Lợi dụng sự thiếu hiểu biết, thiếu thông tin về thực tế cuộc sống, học tập ở Nhật Bản, nhiều công ty tư vấn du học đã vẽ ra viễn cảnh hấp dẫn để dụ học sinh, người lao động vào chương trình du học, vừa học vừa làm.
Mấy năm gần đây, lợi dụng tâm lý muốn sang Nhật Bản làm việc, học tập của nhiều học sinh, người lao động Việt Nam, một số công ty tư vấn du học Nhật đã đăng tải thông tin không chính xác trên trang web của mình, quảng cáo về hình thức du học vừa học vừa làm có thể kiếm thu nhập khủng. Tuy nhiên, thực tế không đúng như những lời quảng cáo...
Lợi dụng sự thiếu hiểu biết, thiếu thông tin về thực tế cuộc sống, học tập ở Nhật Bản, nhiều công ty tư vấn du học đã vẽ ra viễn cảnh hấp dẫn để dụ học sinh, người lao động tham gia vào chương trình du học, vừa học vừa làm. Thực tế, không ít người đã bị choáng ngợp trước thu nhập từ 40 - 60 triệu đồng/tháng mà các công ty này đưa ra để rồi đi cũng chẳng được, ở cũng chẳng xong.
Đi tìm sự thật sau ánh hào quang
Chỉ cần lên mạng gõ từ khóa “vừa học, vừa làm tại Nhật”, chúng ta có thể nhận được gần 8 triệu kết quả tìm kiếm trong vòng 0,25 giây. Có điều, những kết quả tìm kiếm phần nhiều lại chuyển dẫn tới những trang web chuyên về tư vấn du học với những chương trình khuyến mãi hấp dẫn, công việc thu nhập cao... Để tìm hiểu rõ thực hư thông tin này, PV Báo Đời sống & Pháp luật đã thâm nhập thực tế, tìm tới một số địa chỉ về tư vấn du học được quảng cáo rầm rộ trên một số trang web.
Chương trình khuyến mãi du học Nhật như thế này rất phổ biến trên Internet.
Trong vai người có nhu cầu đi Nhật theo hình thức vừa học vừa làm, chúng tôi đã tìm tới Công ty cổ phần Tư vấn giáo dục và Xuất khẩu lao động T.C. (Cầu Giấy, Hà Nội). Nhân viên tiếp chúng tôi tên H. niềm nở bằng những lời có cánh: “Nếu em đăng ký học ngay sẽ được hưởng gói khuyến mãi đặc biệt của công ty. Em sẽ được miễn phí toàn bộ chi phí học tiếng Nhật tại Việt Nam, đồng thời công ty đảm bảo giới thiệu 100% việc làm sau khi em sang Nhật trong vòng 2-4 tuần mà không thu thêm bất cứ phí nào cả.
Không những vậy, công ty còn tặng vé máy bay một chiều và các học bổng khác cho tất cả các học sinh có trình độ tiếng Nhật N3 (một trình độ hiểu biết tiếng Nhật của người học – PV) và trong quá trình em học tập ở bên đó, công ty sẽ cử người đại diện theo dõi, chăm sóc tận tình mỗi khi có vấn đề nào đó phát sinh với em. Do vậy, em có thể hoàn toàn yên tâm trong quá trình du học của mình sẽ không gặp phải rắc rối gì cả”.
Khi tôi lấy cớ gia đình hoàn cảnh khó khăn, chỉ muốn sang Nhật làm việc là chính, ngay lập tức nhân viên tư vấn đã đưa ra một phép tính mà nghe qua, ai cũng thấy tuyệt vời. Theo đó, du học sinh sẽ có hai hình thức làm việc là làm 4 giờ/ngày (theo đúng quy định đối với du học sinh tại Nhật). Công việc này sẽ do trường bên Nhật tạo điều kiện và tìm giúp.
Hình thức thứ hai là làm 8 giờ/ngày, phía công ty sẽ hỗ trợ tìm thêm cho du học sinh một việc nữa để làm song song với công việc mà trường bên Nhật tìm giúp. Vì thế, một du học sinh có thể làm tối đa 8 giờ/ngày (chưa kể ngày nghỉ, thứ Bảy, Chủ nhật sẽ không giới hạn thời gian làm việc). Với mức cam kết thu nhập từ 1.000 – 1.300 yen/giờ (khoảng 300.000 đồng) nhân với 4 giờ, thu nhập mỗi người một ngày khoảng 1,2 triệu đồng.
Như vậy, trong tháng, một học sinh có thể kiếm 30 triệu đồng, làm 8 giờ/ngày, thu nhập sẽ là 60 triệu đồng/tháng. Đây đúng là một con số đáng mơ ước với biết bao người.
Trong khi đó, nhân viên tại Công ty cổ phần tư vấn du học M. lại đưa ra một gói khuyến mãi độc đáo hơn. Khi ngỏ ý muốn làm trọn gói để tránh phiền hà thủ tục, nhân viên ở đây giới thiệu với chúng tôi về gói Du học trọn gói 215 triệu đồng – miễn 7 khoản phí.
Cụ thể, nếu tham gia chương trình này, chúng tôi sẽ được đào tạo tiếng Nhật tại Hà Nội với giáo viên người Nhật từ 3 đến 5 tháng; được ở trong hệ thống ký túc xá của công ty tại Hà Nội; được đăng ký thi năng lực tiếng Nhật; được dịch hồ sơ, chứng minh thu nhập; được hưởng lệ phí nộp visa, xin thư mời nhập học và được đưa đón sân bay ở hai đầu.
Để chốt lại tất cả những gói khuyến mãi, một nhân viên nói: “Tóm lại, trong một năm đầu tiên, em không phải nộp bất kỳ khoản nào cho nhà trường tại Nhật. Toàn bộ quá trình hoàn thiện hồ sơ xin visa tại Việt Nam, em cũng không phải nộp bất kỳ khoản phí nào khác cho công ty”.
Mập mờ thông tin để giăng bẫy?
Hiện nay, hình thức du học vừa học, vừa làm được coi là một hình thức “xuất khẩu lao động” nên nhu cầu tìm việc của du học sinh rất cao. Tuy nhiên, thông tin về việc làm bên Nhật của nhiều công ty cũng rất lơ mơ, không đảm bảo. Nhân viên của Công ty Tư vấn du học T.C. khẳng định như "đinh đóng cột" về khả năng tìm việc cho học viên, nhưng khi chúng tôi hỏi, việc gì thì họ ậm ừ không dám chắc.
Khi thắc mắc về chuyện, người Việt làm sao có thể giới thiệu được việc làm tận bên Nhật, nhân viên tư vấn này liền chữa cháy: “Đúng là có chuyện như vậy nhưng các trường liên kết với công ty đều là những mối quan hệ thân thiết nên vấn đề việc làm cho du học sinh rất đảm bảo. Còn việc làm thu nhập cao hay thấp thì không chỉ nằm ở người giới thiệu mà còn phụ thuộc vào bản thân học viên. Tiếng Nhật của họ tốt, dĩ nhiên, họ sẽ tìm được công việc tốt, lương cao, còn không thì ngược lại”.
Trong khi đó, nhân viên tư vấn du học của Công ty Tư vấn du học T.Đ.D. (Thái Hà, Đống Đa, TP. Hà Nội) thì “vẽ” ra một viễn cảnh khác. “Nếu em chọn địa điểm du học có phí sinh hoạt thấp như ở tỉnh Shizuoka, Osaka..., số tiền để ra sẽ nhiều hơn.”
Những viễn cảnh mà các công ty đưa ra quả thật khiến không ít người bị “mờ mắt” nhưng mọi chuyện có đơn thuần như những lời quảng cáo?
Anh Hoàng (đại diện tuyển sinh cho một số trường Nhật ngữ tại Việt Nam) cho biết: “Rất nhiều công ty tư vấn du học hiện nay không cung cấp đầy đủ thông tin cho người học nên dễ gây hiểu nhầm và dẫn tới ngộ nhận. Thậm chí, nhiều công ty còn tung dịch vụ trọn gói để đi Nhật với giá rẻ. Tôi cũng có thể “làm trọn gói” sang Nhật với giá còn rẻ hơn thế rất nhiều.
Tuy nhiên, dịch vụ trọn gói đó là như thế nào? Nhiều công ty chỉ đóng học phí cho học viên có 6 tháng rồi quảng cáo là trọn gói một năm. Họ nhận tiền, người đưa sang Nhật rồi, sang đến nơi, học viên tự lo hết. Đấy cũng là trọn gói đấy thôi?”.
Anh Hoàng cũng cho biết, nhiều người bị hấp dẫn bởi mức lương khủng nên cố sống, cố chết vay tiền ngân hàng để cho con em mình sang đó. Tính lương làm thêm cũng có thể lên tới 40 – 50 triệu đồng thật nhưng không công ty tư vấn du học nào tư vấn chính xác mức sinh hoạt phí bên Nhật cả.
Do đó, tiền kiếm được tuy cao nhưng số tiền phải trả cho mức sinh hoạt phí cũng không hề thấp. Du học sinh khéo chi tiêu, chịu khó làm thêm mới có thể đủ trang trải chứ chuyện gửi tiền về cho gia đình là rất khó.Nhân viên tư vấn tại Công ty Tư vấn du học T.Đ.D. cho biết thêm: “Nếu em không biết tiếng Nhật nhưng vẫn có nhu cầu đi thì chị giới thiệu trường có thể nhận em. Sang đó, em sẽ được người ta trực tiếp dạy tiếng. Còn công việc, tùy vào khả năng tiếng Nhật của em. Nếu em học tốt, sẽ tìm được công việc thuận lợi”.
