Việc mua và sử dụng thuốc một cách tùy tiện có thể dẫn đến những rủi ro khôn lường.
Dù đã có nhiều trường hợp đáng tiếc xảy ra khi tuỳ tiện sử dụng thuốc theo đơn cũ, theo sự mách bảo hay tự chẩn bệnh, nhưng dường như nhiều người vẫn "điếc không sợ súng", để tiền mất tật mang.
Tùy tiện dùng thuốc không cần đơn bác sĩ
Với quyết định về kê đơn thuốc trong điều trị ngoại trú của Bộ Y tế, tưởng rằng người dân sẽ sử dụng tân dược một cách khoa học và hợp lý hơn. Nhưng dù quyết định trên đã được ban hành chính thức và có hiệu lực từ năm 2008, đến nay người dân vẫn có thói quen tuỳ tiện dùng thuốc theo sự mách bảo của người khác, hoặc dùng lại đơn thuốc cũ khi có những triệu chứng lâm sàng tương tự, thậm chí tự chẩn bệnh rồi mua thuốc về điều trị.
Hàng ngày, Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương phải tiếp nhận hàng trăm ca cấp cứu, khám và điều trị bệnh, đặc biệt, có đến 60% trong số này là trường hợp mua và dùng thuốc mà không cần có đơn của bác sĩ.
Trường hợp của mẹ con chị Nguyễn Hải Y. (Thường Tín, Hà Nội) là một trong số đó. Con trai chị Y. bị ho kéo dài gần 1 tháng, chị đã tự ý mua thuốc và thuê người tiêm cho con mình. Sau một thời gian dài điều trị theo cách này, tình trạng của con chị vẫn không có dấu hiệu thuyên giảm, thậm chí bệnh tình còn diễn biến nặng hơn, khiến cháu bị ho suốt đêm, ho kéo dài và có đờm, ăn vào thì nôn thốc nôn tháo, tiêu chảy kéo dài triền miên. Chỉ khi ấy mẹ con chị mới chịu đến bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương để các bác sĩ điều trị.
Chị Nguyễn Thị P. (ở Đan Phượng Hà Nội) cũng có thói quen tự mua thuốc điều trị khi người trong nhà có bệnh. Một phần vì ngại mất thời gian và tốn kém khi phải đi khám, nên khi con trai chị bị đau nhức chân chị cũng ra luôn hiệu thuốc gần nhà để mua và cho con uống.
Trên thực tế, những trường hợp tự ý mua và sử dụng thuốc đang diễn ra khá phổ biến trong cuộc sống hàng ngày. Mỗi khi gặp phải vấn đề về sức khoẻ, người ta thường có thói quen đến thẳng các hiệu thuốc, có thể là nói ngay tên thuốc cần mua hoặc có thể kể bệnh tình với người bán thuốc. Sau đó, người bệnh có thể ra về với đủ các loại thuốc nội, ngoại khác nhau. Cách điều trị bệnh tuỳ tiện này đã khiến cho không ít người lâm vào tình cảnh tiền mất mà bệnh còn nặng thêm.
Việc tự ý mua và sử dụng thuốc đang diễn ra khá phổ biến (Ảnh minh họa)
Cẩn thận tiền mất tật mang
Theo BS. Nguyễn Tuyết Mai, Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương, khi dùng thuốc tùy tiện có thể gặp phải những tác dụng phụ, gây ảnh hưởng đến sự phát triển của cơ, xương, khớp hoặc có những thuốc có thể ảnh hưởng đến dạ dày, chảy máu dạ dày. Ngoài ra khi dùng những thuốc tim mạch có thể ảnh hưởng đến nhịp tim, về lâu dài có thể gây nên suy thận.
Bất chấp những hậu quả đáng tiếc do việc tuỳ tiện sử dụng thuốc đã được ghi nhận, tại các nhà thuốc việc mua bán thuốc vẫn diễn ra khá thoải mái, tự do. Không chỉ với những loại thuốc chữa bệnh thông thường, với những loại thuốc thuộc diện bắt buộc phải bán theo đơn và đòi hỏi phải theo dõi chặt chẽ trong quá trình sử dụng như với thuốc điều trị dạ dày, người ta vẫn có thể mua bán một cách dễ dàng, chẳng cần đến bất kỳ đơn thuốc nào. Điều này là vô cùng nguy hiểm.
Theo quy định của Bộ Y tế, việc tuỳ tiện bán các loại thuốc bắt buộc phải bán theo đơn nếu bị phát hiện sẽ bị xử phạt từ 5 - 7 triệu đồng, thậm chí còn bị tước giấy phép hành nghề của các dược sĩ. Tuy nhiên, trước thực trạng mua bán thuốc diễn ra tại các quầy thuốc hiện nay, có thể khẳng định quy định trên mới chỉ tồn tại trên giấy, còn trên thực tế quy định này dường như chẳng có bất kỳ giá trị nào đối với cả người mua lẫn người bán thuốc.
Việc dùng thuốc thế nào cho hiệu quả, vừa chữa được bệnh vừa không để lại những di chứng không mong muốn là một vấn đề hết sức phức tạp, đòi hỏi phải có kiến thức chuyên môn sâu. Chính vì thế, việc sử dụng thuốc chữa bệnh một cách tuỳ tiện là điều hết sức nguy hiểm đối với sức khoẻ, thậm chí là tính mạng của mỗi người.