Xuân, hạ, thu, đông không chỉ là cảm hứng sáng tác của các nghệ sĩ mà còn có thể tạo nên một “bức tranh” ẩm thực tuyệt vời.
Chọn lựa thực phẩm đúng mùa không những giúp cơ thể khỏe mạnh mà còn thu được tối đa chất lượng của thực phẩm có trong mùa đó. Chẳng hạn như những loại thực phẩm giàu vitamin và enzyme, nếu ăn trái mùa thì hàm lượng vitamin sẽ giảm hoặc không mất hẳn.
Đừng phung phí “của trời”
Thực phẩm được dùng trong mùa đông phải có tác dụng làm ấm cơ thể, trong khi mùa hè chúng ta cần ăn những thức ăn làm mát, tẩy sạch cơ thể. Nếu không theo quy luật này thì chúng ta vô tình phung phí “gia tài” mà thiên nhiên đã hào phóng ban tặng. Chọn lựa thực phẩm đúng mùa sẽ giúp cơ thể tích lũy chất dinh dưỡng, đồng thời giúp cơ thể loại bỏ chất độc.
Thực phẩm theo mùa cũng là hồi ức về những ngày đặc biệt trong năm. Lát dưa hấu ngọt như đường cát, mát như đường phèn gợi lại những mùa xuân tươi mát, trong khi mấy quả táo giòn rụm gợi nhớ những chiều thu vàng. Bát canh nghi ngút khói giúp hồi tưởng về những ngày đông lạnh giá, còn ly nước dừa thơm tươi đưa ta về với những trưa hè oi ả.
Thịt và nội tạng là thực phẩm thích hợp vào mùa đông (Ảnh: Tấn Thạnh)
Nếu chọn thực phẩm không đúng mùa, chẳng những chúng ta mất đi hương vị, giá trị dinh dưỡng, cảm xúc cũng như lợi ích môi trường mà đôi khi còn phải “ôm” bệnh. Để hưởng thụ giá trị dinh dưỡng của thực phẩm, bạn cần phải xây dựng các thực đơn thích hợp với từng mùa.
Xuân
Mùa xuân thì rau cải là “số dzách” bởi vì đây là mùa mà rau cải vào thời kỳ tăng trưởng. Sau những chuỗi ngày dài của mùa đông u ám với những loại thực phẩm “nặng”, đây là lúc cần phải “thanh lọc cơ thể”. Những loại rau cải thích hợp gồm xà lách, cải bó xôi, ngò tây, rau húng quế, atisô, măng tây, măng tre, bông cải trắng, các loại giá đậu, dâu tây. Về các loại thịt thì nên chọn gà, vịt, cá...
Hạ
Vào những ngày oi bức của mùa hè nên chọn những loại trái cây như xoài, đu đủ, khóm, dưa hấu... Các loại rau củ quả như bầu bí, khổ qua, đậu bắp, xà lách xoong, dưa leo, ớt tây (ớt Đà Lạt), bắp, các loại gia vị như sả, húng quế. Ngoài ra, cũng nên chọn đậu hũ, cá mòi, cua lột... Cần tránh các loại thịt giàu protein; tránh dùng quá độ các loại đồ ăn, thức uống chứa nhiều chocolate, đường, cà phê...
Thu
Mùa thu là mùa “trung chuyển”, khí hậu trở nên mát mẻ hơn, cơ thể cũng cần phải dự trữ chất dinh dưỡng cho mùa đông sắp đến. Vào mùa thu, các loại hạt cũng bắt đầu được thu hoạch, cung cấp cho chúng ta các loại vitamin B sẽ được cơ thể dự trữ và dùng trong mùa đông. Cần nên ăn nhiều cà rốt, hành, tỏi, các loại nấm, khoai lang, các loại rau cải sậm màu. Trái cây thì nên chọn trái vả, hồng giòn, táo, mận... Những loại gia vị hữu ích trong mùa thu bao gồm gừng, tiêu, quế. Nên chú trọng bữa ăn có cá, gà, vịt, thịt dê, thịt nai, trứng... và các loại sữa như sữa dê.
Đông
Nên chọn những loại thức ăn nhiệt. Những loại thực phẩm được gieo trồng và thu hoạch với thời gian lâu hơn sẽ có tính nhiệt cao hơn những loại thực phẩm được gieo trồng và thu hái với thời gian ngắn. Thịt cá được xếp vào nhóm thực phẩm nhiệt bao gồm cá, thịt bò, thịt cừu, nội tạng (tim, gan...). Các loại rau củ có tính ấm bao gồm cà rốt, khoai tây, hành tỏi. Các loại hạt như hạt quả óc chó...
Theo y học cổ truyền Trung Hoa, thận và bàng quang là những cơ quan cần được chú trọng trong mùa đông. Những cơ quan này sẽ được hưởng lợi khi cơ thể chúng ta được cung cấp các loại đậu. Mùa đông cũng là mùa thích hợp để nhâm nhi chocolate. Vào mùa đông nên ăn ít trái cây. Loại trái cây thích hợp là lê.
Tổ tiên chúng ta thường ăn uống theo mùa bởi vì họ không có nhiều lựa chọn. Đó cũng là lý do vì sao thời xưa, ông bà ta không mắc nhiều bệnh ngặt nghèo như bây giờ.
