Rau má chính là một đặc sản nổi tiếng của người dân Thanh Hoá, thậm chí còn xuất hiện trong thơ ca xứ Thanh từ bao đời nay.
Rau má còn có tên gọi khác là tích tuyết thảo hay liên tiền thảo thường mọc ở những nơi ẩm ướt, râm mát, thung lũng, bờ mương, đất mùn tơi xốp tại các vùng nhiệt đới. Cây rau má có đặc điểm hình thái như sau:
- Rễ cây rau má có màu trắng kem và được bao quanh bởi một lớp lông tơ. Rễ cây này gồm có rễ chùm ở gốc và các rễ đốt mọc ở đốt thân.
- Thân nhẵn và gầy, là loại thân bò lan, màu xanh lục hoặc lục ánh đỏ, có rễ ở các mấu.
- Các lá mọc ra từ cuống dài khoảng 5 – 20 cm, có màu xanh, hình thận với cuống dài và phần đỉnh lá tròn, kết cấu trơn nhẵn với các gân lá dạng lưới hình chân vịt.
- Hoa rau má chủ yếu là màu trắng hoặc có thể là phớt đỏ, mọc thành các tán nhỏ, tròn gần mặt đất.
- Quả có hình mắt lưới dày đặc, chín sau khoảng 3 tháng và toàn bộ cây, bao gồm cả rễ, được thu hái thủ công.
Rau má chính là một đặc sản nổi tiếng của người dân Thanh Hoá, thậm chí còn xuất hiện trong thơ ca xứ Thanh từ bao đời nay. Chúng ngoài mọc tự nhiên còn được gieo trồng trên diện tích vô cùng lớn để phục vụ nhu cầu của người tiêu dùng.
Rau má thường được chế biến thành nhiều món, vị hơi đắng nhẹ, thanh mát như nấu cháo, nấu canh, làm nộm, làm bánh hay xay sinh tố đều được. Song ấn tượng nhất phải kể đến nộm rau má và bánh rau má.
- Nộm rau má
Đây là món ăn dân dã, xuất hiện trong bữa ăn hàng ngày của người dân Thanh Hoá. Nhưng gần đây đã trở thành đặc sản có trong danh mục thực đơn các bữa cỗ của người Hà Trung. Họ cho rằng cỗ cần có một món ăn thanh mát và mang đậm chất quê hương nên đã đưa rau má lên "bàn tiệc".
Theo đó rau má rửa sạch, nhặt bỏ lá già, héo rồi trộn với lạc rang, thịt bò, thêm chút chanh, ớt là có thể thưởng thức được. Món ăn này thanh mát, thích hợp cho cánh mày râu giải rượu.
- Bánh rau má
Đến vùng biển Hải Tiến hay Sầm Sơn, mọi người còn bất ngờ với món bánh rau má không nơi nào có, với hai loại bánh: một làm từ bột nếp, một làm từ bột sắn dây.
Loại bánh đầu tiên được làm từ gạo nếp và cốt rau má, màu xanh mát mắt, rắc thêm chút dừa. Loại bánh thứ hai gần giống bánh cốm Hà Nội, màu xanh, dẻo thơm đặc trưng của rau má, được làm bằng bột sắn dây, trộn bột gạo nếp và rau má, có giá thành đắt hơn một chút.
Rau má không chỉ ngon, còn được xem như vị thuốc bình dân, tác dụng như "vàng mười", trị cảm nắng, chóng mặt, tốt cho tim mạch, chữa lành vết thương, nhức đầu, buồn nôn, hạ đường huyết. Công dụng nổi bật nhất là thanh nhiệt, thải độc, mát gan, hỗ trợ giảm mụn nhọt, ngoài ra, còn được dùng nhiều cho bà mẹ sau sinh, giúp lợi sữa.