Whey protein rất quen thuộc đối với những người thường xuyên tập luyện thể dục thể thao, vậy bạn đã biết rõ những tác dụng và tác hại của loại thực phẩm này hay chưa?
Nhiều người thường sử dụng whey protein như một chất bổ sung, cùng với các bài tập tăng cường sức đề kháng, để giúp cải thiện sự tổng hợp protein và thúc đẩy sự phát triển của khối lượng cơ nạc. Vậy bạn đã biết rõ whey protein là gì, tác dụng và tác hại của nó ra sao hay chưa?
Whey protein là gì?
Sữa được làm từ 2 loại protein là casein và whey. Whey protein được hình thành như một sản phẩm phụ của quá trình làm pho mát. Whey protein được coi là một loại protein hoàn chỉnh vì nó chứa tất cả 9 loại axit amin thiết yếu. Nó có hàm lượng lactose thấp.
Có ba loại whey protein chính. Sự khác biệt chính giữa chúng là cách chúng được xử lý:
- Whey protein cô đặc: Chứa khoảng 70-80% protein. Đây là loại whey protein phổ biến nhất và có nhiều lactose, chất béo và khoáng chất từ sữa.
- Whey protein cô lập: Chứa 90% protein trở lên. Nó tinh chế hơn và có ít lactose và chất béo hơn, nhưng nó cũng chứa ít khoáng chất có lợi hơn.
- Whey protein hydrolysate: Dạng này cho phép cơ thể bạn hấp thụ nhanh hơn.
Nhìn chung, whey protein là an toàn và được nhiều đối tượng tiêu thụ. Lượng sử dụng whey protein hàng ngày được khuyến nghị là 25-50 gam mỗi ngày hoặc bạn có thể sử dụng theo hướng dẫn trên bao bì.
Lợi ích của whey protein
1. Hỗ trợ giảm cân
Trong một nghiên cứu trên 158 người, được công bố trên Nutrition & Metabolism, những người được cho uống whey protein giảm được nhiều mỡ cơ thể hơn và cho thấy cơ bắp được bảo tồn tốt hơn.
Trên thực tế, những người thường xuyên tập luyện với mục đích tăng cơ, giảm cân cũng thường xuyên sử dụng whey protein như một dạng thực phẩm bổ sung vì nó có khả năng giúp phục hồi sau tập luyện, xây dựng cơ bắp và sức mạnh, giảm sự thèm ăn và tăng cường sự trao đổi chất trong cơ thể.
2. Đặc tính chống ung thư
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Anticancer Research cho thấy việc sử dụng whey protein cô đặc có khả năng chống lại một số ung thư. Khả năng này vẫn đang được nghiên cứu thêm.
3. Giảm cholesterol
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Dinh dưỡng Anh Quốc đã bổ sung whey protein cho 70 người đàn ông và phụ nữ thừa cân trong 12 tuần và đo một số thông số, chẳng hạn như mức độ lipid và insulin. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng có sự giảm đáng kể tổng lượng cholesterol và cholesterol LDL (xấu) vào tuần thứ 12 ở nhóm sử dụng whey protein so với nhóm sử dụng casein. Từ đó cho thấy, whey protein có khả năng giảm hàm lượng cholesterol trong máu và nếu sử dụng hợp lý, nó còn có khả năng giảm cholesterol LDL (xấu).
4. Hỗ trợ bệnh huyết áp và tim mạch
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Sữa Quốc tế cho thấy đồ uống được bổ sung whey protein làm giảm đáng kể huyết áp ở bệnh nhân cao huyết áp, nguy cơ phát triển bệnh tim hoặc đột quỵ của họ cũng thấp hơn.
Tác hại của whey protein
Một số người dị ứng với sữa có thể dị ứng với whey protein. Với liều lượng vừa phải, whey protein thường không gây ra bất kỳ tác dụng phụ nào. Tuy nhiên, tiêu thụ liều lượng rất cao có thể gây ra một số tác dụng phụ như sau:
- Đau dạ dày
- Giảm cảm giác thèm ăn
- Buồn nôn
- Đau đầu
- Mệt mỏi
- Xuất hiện mụn trứng cá.
Dưới đây là một số tác hại của whey protein:
1. Gây ra các vấn đề về tiêu hóa
Hầu hết các tác dụng phụ của whey protein đều liên quan đến tiêu hóa. Một số người gặp vấn đề trong việc tiêu hóa whey protein và gặp các triệu chứng như đầy hơi, đầy hơi, co thắt dạ dày và tiêu chảy.
Hầu hết các tác dụng phụ này đều liên quan đến chứng không dung nạp lactose. Lactose là carb chính trong whey protein. Những người không dung nạp lactose không sản xuất đủ enzyme lactase mà cơ thể bạn cần để tiêu hóa lactose. Tình trạng không dung nạp lactose rất phổ biến và có thể ảnh hưởng đến 75% người trên toàn thế giới.
Nếu cơ thể bạn không dung nạp lactose, hãy thử chuyển sang bột whey protein cô lập. Whey protein cô lập được tinh chế hơn, với lượng chất béo và đường lactose nhỏ hơn đáng kể so với whey protein cô đặc. Ngoài ra, hãy thử bột protein không sữa, chẳng hạn như đậu nành, đậu, trứng, gạo.
2. Gây táo bón và thiếu dinh dưỡng
Đối với một số người, tình trạng không dung nạp lactose có thể gây ra táo bón bằng cách làm chậm sự chuyển động của ruột. Do đó, whey protein có thể gây ra táo bón. Tuy nhiên, tình trạng táo bón dễ xảy ra hơn ở những người sử dụng whey protein thay thế cho trái cây và rau xanh, đặc biệt là khi họ đang thực hiện chế độ ăn kiêng ít carb. Bởi trái cây và rau xanh là những nguồn chất xơ tốt, giúp thúc đẩy nhu động ruột đều đặn, hạn chế táo bón.
Bạn cũng không nên thay thế whey protein trong toàn bộ chế độ ăn uống hàng ngày vì điều này có thể gây ra nguy cơ thiếu hụt chất dinh dưỡng. Ngay cả khi đang sử dụng whey protein, bạn vẫn nên duy trì chế độ ăn uống cân bằng.
3. Có thể gây hại cho thận
Một bữa ăn giàu protein tiềm ẩn nguy cơ sẽ làm tăng áp lực bên trong thận và khiến thận phải hoạt động lọc nhiều máu hơn bình thường. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa rằng chỉ một bữa ăn giàu protein là có thể gây hại cho thận. Việc tiêu thụ lượng protein nhiều hay ít gây hại cho sức khoẻ như thế nào còn phụ thuộc vào cường độ hoạt động trong ngày của bạn.
Nếu đang mắc bệnh về thận, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng whey protein.
4. Có thể gây hại cho gan
Hiện nay vẫn chưa có bằng chứng về việc tiêu thụ quá nhiều protein sẽ gây hại cho gan ở người khỏe mạnh. Trên thực tế, gan cần protein để tự sửa chữa và chuyển đổi chất béo thành lipoprotein – các phân tử giúp loại bỏ chất béo khỏi gan. Nghiên cứu trên 11 phụ nữ béo phì dùng 60 g whey protein trong 4 tuần đã nhận thấy họ giảm mỡ gan khoảng 21%, giảm triglyceride trong máu khoảng 15% và cholesterol khoảng 7%.
Tuy nhiên, việc tiêu thụ hàm lượng cao protein có thể gây hại cho những người bị xơ gan. Gan giúp loại bỏ các chất có hại trong máu như amoniac – sản phẩm phụ của quá trình chuyển hóa protein. Đối với người mắc bệnh xơ gan, lượng protein cao làm tăng nồng độ amoniac trong máu, gây hại cho não. Do đó, nếu bạn gặp vấn đề về gan thì hãy nhớ phải hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng whey protein.
Nguồn tham khảo: What are the benefits and risks of whey protein? - Đăng tải trên trang tin y tế Medical News Today - Xuất bản ngày 27/11/2017.Does Too Much Whey Protein Cause Side Effects? - Đăng tải trên trang tin y tế Health Line - Xuất bản ngày 17/8/2017. |