Theo quan niệm của nhiều người ăn cá chép đầu năm sẽ mang lại nhiều may mắn, tài lộc. Tuy nhiên những người sau lại không nên ăn dù chỉ một miếng bởi hậu quả sẽ rất khó ngờ.
Vào dịp Tết, người Việt rất chú trọng tới những điều cần kiêng kị hay những việc giúp lấy may. Thậm chí ngay cả trong ăn uống, người Việt cũng có những món ăn được xem là đem lại điều may mắn cho cả năm ví dụ như món cá chép. Đây là món ăn khá đặc trưng ở miền Bắc vào dịp lễ Tết, người ta quan niệm rằng ăn cá chép 3 ngày đầu năm sẽ giúp cả năm vạn sự đều như ý.
Ngoài mang lại may mắn thì cá chép còn là món ăn bổ dưỡng, tốt cho sức khỏe. Với đặc thù thịt béo, dày, ít xương, mùi vị ngọt, thớ thịt trắng, cá chép có thể chế biến thành nhiều món ăn như: Hấp, nấu canh, rán hay om… Trong y học cổ truyền, thịt, đầu và vây cá chép đều có tác dụng như một loại thuốc quý chữa nhiều bệnh.
Những lợi ích sức khỏe của cá chép
Theo Đại tá Lương y Bùi Hồng Minh, Phó Chủ tịch Hội Đông y Ba Đình, trong đông y, thịt cá chép là dương tính trong âm tính, có tác dụng lợi tiểu tiện, cho nên có thể chữa được bệnh khi kết lạnh; bình phổi thông sữa, làm sạch đường tiêu hóa, bài tiết và trừ khử được tả độc sưng tấy. Cá chép còn được coi là thuốc tốt chữa bệnh phụ nữ.
Trong cá chép có chứa protein amino acid tương đương với thành phần protein amino acid mà cơ thể cần, rất dễ dàng hấp thụ. Đây là món ăn dễ tiêu hóa hấp thu hơn rất nhiều so với thịt từ gia súc, gia cầm.
Bên cạnh đó, cá chép chứa một lượng khá nhiều các axit béo không bão hòa, chủ yếu là các axit béo không bão hòa đa omega 3. Trong đó, eicosapentaenoic acid (EPA) có tác dụng làm giảm chất béo trong máu, phòng ngừa và điều trị xơ vữa động mạch, chống ung thư.
Ngoài ra, trong cá chép còn chứa một nguồn dinh dưỡng quan trọng gồm vitamin A, vitamin D và vitamin B2… cùng với lượng vitamin E, vitamin B1, hàm lượng niacin rất cao.
Những người không nên ăn cá chép
Cá chép dù là thực phẩm tốt, giàu dinh dưỡng và theo quan niệm của nhiều người là mang lại may mắn nhưng không phải bất cứ ai cũng có thể ăn. Ở một số nhóm bệnh nhân, nếu ăn thêm cá chép, tình trạng bệnh có thể trở nên nặng hơn và biến món ăn lấy may đầu năm trở thành thứ mang điều không tốt.
Người bị bệnh gan, thận
Người bị bệnh gan cần giảm lượng protein, kiểm soát lượng đạm ăn vào cơ thể hàng ngày không vượt quá ngưỡng cho phép trong khi thịt cá chép lại giàu đạm. Vì vậy người bị bệnh gan, cần tuyệt đối không nên ăn cá chép.
Ngoài ra, những người mắc bệnh về sỏi thận, bệnh về đường tiểu (sỏi) cũng cần tránh ăn cá chép. Bởi những bệnh nhân này cần kiểm soát lượng axit uric, nếu axit này tăng quá cao sẽ là nguyên nhân cho quá trình hình thành sỏi.
Trong khi đó cá chép lại là một trong những thực phẩm giàu kali nên những bệnh nhân mắc các vấn đề về thận (suy thận) tốt nhất không nên ăn để tránh tình trạng bệnh thêm nặng.
Cá chép nhiều kali không phù hợp với người mắc bệnh thận.
Bệnh nhân có bệnh xuất huyết, chảy máu
Những người có các bệnh liên quan đến xuất huyết như dị ứng, cơ thể thiếu vitamin C xuất phát chủ yếu do cơ chế chảy máu bất thường, biểu hiện các dạng khác nhau của chứng chảy máu… không nên ăn cá chép.
Bởi trong cá chép rất giàu chất axit eicosapentaenoic, thành phần này sẽ gây ra sự ức chế tập tiểu cầu, chống lại bệnh huyết khối và những triệu chứng liên quan đến xuất huyết.
Người bị bệnh gút
Theo các chuyên gia, những người bị bệnh gút cần tuyệt đối không ăn cá chép. Nguyên nhân là cá chép có chứa lượng Purine cao (đây là nguyên nhân gây nên bệnh gút).
Do đó, những người đang trong giai đoạn điều trị bệnh gút cấp tính cần tránh xa, không ăn cá chép để bảo đảm sức khỏe.
Người bị dị ứng với cá chép
Tuy thành phần dinh dưỡng trong cá chép khá cao, nhưng không phải ai cũng có thể sử dụng được loại thực phẩm này, và những người có thể trạng dễ bị dị ứng là một trong số đó.
Theo các bác sĩ, cá chép có khả năng gây mẫn cảm đối với những người bị dị ứng cao hơn những loại cá khác, khiến cho tình trạng này trở nên trầm trọng hơn. Vì vậy, những người dễ mẫn cảm, dị ứng cũng nên cân nhắc kỹ lưỡng trước khi ăn loại cá này.
