Không chỉ có hương vị tinh tế, thơm ngon và dễ chế biến thành nhiều món hấp dẫn, nấm kim châm còn có giá trị dinh dưỡng cao và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe.
Màu trắng muốt, thân dài mảnh mai với chiếc mũ nhỏ, mọc thành từng cụm, nấm kim châm có truyền thống lâu đời trong ẩm thực châu Á.
Đây là một trong những loại nấm được người Nhật ưa thích và hay dùng trong các món súp. Khi ăn nấm kim châm, bạn sẽ cảm nhận vị ngọt và thơm nhẹ. Có thể sử dụng nấm kim châm để làm rất nhiều món ngon: Kết hợp trong món salad, nấu canh, súp, xào, ăn lẩu, cuộn thịt nướng...
Khi sơ chế nấm, nhớ rửa thật sạch để loại bỏ bụi bẩn, cắt bớt phần rễ. Các đầu bếp sành ăn thường xào nấm kim châm với chút dầu ăn cùng xíu muối, chút dầu mè hoặc nước tương.
Giá nấm kim châm Việt Nam hiện nay khoảng 90.000 đồng tới 150.000 đồng cho mỗi kg. Bạn có thể dễ dàng mua loại nấm này trong các siêu thị hay chợ dân sinh.
Có sự khác biệt khá lớn giữa nấm kim châm mọc hoang dã và nấm được trồng. Nấm trồng thường không tiếp xúc với ánh sáng nên có thân màu trắng trong khi nấm tự mọc thường có màu nâu đậm. Nấm trồng khi trưởng thành có thân mỏng, cao trong khi nấm tự nhiên thì ngắn và dày hơn.
Nấm kim châm trồng có màu trắng, thân dài.
Các loại nấm kim châm được bán trên thị trường hiện nay thường là nấm trồng. Nấm thường được trồng trong chai hay túi nhựa trong 30 ngày ở 15 độ C với độ ẩm khoảng 70% trên giá thể là mùn cưa hoặc lõi ngô và một số thành phần bổ sung. Sau đó, nấm được trồng thêm 30 ngày trong môi trường lạnh và ẩm hơn. Sự tăng trưởng bị hạn chế buộc nấm mọc dài và mảnh.
Các lợi ích sức khỏe của nấm kim châm
Giàu dinh dưỡng
Nấm kim châm rất giàu chất dinh dưỡng, bao gồm cả chất xơ và vitamin B.
Một bát (65g) nấm kim châm sống chứa khoảng:
Lượng calo: 24
Chất đạm: 2g
Chất béo: 0,2g
Carb: 5g
Chất xơ: 2g
Vitamin B3: 29% giá trị hàng ngày (DV)
Vitamin B5: 18% DV
Vitamin B1: 12% DV
Vitamin B2: 10% DV
Đồng: 8% DV
Folate: 8% DV
Phốt pho: 6% DV
Nấm kim châm đặc biệt chứa nhiều vitamin B3, một vi chất dinh dưỡng mà cơ thể bạn sử dụng để điều chỉnh cholesterol và tăng cường sức khỏe não bộ. Ngoài ra, mỗi khẩu phần nấm kim châm chứa một lượng vitamin B5 lành mạnh mà cơ thể bạn sử dụng để tổng hợp axit béo. Lượng vitamin B1 dồi dào trong loại nấm này giúp điều chỉnh chức năng của các tế bào thần kinh.
Nấm kim châm mọc tự nhiên thường có mầu nâu đậm và dày, ngắn hơn.
2. Giàu chất chống oxy hóa
Nấm kim châm là một nguồn chất chống oxy hóa tuyệt vời. Những hợp chất này có thể giúp trung hòa các gốc tự do có hại để bảo vệ tế bào của bạn khỏi bị hư hại và căng thẳng oxy hóa. Hơn nữa, chất chống oxy hóa có thể giúp ngăn ngừa nhiều bệnh mãn tính, bao gồm bệnh tim, ung thư và tiểu đường tuýp 2.
Một nghiên cứu cho thấy nấm kim châm chứa nhiều chất chống oxy hóa, bao gồm: axit gallic, quercetin, axit ferulic, axit caffeic, axit chlorogenic, axit ellagic, pyrogallol.
Theo nghiên cứu này, các loại và lượng chất chống oxy hóa chính xác được tìm thấy trong nấm kim châm có thể khác nhau, tùy thuộc vào một số yếu tố như nơi trồng nấm và các loài nấm kim châm cụ thể.
3. Có thể làm chậm sự phát triển của tế bào ung thư
Mặc dù cần nghiên cứu thêm ở người, một số nghiên cứu trong ống nghiệm cho thấy nấm kim châm có thể có đặc tính chống ung thư mạnh mẽ.
Điển hình, một nghiên cứu trên ống nghiệm nhiều năm trước cho thấy chiết xuất nấm kim châm có thể ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư gan. Một nghiên cứu khác đã xem xét tác dụng của 8 chiết xuất từ nấm dược liệu, bao gồm cả nấm kim châm, và phát hiện tất cả đều có thể làm giảm sự lây lan của các tế bào ung thư vú và cổ tử cung.
Ngoài ra, một nhóm các nhà khoa học từng phát hiện một số hợp chất được chiết xuất từ nấm kim châm có thể ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư dạ dày lên đến 95%.
Lưu ý: Những nghiên cứu này được thực hiện trong ống nghiệm và sử dụng một lượng cao chiết xuất nấm kim châm. Do đó, cần các nghiên cứu sâu hơn để xác định xem nấm này có thể ảnh hưởng đến sự phát triển ung thư ở người như thế nào khi được sử dụng như thực phẩm thông thường.
Có thể làm nhiều món ngon từ nấm kim châm
4. Khả năng hỗ trợ sức khỏe tim mạch
Các nghiên cứu cho thấy nấm kim châm có thể giúp hỗ trợ một số mặt của sức khỏe tim mạch.
Ví dụ, theo kết quả một nghiên cứu trên động vật, những con chuột hamster dùng chiết xuất hoặc bột nấm kim châm có mức chất béo trung tính, cholesterol toàn phần và cholesterol LDL (có hại) thấp hơn so với những con trong nhóm đối chứng.
Một nghiên cứu khác trong ống nghiệm kết luận rằng hàm lượng chất chống oxy hóa trong loại nấm này có thể giúp làm chậm sự tiến triển của chứng xơ vữa động mạch, một yếu tố nguy cơ gây ra bệnh tim, đặc trưng bởi sự tích tụ mảng bám chất béo trong động mạch.
Ngoài ra, kết quả nghiên cứu trên động vật lâu năm thấy rằng chiết xuất nấm kim châm có thể làm giảm huyết áp, mức cholesterol và chất béo trung tính.
Tuy nhiên, vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn ở người để đánh giá xem nếu kết hợp nấm kim châm trong chế độ ăn uống cân bằng thì có thể mang lại các tác dụng cho sức khỏe tim mạch thế nào.
5. Khả năng cải thiện chức năng não
Các nghiên cứu trên động vật và ống nghiệm cho thấy nấm kim châm có thể cải thiện khả năng học tập và trí nhớ bằng cách thay đổi mức độ của một số chất chống oxy hóa và chất dẫn truyền thần kinh.
Trong một nghiên cứu trên động vật, một số hợp chất được chiết xuất từ nấm kim châm đã bảo vệ cơ thể khỏi sự suy giảm khả năng học và trí nhớ do một loại thuốc cụ thể liên quan đến mất trí nhớ gây ra.
Cùng với các loại nấm khác, kim châm được nhiều người lựa chọn ăn cùng lẩu.
Một nghiên cứu trên động vật khác đã kết luận rằng việc kết hợp chiết xuất nấm kim châm với ginsenosides - một hợp chất được tìm thấy trong nhân sâm - có thể cải thiện chức năng não ở chuột mắc bệnh Alzheimer.
Ngoài ra, một nghiên cứu trên ống nghiệm trước đây cũng cho thấy chiết xuất nấm kim châm có thể giúp ngăn ngừa sự phân hủy acetylcholine, một chất dẫn truyền thần kinh điều chỉnh sự chú ý, học tập và trí nhớ.
6. Có thể tăng cường khả năng miễn dịch
Chứa đầy chất chống oxy hóa và các hợp chất tăng cường sức khỏe khác, nấm kim châm cũng có các đặc tính tăng cường miễn dịch.
Theo một nghiên cứu trên động vật, việc sử dụng các hợp chất chiết xuất từ nấm này cho chuột đã làm tăng hàm lượng của một số tế bào miễn dịch. Trong một nghiên cứu khác trên những con chuột bị nhiễm trùng đường hô hấp do virus, protein của nấm kim châm làm giảm viêm đường thở.
Một số nhà khoa học còn phát hiện chiết xuất nấm kim châm cũng có thể làm tăng sản xuất tế bào miễn dịch, giúp hỗ trợ chức năng miễn dịch khỏe mạnh.
