Quả này có vị đắng nhưng càng nhai càng thấy ngọt và khiến rất nhiều người yêu thích.
Quả núc nác, hay còn có tên gọi khác là quả quao, là một loại quả dại phổ biến ở Nghệ An và các tỉnh miền núi phía Bắc. Hoa, quả và ngọn của cây núc nác có thể làm được nhiều món ăn như: hoa núc nác nhồi thịt, ngọn núc nác luộc chấm mẻ, nộm quả núc nác…
Cây núc nác là loại cây thân gỗ, cao tới 15 - 25m, tương đương quả núc nác dài khoảng 50 cm. Mỗi cây cho tối đa khoảng 20 quả. Vỏ cây có thể trị bệnh về da.
Vào mùa hè mỗi năm cũng chính là mùa của hoa và quả núc nác, các món ăn từ chúng cũng xuất hiện nhiều hơn ở trong những bữa cơm của gia đình. Món phổ biến nhất làm từ quả núc nác là món nộm núc nác. Để làm món ăn này khá đơn giản nhưng hương vị của món ăn sẽ làm cho bạn nhớ mãi.
Trước tiên là chọn những quả núc nác non hoặc chưa quá già, thường thì chỉ cần 1-2 quả núc nác là đã được một đĩa nộm rồi. Chọn quả quá già sẽ bị nhiều xơ, còn quá non thì sẽ không ngon. Sau đó bạn nướng quả núc nác trên bếp củi, nướng đều cả hai mặt cho bong lớp vỏ ngoài ra cho đến khi chín sờ thấy quả mềm là được. Công đoạn nướng sẽ giúp quả núc nác bớt đi vị đắng
Ngoài ra bạn cần chuẩn bị một số nguyên liệu khác như đậu phộng giã nhỏ, rau mùi…
Quả núc nác sau khi được nướng chín thì loại bỏ phần vỏ bên ngoài, sau đó thái nhỏ thành từng sợi. Cho quả núc nác đã thái sợi, đậu phộng, gia vị (gồm muối giã nhỏ, mì chính, chanh, rau mùi) vào một cái tô lớn rồi trộn đều. Cuối cùng là cho ra đĩa và thưởng thức món ăn thơm ngon và lạ miệng này.
Ăn kèm với nộm núc nác tùy khẩu vị, bạn có thể lựa chọn mắm tôm, mắm ruộng, cá nướng giã măng ớt hạt dổi. Vị đăng đắng ngọt ngọt của quả núc nác cộng thêm các gia vị khác nữa đã tạo nên một món ăn đặc biệt mang đậm hương vị của núi rừng khiến ai đã từng được ăn món này rồi thì sẽ nhớ mãi.
Lưu ý khi làm nộm quả núc nác thì nên nướng quả trên bếp củi trước cho chín chứ không nên mang quả đi luộc vì nướng có vị thơm hơn và bớt đắng hơn là luộc. Ngoài ra, mọi người có thể cho thêm tai heo hoặc thịt heo thái chỉ vào món nộm để ngon hơn.
Ngoài quả núc nác, hoa núc nác cũng được người dân dùng để luộc hoặc nướng để chấm với mắm tôm.
Với đồng bào vùng cao, núc nác ngoài dùng chế biến thành món ăn, còn là vị thuốc hữu hiệu, rất tốt đối với những người mắc bệnh gan. Theo như các vị cao niên kể lại, trước kia để thử xem có bị bệnh gan hay không, chỉ cần lấy vỏ cây núc nác về cạo bỏ lớp tạp chất bên ngoài cho vào chậu bằng đồng ngâm với nước sôi để nguội, sau 3 ngày đưa ra uống 3 chén, nếu thấy vị ngọt thì người đó bị bệnh gan, còn nếu thấy vị đắng tức không bị.
Từ cuối năm 2020, quả núc nác bỗng khiến nhiều chị em thành phố tò mò tìm mua, khiến người địa phương có thêm thu nhập vì vào rừng tìm quả núc nác về bán. Giá bán chỉ từ 20.000 đồng/kg. Nếu bạn có dịp ghé thăm những nơi có trái núc nác này thì đừng quên thưởng thức món ngon từ nó nhé. Đảm bảo sẽ khó có thể quên được và khi trở về thành thị rồi thì không còn cơ hội để thưởng thức nữa.
