Loại quả dài dài được muối lên rồi chế biến thành rất nhiều món ăn ngon khiến chị em mê mẩn.
Những ngày hè oi ả, nắng nóng làm cho bữa cơm cũng bớt đi vị ngon. Cũng chính vì thế mà chị em nội trợ lại càng đau đầu không biết hôm nay nên nấu món gì để làm dịu đi cái nóng bức của thời tiết. Ở Bắc Ninh, Bắc Giang hay một số tỉnh thành miền Trung đã sáng tạo nên món dưa gang muối.
Loại dưa gang này chẳng phải là thứ hoa quả quý hiếm gì. Trái dưa gang to và dài như quả bí đao non, ăn tươi chỉ có vị ngọt nhẹ nhẹ chứ không có gì hấp dẫn. Mùa hè ăn một khoanh dưa gang thì rất mát ruột, nhưng đến khoanh thứ hai đã cảm thấy chán. Cũng chính vì thế mà loại quả này có giá rất rẻ. Ấy thế mà những quả dưa gang đem đi làm thành những món khác lại có hương vị khác hẳn.
Trái dưa gang màu xanh, nhìn qua trông hơi giống quả mướp hay bí đao non
Dưa gang bổ đôi, bỏ ruột, thái nhỏ rồi xóc với chút muối, chút đường, trộn thêm ớt bột, củ tỏi giã nhỏ, rồi rắc chút rau thơm, mùi tàu vào là thành món rau trộn ngon miệng. Dưa gang làm nộm thì nạo nhỏ, bóp dấm - muối - đường vắt nước đi, rồi trộn ớt tỏi, rau thơm, kinh giới vừng lạc... vừa đủ thì còn thơm ngon hơn.
Khi xưa nghèo, ít cái ăn, mà dưa gang ăn kiểu gì mãi cũng ngán, thế nên người dân nghĩ ra món dưa gang muối để có thể bảo quản lâu hơn. Dưa gang muối mặn hơn cả cá biển khô, thịt lợn muối.
Dưa gang mang đi phơi nắng cho heo héo vỏ. Sau đó đun một nồi to nước muối rất mặn để nguội. Xếp dưa vào những cái vại sành to rồi đổ ngập nước muối, đậy vỉ tre lên trên và lấy vật nặng nén vào trong lòng chiếc vại muối dưa gang.
Dưa gang khi đã muối xong có màu vàng nâu, vị mặn
Dưa gang muối bỏ ra thái nhỏ rồi rửa sạch, bóp hết nước cho bớt mặn, sau đó dầm đường tỏi ớt. Dưa gang dầm có vị thanh nhẹ hơn ăn cà dầm. Đặc biệt là độ giòn của dưa gang thì hơn hẳn cà dầm, miệng nhai tai nghe giòn rau ráu.
Dưa gang muối còn kho thịt ba chỉ đổi bữa cũng rất ngon. Thịt mua về rửa sạch, thái miếng con chì, phi hành mỡ rồi xào thơm. Dưa gang cũng thái miếng con chì rồi rửa sạch, vắt bỏ bớt vị mặn rồi cho vào đảo lẫn với thịt rồi thêm nước cứ thế kho không cần thêm mắm muối vì vị mặn từ dưa gang muối ngấm sang là vừa. Khi nước cạn sền sệt thì rắc hành hoa mùi tàu, hạt tiêu vào.
Dưa gang muối dầm đường tỏi ớt cực tươi mát đưa đẩy bữa cơm ngày hè
Dưa gang muối còn dùng để rang thịt, kho cá,...
Một thời dưa gang muối chỉ dùng để ăn tại nhà, nay món ăn này được đóng gói bán trong siêu thị hoặc ship đi đến khắp các tỉnh thành. Mỗi cân dưa gang muối có giá từ 45.000 – 75.000 đồng/kg.