Đến Yên Bái du khách khó lòng kiềm chế trước những đặc sản thơm ngon, cực kỳ thích hợp để mua về làm quà cho người thân.
Táo mèo
Táo mèo là thứ quả tuy nhỏ bé nhưng rất nổi tiếng ở nơi vung đất Tây Bắc mát mẻ này. Đến với Yên Bái, du khách dễ dàng mua được những quả táo bé xinh ửng hồng căng mọng tại các quầy hàng bán trái cây hoặc lề đường. Hoặc hơn nữa, nhiều du khách ngỏ ý tham quan vườn táo, tự tay hái những quả chín trên cành và được hóa thân thành một nông dân chính hiệu. Một mẹo nhỏ từ người hái táo đó chính là những quả có sâu hoặc bị chim ăn là những quả ngon nhất đấy.
Đứng trước mùi thơm của những quả táo xinh đẹp này, bạn sẽ không ngần ngại mà thưởng thức ngay. Tuy nhiên ngoài ăn sống, táo mèo có thể chế biến thành nhiều món khác nhau. Bạn có thể thử làm rượu táo mèo, táo mèo lắc muối ớt hay ô mai, mứt táo mèo… Nếu bạn là một người yêu thích các loại rượu trái cây mà không có nhiều thời gian thì Yên Bái cũng có bán rượu táo mèo nổi tiếng đặc biệt tốt cho sức khỏe.
Cốm Tú Lệ
Nếp Tú Lệ được ví như "hạt ngọc trời” của vùng thung lũng Tú Lệ. Đây là loại gạo đặc sản nổi tiếng của vùng đất Văn Chấn, là nguyên liệu làm nên nhiều món ngon trứ danh, trong đó không thể không nhắc đến cốm Tú Lệ. Cốm Tú Lệ có màu xanh đặc trưng của lúa nếp, ngon nhất lúc vừa làm xong. Hạt cốm dẻo quyện thơm và hậu vị có một chút đắng sau đó chuyển sang vị thanh và hơi ngọt.
Để làm ra những mẻ cốm dẻo, xanh, thơm ngọt, người Tú Lệ phải ra đồng từ sớm tinh mơ, lựa chọn những bông lúa to tròn, căng mẩy nhưng thân rơm vẫn còn xanh, gặt chúng về khi còn đẫm sương đêm rồi tuốt bằng tay một cách kỳ công và cẩn thận.
Nhờ hương vị dẻo thơm đặc trưng, cứ vào mùa là nếp Tú Lệ lại cực kỳ đắt khách, liên tục "cháy hàng". Chị em mua về để cấp đông dùng dần và chế biến thành nhiều món ngon như xôi cốm, chả cốm,...
Mận tam hoa Mù Cang Chải
Một trong những món ngon Yên Bái mua làm quà nữa cũng được rất nhiều du khách yêu thích đó chính là mận tam hoa Mù Cang Chải. Nếu có dịp đặt chân đến Mù Cang Chải vào khoảng thời gian tháng 4, tháng 5 hằng năm, bạn sẽ có cơ hội được chiêm ngưỡng những vườn mận sai trĩu, đỏ mọng cực kỳ hấp dẫn.
Mận tam hoa khi chín có màu tỏ đậm, nhìn rất bắt mắt. Khi thưởng thức, bạn sẽ cảm nhận được vị vừa ngọt, vừa chua, có chút gì đó hơi chát và giòn tan đặc trưng của vùng núi Tây Bắc.
Măng ớt Trạm Tấu
Măng ớt Trạm Tấu là món ăn chỉ có ở huyện vùng cao Trạm Tấu của tỉnh Yên Bái, được chế biến từ cây măng lay - một loại cây chỉ mọc ở vùng núi cao. Đây là loại măng rất đặc biệt, kích thước của măng nhỏ bằng ngón tay, bên trong thì lại đặc ruột được gọi là măng ớt.
Măng lay ở Trạm Tấu mọc rất nhiều ở trên sườn của núi đá. Cứ mỗi độ vào thu, khi mà lưng đèo đã bắt đầu bao phủ bởi những lớp sương thì đó cũng là thời điểm mà những mầm măng đua nhau mọc. Đối với đồng bào người Mông ở Trạm Tấu thì món măng ớt chính là một trong những món ăn không thể thiếu trong những bữa cơm đạm bạc ở trên nương hay trong những bữa cơm thịnh soạn vào dịp lễ, tết.
Cách làm món măng ớt thật đơn giản. Măng đem về được bóc vỏ, dùng khăn ấm lau cho sạch. Loại măng này nếu đã nhúng vào nước sẽ bị thâm, trông không hấp dẫn. Măng được lau sạch xong sẽ được xếp vào ống bương hoặc là chum để ủ măng. Cứ một lượt măng lại được rắc một lượt ớt tươi giã nhuyễn trộn với muối trắng. Độ cay hoặc độ mặn tuỳ theo ý thích của từng gia đình. Khi măng đã đầy ống bương hoặc chum, người ta dùng đá nén chặt lại. Chừng 1 tháng sau khi ngâm thì măng có thể ăn được.
Măng ớt khi được ngâm ở trong dung dịch muối trắng và ớt tươi lâu ngày thì nó sẽ có màu trắng hồng. Lúc này nếu đưa lên miệng và cắn thử một miếng, sẽ thấy măng ớt rất giòn và ngay đầu lưỡi cảm nhận được vị chua, cay cùng hòa quyện tạo nên hương vị khó quên.
Mật ong nhãn
Đặt chân đến vùng đất Yên Bái mà quên đi mật ong nhãn thì quả là một thiếu sót rất lớn. Mật ong là sản phẩm có nhiều dưỡng chất được sử dụng nhiều trong đời sống sinh hoạt hàng ngày của người dân.
Để khai thác và chắt lọc mật ong nhãn đòi hỏi phải thật sự khéo léo và nhẹ nhàng thì mới có thể lấy được những giọt mật vàng ươm trong veo óng ánh nguyên chất, vị ngọt thanh tan ngay trong miệng cùng mùi hương thoang thoảng nhẹ nhàng của hoa nhãn khiến đây trở thành một đặc sản lý tưởng để đem về làm quà.
Bánh chuối Lục Yên
Bánh chuối là món ăn chứa đựng giá trị tinh thần được người Tày ở Lục Yên truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Bánh chuối thường được dùng làm đồ cúng tế trong những dịp trọng đại của gia đình, dòng họ và dần trở thành đặc sản nổi danh được nhiều thực khách biết đến.
Bánh chuối Lục Yên được làm từ chuối và bột gạo. Theo người bản địa, muốn bánh thơm, ngọt thì chọn chuối tiêu; muốn bánh có độ dai dẻo, màu sắc sáng thì chọn chuối goòng, chuối lá,...
Để làm được một chiếc bánh thơm ngon, giữ được hương vị nguyên vẹn của chuối và có màu vàng như nhúng mật, người địa phương phải chuẩn bị kỳ công từ khi chuối mới ra nải. Khi chuối chín, người ta đem bóc vỏ rồi sấy khô để dành. Khi làm bánh, chuối sấy khô được đem ngâm nước ấm cho mềm rồi đem đi xay thành bột. Bột gạo cũng phải xay bột nước cùng với bột chuối trộn đều làm vỏ bánh.
Chè Shan Tuyết Suối Giàng
Chè Shan Tuyết Suối Giàng vẫn luôn được xem là một trong những đặc sản Yên Bái mua làm quà nổi tiếng nhất mà nếu có dịp đặt chân đến nơi đây bạn không nên bỏ lỡ. Đây là một loại chè cực kỳ thơm ngon được trồng chủ yếu ở khu vực suối Lóp, Giàng Cao, Pang Cáng, Tập Lăng thuộc huyện Suối Giàng với tổng diện tích khoảng gần 400 ha.
Những cây chè Shan Tuyết có tuổi đời lên đến vài trăm năm, mọc tư nhiên trên những vách đá cheo leo. Búp chè có màu xanh, rất to về và được phủ một lớp lông tơ trắng tựa như tuyết. Khi uống chè Shan Tuyết, ban đầu bạn sẽ thấy vị chát sau đó lại cảm thấy vị ngọt nơi cổ họng.