Bình thường, khi người phụ nữ mang thai từ 4 - 12 tuần của thai kỳ thông qua các triệu chứng như trễ kinh, ốm nghén hay kết quả que test thử thai tại nhà cho kết quả dương tính. Tuy nhiên, thực tế vẫn có nhiều phụ nữ không biết mình đang mang thai, cho đến khi đến bệnh viện cấp cứu.
Bụng to vì mang thai nhưng tưởng béo
Chị Hồng Minh (38 tuổi, ở Bình Dương) hiếm muộn nhiều năm, từng đi điều trị nhiều nơi không thành công. Vợ chồng chị cũng đã 2 lần làm thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), nhưng đều thất bại.
Chị Minh cho biết, chị vốn kinh nguyệt không đều. Bắt đầu từ tháng 1, chị bị mất kinh, thấy người mình béo hơn trước, nhất là vòng bụng to hơn và thấy lúc nào cũng nóng nực. Vì hiếm muộn lâu và đã điều trị nhiều biện pháp mà “con vẫn không đến”, chị không biết đó là một trong các dấu hiệu mình đã mang thai. Vì vậy, chị đã cố gắng tập thể dục, tích cực ăn kiêng để giảm cân và giảm vòng bụng nhưng không được.
Bụng to vì mang thai, nhưng chị Minh nghĩ mình béo bụng. Ảnh minh họa.
Khi thấy mình đã mất 6 kỳ kinh, người lúc nào cũng nóng rực, người phụ nữ 38 tuổi nghĩ mình bị rối loạn kinh nguyệt, nên đi cắt một liều thuốc nam được quảng cáo điều trị rối loạn kinh về sắc uống nhưng không cải thiện.
Đến đầu tháng 7, thấy người nóng hơn bình thường, chị Minh sợ mình mắc căn bệnh nguy hiểm nào đó mới đến bệnh viện khám, siêu âm và làm các xét nghiệm. Khi nghe bác sĩ thông báo mình đã mang thai 27 tuần, thai phụ sinh năm 1986 không tin nổi sự thật. “Tôi suýt hại con mình vì đã tự uống liều thuốc nam chữa rối loạn kinh nguyệt”, chị nói với BS.CKI Nguyễn Quang Nhật, Trung tâm Sản Phụ khoa và lo lắng cho sự phát triển của bào thai.
Bác sĩ Nhật cho biết, hiện thai nhi của chị Minh ổn định. Tuy nhiên, người mẹ gặp phải tâm lý sợ hãi, tự trách bản thân. “Hiện chị Minh đang được chúng tôi theo dõi thai kỳ và trấn an tâm lý”, bác sĩ Nhật chia sẻ.
“Mang thai bí ẩn” mẹ và bé sẽ chịu thiệt thòi
Theo bác sĩ Nhật, chị Minh thuộc trường hợp “mang thai bí ẩn” (Cryptic Pregnancy), tức không biết đang mang thai cho đến khi thai kỳ vượt quá nửa hành trình, đôi khi kéo dài đến chuyển dạ, sinh nở. Một nghiên cứu tại Đức đã chỉ ra, có khoảng 1/475 phụ nữ mang thai 20 tuần mà không biết. Tỷ lệ mang thai bí ẩn cho đến khi sinh là khoảng 1/2.500 ca.
Nguyên nhân khiến các chị em phụ nữ không biết mình mang thai là do có sử dụng biện pháp ngừa thai, chu kỳ kinh không đều, lớn tuổi nghĩ bản thân không còn khả năng sinh đẻ. Ngoài ra, những phụ nữ trước đây khó mang thai hoặc mắc bệnh có thể gây vô sinh hoặc không tin mình đang mang thai. “Tình trạng này cũng gặp ở phụ nữ trẻ tuổi, độc thân chưa từng mang thai hoặc mắc bệnh tâm lý, chậm phát triển về trí tuệ”, bác sĩ Nhật chia sẻ.
Một trường hợp phải chấm dứt thai kỳ sớm do "mang thai bí ẩn" như chị Hồng Minh. Ảnh: BVCC.
Theo bác sĩ Nhật, mang thai bí ẩn khiến mẹ và bé phải chịu nhiều thiệt thòi. Đầu tiên, họ không được chăm sóc thai kỳ đầy đủ do không đi khám thai. Từ đó không có xét nghiệm máu, tư vấn dinh dưỡng, siêu âm hoặc hỗ trợ cần thiết khác để có một thai kỳ khỏe mạnh. Một số bệnh có thể xảy ra trong thai kỳ như: thai ngoài tử cung, thai trứng, tiền sản giật, đái tháo đường, nhau tiền đạo, đa ối và thiểu ối… hoàn toàn có thể phát hiện qua việc khám thai.
Một số phụ nữ phải sinh con tại nhà mà không có sự trợ giúp kịp thời của y bác sĩ, tiềm ẩn nguy cơ sinh khó, băng huyết sau sinh.
Theo bác sĩ Quang Nhật, phụ nữ nhận biết có thai sớm và được chăm sóc thai kỳ tốt thì cơ hội mang thai thành công càng cao. Nếu phụ nữ không biết mang thai, em bé trong bụng không được chăm sóc đầy đủ về dinh dưỡng. Nguy hiểm hơn mẹ có thể uống thuốc gây hại khi mang thai hoặc không thực hiện các điều chỉnh lối sống như nghiện rượu, bia, thuốc lá, chất kích thích và tiếp tục sử dụng trong thai kỳ dẫn đến nguy cơ sinh non, thai dị tật, suy dinh dưỡng.
Những dấu hiệu báo hiệu đã có thai
Theo bác sĩ Nhật, thông thường cơ chế thụ thai diễn ra sau khoảng 24 giờ kể từ khi có hoạt động tình dục không sử dụng biện pháp bảo vệ. Nếu quá trình thụ tinh diễn ra thành công, sau khoảng 5-10 ngày trứng đã thụ tinh sẽ di chuyển qua ống dẫn trứng đến tử cung để làm tổ và phát triển tại đó, ngay khi chị em chưa có một dấu hiệu mang thai nào. Nếu chị em có chu kỳ kinh nguyệt đều đặn hàng tháng, sau trễ kinh 1-2 ngày đã có thể sử dụng que thử thai. Tuy vậy, để biết chính xác mang thai hay không, phụ nữ cần xét nghiệm máu.
Hình ảnh siêu âm cho thấy có thai nhi trong bụng thai phụ. Ảnh: BVCC.
Bộ Y tế từng đưa ra những dấu hiệu sớm nhất để người phụ nữ nhận biết mình đã có thai như sau:
Mất kinh
Đây là dấu hiệu đầu tiên của thời kỳ thai nghén.
Sự thay đổi của ngực
Khi có thai bạn sẽ có cảm giác căng hai đầu vú, vú nhạy cảm hơn, dễ đau khi đụng chạm. Hai tuần sau khi thụ tinh, vú và núm vú bắt đầu to ra, quầng vú cũng sẫm màu hơn. Dấu hiệu này là do sự gia tăng các hormon trong các tuần lễ đầu tiên khi cơ thể bạn chuẩn bị nuôi dưỡng thai nhi.
Mệt mỏi
Hầu hết phụ nữ mới có thai đều cảm thấy mỏi mệt. Đó là do sự gia tăng hormone Progesterone trong cơ thể. Ngoài ra do cơ thể phải tạo ra nhiều máu hơn để đem chất dinh dưỡng đến cho thai. Vì thế tim phải làm việc nhiều hơn để thích ứng với sự tăng cung lượng máu, gây ra cảm giác mệt. Tuy nhiên, có một số ít người hoàn toàn cảm thấy không mệt mỏi.
Hay chóng mặt
Khi mang thai, cơ thể phải tăng lượng tuần hoàn nên bạn có thể sẽ cảm thấy chóng mặt đặc biệt khi hoạt động mạnh hoặc thay đổi tư thế nhanh.
Trong 3 tháng đầu mang thai bạn sẽ có cảm giác buồn nôn hoặc nôn khi thấy hoặc ngửi thấy mùi một số thứ như rượu, cà phê, thuốc lá, cá... và thèm ăn đồ chua, ngọt,... Có một số người có cảm giác như bị ốm. Hiện tượng này có thể bắt đầu một vài tuần sau khi thụ thai hoặc thậm chí chỉ sau vài ngày.
Bộ Y tế khuyến cáo, khi thấy các dấu hiệu trên, các chị em nên mua que thử thai về tự test tại nhà. Khi que thử có kết quả là bạn đã có thai thì bạn nên đến cơ sở y tế để đăng ký khám theo dõi thai theo định kỳ.
* Tên người bệnh đã thay đổi
