Việc sử dụng các loại sốt ướp được tạo nên từ các chất phụ gia, phẩm màu công nghiệp không được phép sử dụng trong thực phẩm là cực kỳ nguy hiểm.
Được phép sử dụng cũng không nên lạm dụng
Mới đây, thông tin một bệnh nhân 31 tuổi ở Hà Nội bị ngộ độc sau khi ăn món sốt vang bò ướp bột hoa hiên màu cam mua ở chợ đã khiến nhiều người lo lắng.
Theo thông tin từ BV Xanh Pôn, bệnh nhân này bị tổn thương gan, biểu hiện nặng nhất là thiếu máu cấp với số lượng hồng cầu và huyết sắc tố đều giảm nặng. Sau khi tiến hành xét nghiệm gói bột màu dùng để nấu sốt vang đã, các bác sĩ xác định bệnh nhân ngộ độc với chất Acid Orage 7 hàm lượng 20%. Đây là chất dùng trong nhuộm công nghiệp, chủ yếu là nhuộm len, nếu sử dụng trong ăn uống có thể gây ngộ độc cấp tính, với liều lượng cao có thể gây suy gan, thận….
Gói bột màu mua ngoài chợ về nấu sốt vang khiến bệnh nhân ngộ độc.
Với trường hợp ngộ độc trên, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh - Chuyên gia về Công nghệ thực phẩm cho biết, tình trạng ngộ độc khi sử dụng các loại gia vị không rõ nguồn gốc đã được cảnh báo từ lâu, nguyên nhân chủ yếu là do người dân ham rẻ, mua phải những loại gia vị trộn ướp có phẩm màu công nghiệp không được phép sử dụng trong thực phẩm.
PGS Thịnh cho biết hiện có rất nhiều các loại gia vị được trộn sẵn thành những túi, lọ dạng sốt dùng để ướp các loại thực phẩm như gia vị ướp bò, gà, lợn, gia vị ướp đồ nướng… “Nếu các loại sốt ướp này được cấp phép sản xuất và chứng nhận an toàn, đồng thời bao bì ghi rõ các thành phần phụ gia, liều lượng thì có thể sử dụng được”, PGS Thịnh chia sẻ.
Theo đó, ngoài những loại gia vị thường thấy như giấm, tỏi, hành, ớt, mắm, muối, đường… thì trong các loại sốt ướp hoặc đồ để chế biến thực phẩm có 2 nhóm cần lưu ý: Thứ nhất, nhóm chất phụ gia bảo quản thực phẩm có tác dụng ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn. Thứ hai, nhóm phụ gia phẩm màu tạo nên cảm quan và mùi vị hấp dẫn cho thực phẩm.
Dù các loại sốt, gia vị dùng để tẩm ướp sử dụng các loại phụ gia được phép dùng trong thực phẩm, có chứng nhận an toàn thực phẩm, khi sử dụng cũng phải cẩn trọng. Trường hợp người dân cho quá liều, vượt quá hướng dẫn của nhà sản xuất thì vẫn gây hại cho sức khỏe, thậm chí ngộ độc.
Các loại sốt tự chế không hướng dẫn sử dụng và danh mục phụ gia sẽ rất nguy hiểm. (Ảnh minh họa)
Nguy hại sức khỏe khi mua không đúng, sử dụng sai
Điều PGS Nguyễn Duy Thịnh đặc biệt lưu ý là việc người dân tùy tiện mua các loại sốt ướp, phụ gia ngoài chợ về để tự pha chế thành gia vị ướp thịt sẽ rất nguy hiểm.
“Các loại sốt được pha chế sẵn, bán ngoài chợ được đựng trong các chai nhựa, không nơi sản xuất, không nêu thành phần phụ gia, không liều lượng sử dụng… Việc người dân tự mua về rồi ướp thực phẩm theo cảm tính có thể gặp nhiều nguy cơ, bởi không loại trừ việc người bán dùng phụ gia, phẩm màu công nghiệp để pha trộn. Nếu dùng với liều lượng cao thậm chí nguy hiểm đến tính mạng”, PGS Thịnh cảnh báo.
Theo vị chuyên gia này, việc sử dụng các chất phụ gia không có trong danh mục cho phép và không đúng liều lượng, ngoài việc hoàn toàn không có giá trị dinh dưỡng sẽ gây nên ra ngộ độc thực phẩm cấp tính và mạn tính.
Liên quan đến vấn đề này, PGS.TS Trần Hồng Côn, khoa Hóa học - Trường ĐH Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho biết, việc dùng các sản phẩm, chất phụ gia không rõ nguồn gốc là tuyệt đối không nên vì sẽ ảnh hưởng ngay lập tức tới sức khỏe, thường gặp nhất là ngộ độc thực phẩm cấp tính.
Thậm chí, đối với các loại sốt hay gia vị để ướp thực phẩm đã được làm sẵn, dù biết rõ nguồn gốc, thành phần cũng không lạm dụng. Theo phân tích của PGS Trần Hồng Côn ướp quá nhiều các loại gia vị, nước sốt vào thịt tưởng rằng sẽ tăng độ ngon, nhưng thực tế lại không phải vậy.
Dùng các loại sốt ướp thịt không chỉ tăng độ mặn, còn làm tăng nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe bởi quá trình đốt cháy.
“Ướp nhiều sốt, gia vị điều đáng lo ngại nhất sẽ là gia tăng lượng muối ngấm vào thực phẩm, từ đó nạp vào cơ thể và thừa muối được chứng minh không tốt và là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh.
Ngoài ra, với những món nướng thì còn có thể gây nên tình trạng cháy thực phẩm, làm tăng nguy cơ ung thư. Còn đối với các món hầm, kho việc ướp nhiều các loại sốt cũng làm mất đi mùi vị thực phẩm, làm chất lượng món ăn bị giảm”, PGS Côn khuyến cáo.
Để hạn chế tối đa việc dùng phụ gia thực phẩm không nguồn gốc, xuất xứ trong chế biến thực phẩm, các chuyên gia kiến nghị các cơ quan quản lý nhà nước cần phải xử phạt nặng những cá nhân, tổ chức sản xuất, buôn bán các loại phụ gia không rõ nguồn gốc, không được phép sử dụng trong sản phẩm.
Về phía người tiêu dùng, chỉ nên sử dụng các loại sốt ướp gia vị, các loại phụ gia hoặc những loại thực phẩm chế biến sẵn khi có màu sắc tự nhiên, trên bao bì có nhãn hiệu ghi xuất xứ rõ ràng hoặc ghi rõ thành phần các chất phụ gia (hay phẩm màu) được phép sử dụng.
Nếu cần tạo màu cho thực phẩm, nên chọn màu tự nhiên từ lá dứa, lá cẩm, quả gấc, cà phê…, hoặc phẩm màu thực phẩm. Tuyệt đối, không sử dụng hàn the, đường hóa học, hay các loại phẩm màu công nghiệm để chế biến thức ăn.
