩa là chị em bị rong kinh, hiện tượng rong kinh này có thể do rối loạn nội tiết sinh dục gây ra, hiện tượng này hay gặp ở tuổi dậy thì do hoạt động nội tiết của vùng dưới đồi, tuyến yên, buồng trứng chưa thuần thục hoặc xảy ra ở tuổi tiền mãn kinh do lúc này buồng trứng đã suy giảm chức năng làm rối loạn hoạt động nội tiết của trục này, hoặc cũng có thể gặp ở những người suy buồng trứng sớm.
Nếu chu kỳ kinh nguyệt vẫn đều nhưng ra số lượng ít và đen có thể do tổn thương niêm mạc tử cung gây nên. (Ảnh minh họa)
Sự rối loạn nội tiết này còn có thể là hậu quả của stress, thay đổi môi trường sống và làm việc, khi sức khỏe bị giảm sút hoặc do sử dụng thuốc nội tiết sinh dục, thuốc tránh thai không đúng chỉ định, lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp…
Nếu chị em bị rong kinh kéo dài, gây ảnh hưởng đến sức khỏe và sinh hoạt nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị. Có thể các mẹ cần phải dùng thuốc nội tiết sinh dục để điều hòa chu kỳ kinh, cũng có thể cần phải nạo niêm mạc buồng tử cung trong trường hợp cần thiết.
- Do tổn thương niêm mạc tử cung
Nếu trước đây chu kỳ kinh nguyệt của chị em đều, số lượng, màu sắc kinh bình thường, tự nhiên chu kỳ kinh không đều, hành kinh huyết đen kéo dài trên 7 ngày, thì có thể đã bị polyp buồng tử cung hoại tử, u xơ dưới niêm mạc tử cung, lao sinh dục hoặc nguy hiểm hơn là ung thư niêm mạc tử cung – tử cung.
Nếu chu kỳ kinh nguyệt vẫn đều nhưng ra số lượng ít và đen sau khi có can thiệp thủ thuật như nạo niêm mạc buồng tử cung hoặc nạo hút thai, thì rất có thể đó là dấu hiệu của dính buồng tử cung, dính một phần niêm mạc ống cổ tử cung. Với những trường hợp này, chị em cần được khám cụ thể, làm các xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh cần thiết để tìm ra nguyên nhân và điều trị theo từng nguyên nhân cụ thể.
- Do viêm nhiễm
Có thể là viêm niêm mạc tử cung, viêm thân tử cung hay viêm phần phụ. Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng viêm này là do có can thiệp thủ thuật vào buồng tử cung như: nạo hút thai, nạo hút niêm mạc tử cung.
Quá trình thủ thuật không đảm bảo vô trùng hoặc có sót rau sau nạo hút thai. Khởi đầu là viêm niêm mạc tử cung, nếu viêm niêm mạc tử cung không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn đến viêm thân tử cung, hoặc lan vào ổ bụng gây viêm phần phụ, viêm tiểu khung. Biểu hiện là máu âm đạo ra kéo dài, màu đen hoặc màu sô cô la, có mùi hôi, sốt > 37,5 độ C và có thể có đau bụng vùng bụng dưới.
- Hở sẹo mổ lấy thai
Một số chị em sau khi mổ lấy thai, kinh nguyệt vẫn ra đúng chu kỳ nhưng hành kinh kéo dài, huyết đen ra dai dẳng vào những ngày cuối hành kinh, nguyên nhân của hiện tượng này có thể do vết mổ tại tử cung phần phía niêm mạc tử cung tạo thành 1 khe hở. Máu kinh ra bị ứ đọng tại vết mổ này và sẽ phải mất một vài ngày mới thoát ra được bên ngoài.
Hiện nay, tỷ lệ mổ lấy thai gia tăng, nên hiện tượng hở sẹo tử cung gặp khá phổ biến. Nếu hiện tượng này gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, thường xuyên gây viêm âm đạo hoặc gây khó có con, có thể chị em cần phải được phẫu thuật sửa lại vết mổ này.
- Huyết âm đạo màu đen có thể liên quan đến thai nghén
Nếu chị em bị chậm kinh, sau đó ra huyết âm đạo với số lượng ít, màu nâu đen đó có thể là dấu hiệu có thai mà dân gian vẫn thường gọi là “máu báo có thai”, đó là hiện tượng bình thường và khá phổ biến, không cần phải điều trị.
Nhưng nếu huyết ra màu đen, kèm theo đau bụng dưới thì đó có thể là triệu chứng của chửa ngoài tử cung hoặc dấu hiệu của dọa sảy thai, sảy thai, thai chết lưu, là những hiện bệnh lý nguy hiểm cần phải được phát hiện và xử trí kịp thời, nếu không sẽ nguy hiểm đến tính mạng.
Ở hầu hết các trường hợp, kinh nguyệt có màu đen nâu là hiện tượng bình thường, nhưng cũng có một số trường hợp, đó là dấu hiệu của bệnh lý (Ảnh minh họa)
Kinh nguyệt màu đen có ảnh hưởng đến sự thụ thai?
Nếu chu kỳ kinh nguyệt vẫn đều, số lượng kinh và thời gian hành kinh vẫn bình thường, máu kinh chỉ đen ở những ngày đầu và cuối giai đoạn hành kinh, thì đó là hiện tượng bình thường, không ảnh hưởng gì đến quá trình thụ thai.
Nhưng nếu chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ tự nhiên không đều, kinh nguyệt màu đen kèm theo một số triệu chứng khác như: hành kinh kéo dài trên 7 ngày, kinh ra kèm theo mùi hôi, đau bụng hạ vị, hoặc kinh nguyệt tự nhiên ra ít sau một thủ thuật can thiệp vào buồng tử cung. Thì đó có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý đã nêu ở trên và nó có thể ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản, có thể là nguyên nhân của vô sinh, thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng. Do đó, chị em cần đến các cơ sở khám phụ khoa để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.
Cần làm gì để đề phòng kinh nguyệt màu đen
Kinh nguyệt là tấm gương phản chiếu sức khỏe của người phụ nữ. Khi có bất cứ rối loạn kinh nguyệt nào chị em phụ nữ cũng nên đi khám để được tư vấn và điều trị kịp thời. Đồng thời các mẹ các chị cũng có thể tham khảo một số nguyên tắc sau trong thời kỳ hành kinh, đặc biệt là khi có kinh nguyệt bất thường
- Không nên quan hệ tình dục trong những ngày hành kinh
Trong những ngày hành kinh, cổ tử cung hé mở, bộ phận sinh dục ngoài xung huyết dễ bị tổn thương cộng với cơ thể người phụ nữ dễ mệt mỏi hơn ngày thường. Nếu quan hệ tình dục dễ có nguy cơ viêm nhiễm và dễ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục hơn những ngày bình thường. Do đó, chị em không nên quan hệ tình dục khi đang hành kinh.
- Dừng uống thuốc tránh thai khẩn cấp, không tự ý sử dụng các loại thuốc nội tiết sinh dục
Tác dụng phụ của thuốc tránh thai khẩn cấp cũng là một trong những nguyên gây ra tình trạng kinh nguyệt màu đen và ít. Do đó, nếu gần đây chị em có dùng loại thuốc này và bỗng dưng xuất hiện tình trạng biến đổi màu máu kinh nguyệt như trên thì nên dừng thuốc ngay lập tức, không dùng thuốc tránh thai khẩn cấp quá 1 lần trong một chu kỳ kinh. Có thể sau khi dừng thuốc 2-4 tuần, tình trạng kinh nguyệt sẽ trở lại như bình thường.
Ngoài ra, việc thay đổi loại thuốc tránh thai hay biện pháp ngừa thai như đổi từ dùng thuốc sang đặt vòng, tiêm thuốc… làm rối loạn hormone tạm thời cũng có thể gây ra hiện tượng kinh nguyệt có màu đen và ít. Nếu nghi ngờ là do điều này, các mẹ chỉ cần theo dõi 1-2 chu kỳ, kinh nguyệt sẽ tự cải thiện sau khi cơ thể đã quen dần với loại thuốc mới.
Không tự ý sử dụng hay lạm dụng các loại thuốc nội tiết sinh dục. Trong trường hợp cần thiết phải sử dụng thuốc nội tiết, phải theo đúng chỉ định của bác sĩ.
- Tâm trạng thoải mái sẽ giúp kỳ kinh diễn ra suôn sẻ
Tâm trạng căng thẳng, stress kéo dài có thể gây rối loạn hệ thống nội tiết trong cơ thể, trong đó có nội tiết sinh dục, dẫn đến rối loạn kinh nguyệt.
- Tập thể dục và thay đổi chế độ ăn uống
Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên, uống đủ nước mỗi ngày, tránh các loại gia vị, thực phẩm nhiều đường, chế độ ăn đa dạng và cân bằng giữa các nhóm đường, mỡ, đạm, chất xơ, vitamin và khoáng chất sẽ giúp chị em có một cơ thể khỏe mạnh và có kỳ kinh đều đặn.
Tập thể dục và thay đổi chế độ ăn uống giúp chị em có một cơ thể khỏe mạnh và có kỳ kinh đều đặn (Ảnh minh họa)
- Vệ sinh sạch sẽ giúp ngăn ngừa hiện tượng kinh nguyệt màu đen và ít
Thường xuyên vệ sinh vùng kín bằng nước sạch, thay băng vệ sinh mỗi 4 tiếng/lần khi hành kinh, mặc trang phục bằng cotton thoáng mát giúp hạn chế việc máu kinh tích tụ lâu gây viêm nhiễm phụ khoa. Đây cũng là cách giúp giảm và ngăn ngừa hiện tượng kinh nguyệt có màu đen, mùi hôi và máu kinh ra ít mà chị em phụ nữ nên biết.
- Không nạo phá thai bừa bãi
Quan hệ tình dục an toàn, sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục vừa tránh có thai ngoài ý muốn, vừa tránh được các bệnh lý lây truyền qua đường tình dục. Ngoài ra một số biện pháp tránh thai khác cũng rất hiệu quả giúp tránh thai ngoài ý muốn như: uống thuốc tránh thai hàng ngày, tiêm thuốc tránh thai, cấy que tránh thai, đặt dụng cụ tử cung…
Trong trường hợp có thai ngoài ý muốn, hãy đến các cơ sở y tế uy tín, đảm bảo về chuyên môn và vô trùng để hạn chế tối đa những tai biến biến chứng có thể xảy ra.
