Rời khỏi phòng sinh, người mẹ bước vào giai đoạn hậu sản hay còn gọi là thời kỳ ở cữ. 24h sau khi sinh là thời điểm rất quan trọng với các mẹ. Vậy vào thời điểm vàng này, chị em nên làm gì?
9 tháng 10 ngày mang thai đầy mệt mỏi, ngày vượt cạn thành công mang đến cho người mẹ rất nhiều cảm xúc khác nhau. Mặc dù khi đó cơ thể người mẹ không còn nặng nề như lúc mang bầu nhưng những vấn đề về sức khỏe sau sinh cũng tiếp tục là thứ mà các bà mẹ phải quan tâm. Rời khỏi phòng sinh, người mẹ bước vào giai đoạn hậu sản hay còn gọi là thời kỳ ở cữ. 24h sau khi sinh là thời điểm rất quan trọng với các bà mẹ mới sinh. Vậy vào thời điểm vàng này, các mẹ mới sinh phải làm gì?
Cần quan sát lượng máu chảy ra trong vòng 2 giờ sau khi sinh
2 giờ sau sinh là giai đoạn quan trọng để theo dõi và điều trị băng huyết sau sinh, bác sĩ sẽ quan sát kỹ xem có xuất huyết vùng chậu hay không. Ngoài ra, nếu mẹ ra máu nhiều và xuất hiện các dấu hiệu sốc máu: như tái nhợt, mạch nhanh và mỏng, chóng mặt, da xanh xao, da sần sùi… thì phải báo ngay cho nhân viên y tế và để họ xử lý.
9 tháng 10 ngày mang thai đầy mệt mỏi, ngày vượt cạn thành công mang đến cho người mẹ rất nhiều cảm xúc khác nhau. (Ảnh minh họa)
Theo dõi sự phục hồi của tử cung
Khi mẹ mới sinh xong, tử cung có thể vẫn to như một quả bóng, mẹ sờ vào bụng đã có thể cảm nhận được. Nếu tử cung luôn trông như một quả bóng cứng có nghĩa là các cơn co thắt tốt, còn nếu nó mềm, có thể xảy ra hiện tượng chảy máu sau sinh. Nói chung, trong phòng nghỉ, nhân viên y tế sẽ giúp sản phụ ép cơ tử cung và nắm rõ các cơn co, lúc này sản phụ nên phối hợp với nhân viên y tế trong điều dưỡng, chú ý phục hồi tử cung. Nếu có cảm giác khó chịu cần thông báo cho nhân viên y tế kịp thời.
Bổ sung dinh dưỡng kịp thời sau khi sinh con
Do mẹ mới sinh con xong, cơ thể chưa phục hồi, tuyến vú chưa mở hết, ăn quá nhiều dầu mỡ, chất bổ dễ gây tắc tuyến vú nên mẹ cần ăn uống ở chế độ nhạt. Ngoài ra, các loại thực phẩm như chà là đỏ, long nhãn, dăm bông, gà mái già cũng không thích hợp để tiêu thụ trong vài ngày đầu sau khi đẻ, vì những thực phẩm nóng này không có lợi cho việc thải sản dịch. Trong vòng 24 giờ sau sinh, mẹ có thể ăn vừa phải một ít canh trứng, canh cá, cháo xương,….
Mẹ mới sinh con xong, cơ thể chưa phục hồi, tuyến vú chưa mở hết, ăn quá nhiều dầu mỡ, chất bổ dễ gây tắc tuyến vú nên mẹ cần ăn uống ở chế độ nhạt. (Ảnh minh họa)
Quan sát lượng tiết sản dịch
24h sau khi sinh, cơ thể người mẹ sẽ thải sản dịch khá nhiều. Sản dịch lúc này chứa nhiều máu nên có màu đỏ, màng thai, mô decidua hoại tử, kèm theo các cục máu đông. Tình trạng này thường kéo dài nặng nề nhất trong khoảng 4 ngày, theo thời gian, màu sắc của sản dịch sẽ dần trở nên nhạt hơn và độ dịch chuyển sẽ giảm đi. Sau khoảng một tuần, sản dịch huyết thanh sẽ xuất hiện, lượng máu trong đó giảm từ từ, đồng thời thành phần của huyết thanh tăng lên, huyết thanh chủ yếu là vi khuẩn, chất nhầy cổ tử cung, mô màng hoại tử,… Thời gian kéo dài khoảng 10 ngày.
Sau đó, mẹ mới bắt đầu bài tiết dịch trắng, dịch bài tiết ra có màu trắng và chứa nhiều bạch cầu, lúc này không có nhiều máu, đa phần là mô hoại tử… Nó thường kéo dài khoảng 3 tuần để biến mất hoàn toàn. Sau khi nghỉ ngơi đầy đủ, mẹ có thể ra khỏi giường và đi lại một cách thích hợp. Bởi vì các hoạt động phù hợp có thể tăng tốc độ lưu thông máu, giúp thải sản dịch và phục hồi càng sớm càng tốt sau khi sinh.
Cho trẻ bú sữa mẹ đúng giờ
Các bà mẹ mới sinh có thể cho trẻ bú sữa mẹ khoảng nửa giờ sau khi sinh, điều này có thể tránh được tình trạng hạ đường huyết ở trẻ sơ sinh, đồng thời kích thích sự tiết sữa của mẹ, để cơ thể mẹ sản sinh ra nhiều oxytocin và prolactin, làm săn chắc tử cung của mẹ, làm co và giảm băng huyết sau sinh. Thông thường, sữa mẹ tiết ra trong vòng một tuần sau khi sinh được gọi là sữa non, có màu vàng nhạt, đặc, số lượng ít. Sữa non giàu protein, ít chất béo và chứa một lượng lớn IgA tiết, thực bào, và hạt. Tế bào và tế bào lympho giúp cải thiện khả năng bảo vệ đường hô hấp và tiêu hóa của trẻ sơ sinh chống lại sự xâm nhập của vi trùng, đồng thời có thể nâng cao sức đề kháng của trẻ. Đây là thực phẩm tốt cho trẻ sơ sinh.
Lần đầu tiên cho con bú, nhiều bà mẹ mới sinh con hơi hồi hộp và lo lắng, sợ mình không đủ sữa. Trên thực tế, hiện tượng không có nhiều sữa sau sinh là hiện tượng phổ biến, các mẹ mới sinh không cần quá lo lắng, mẹ có thể cho trẻ ngậm núm vú nhiều hơn để kích thích tiết sữa mẹ.
Các bà mẹ mới sinh có thể cho trẻ bú sữa mẹ khoảng nửa giờ sau khi sinh, điều này có thể tránh được tình trạng hạ đường huyết ở trẻ sơ sinh, đồng thời kích thích sự tiết sữa của mẹ (Ảnh minh họa)
Hãy dành thời gian để nghỉ ngơi
Sinh con là một quá trình rất mệt mỏi, các bà mẹ mới sinh con cần dành thời gian để nghỉ ngơi. Ngoài ra, mẹ mới sinh con xong nên hạn chế tối đa việc thăm hỏi của người thân, bạn bè. Do cơ thể mẹ mới sinh lúc này còn rất yếu, lại có quá nhiều người đến thăm nom sẽ mang theo một số vi khuẩn, vi trùng sẽ dễ khiến mẹ bị nhiễm trùng. Ngoài ra, môi trường ồn ào, náo nhiệt không có lợi cho việc nghỉ ngơi của bà mẹ sau sinh và trẻ sơ sinh nên người nhà phải khéo léo thông báo cho người thân, bạn bè.
Đi tiểu càng nhanh càng tốt
Sau khi sinh con, các bà mẹ mới phải đi tiểu càng sớm càng tốt. Đó là do trong quá trình đẻ, đầu thai nhi hạ thấp xuống sẽ chèn ép bàng quang và niệu đạo, làm liệt bàng quang và cơ thành bụng bị giãn sau đẻ khiến không thể tiểu ra ngoài. Việc bàng quang bị căng quá mức có thể ảnh hưởng đến sự co bóp của tử cung và cũng có thể gây băng huyết sau sinh, vì vậy cần thải nước tiểu càng sớm càng tốt sau khi sinh. Nói chung, khi sinh con khoảng 4- 6 tiếng người mẹ nên đi tiểu, nhưng có thể vì sợ vết thương vùng âm hộ nên không dám rặn mạnh, tình trạng này dễ dẫn đến bí tiểu. Một khi bị bí tiểu hoặc tiểu không hết, vi khuẩn có thể xâm nhập và gây nhiễm trùng đường tiết niệu. Nếu bà mẹ mới sinh vẫn không thể đi tiểu bình thường 6-8 giờ sau khi sinh hoặc thậm chí lâu hơn nữa, bàng quang vẫn còn đầy, hãy yêu cầu bác sĩ kiểm tra.
Cẩn thận để ngăn ngừa các biến chứng
Nếu mẹ mới sinh không được chăm sóc tốt trong vòng 24 giờ sau sinh sẽ dễ gây ra một số biến chứng như thiếu máu, ít sữa, viêm tuyến vú, viêm tử cung, đau cơ, đau lưng, nhức đầu, tiêu chảy, táo bón, v.v. Vì vậy, bạn phải đặc biệt chú ý vệ sinh sau khi sinh và hợp tác với nhân viên y tế để vệ sinh âm hộ. Nếu mẹ mới phát sốt, hãy đi khám kịp thời, nhờ bác sĩ phân biệt là sốt bình thường hay sốt nhiễm trùng. Nếu bị đau bụng, sa xuống tầng sinh môn,… phải báo ngay cho bác sĩ, không để tình trạng bệnh được trì hoãn.
