Vì sao luyện tập thể dục giúp bạn trẻ trung?

Để duy trì sự trẻ trung bạn cần giữ được sự trẻ của các tế bào, và yếu tố quyết định độ trẻ của tế bào nằm ở DNA của chúng. Khi tế bào trải qua quá nhiều chu kỳ phân chia thì quá trình lão hóa tế bào sẽ nảy sinh và quá trình lão hóa tiếp diễn cho đến khi tế bào chết hẳn và dừng phân chia hoàn toàn.

Các nhà khoa học trong một báo cáo gần đây được công bố trên tạp chí Những tiến bộ khoa học đã khám phá ra cơ chế khiến luyện tập thể dục thể thao có thể giữ cho DNA của tế bào khỏe mạnh và trẻ. Nhà nghiên cứu Anabelle Decottignies ở Viện Duve thuộc đại học Thiên chúa giáo Louvain ở Brussels và các đồng nghiệp của bà đã phát hiện thấy luyện tập thể dục thể thao ở cường độ vừa phải có tác dụng làm chậm lại quá trình lão hóa của tế bào.

Nhóm nghiên cứu tập trung theo dõi một đoạn DNA mà có chức năng ghi lại số lần phân chia của tế bào. Mỗi lần tế bào phân chia nó sao chép DNA của nó (gồm các cặp nhiễm sắc thể) và đoạn cuối cùng của các nhiễm sắc thể, được gọi là telomeres, bị ngắn lại. Trong nghiên cứu Anabelle Decottignies đã tìm thấy một phần tử đóng vai trò điều khiển quá trình làm ngắn lại các telomere.

Trước đây người ta biết rất ít về cơ chế mà các nhiễm sắc thể sử dụng để điều khiển quá trình làm ngắn này của DNA. Anabelle Decottignies yêu cầu 10 người khỏe mạnh tham gia nghiên cứu thực hiện bài tập đạp xe đạp tại chỗ trong 45 phút và lấy sinh thiết tế bào ở hai chân của người tập trước và sau khi thực hiện bài tập đạp xe. Bà cũng đo lường chỉ số muối lactate trong máu mà hoạt động cơ bắp sản sinh ra khi các cơ co lại.

Khi phân tích các mẫu này các nhà nghiên cứu thấy rằng có một hợp chất gọi là NRF1 điều khiển việc sản sinh ra một thành phần mà chính thành phần này điều khiển quá trình làm ngắn lại của các telomere. Luyện tập thể dục làm tăng nồng độ hợp chất NRF1 và do đó bảo vệ cho các telomere khỏi bị cắt ngắn.

“Bạy hãy coi NRF1 giống như là lớp sơn trên móng tay. Bạn không thể thay móng tay nhưng lại dễ dàng thay đổi lớp sơn móng hết lần này đến lần khác. Điều bạn đang làm khi luyên tập thể dục chính là tái tạo và thay thế phần tử bảo vệ cũ kỹ bằng những phần tử bảo vệ mới của các telomere”, Decottignies giải thích.

Mỗi lượt làm bài tập thể dục thì chất bảo vệ cho các telomere được tái tạo và nhờ đó DNA và chính bản thân tế bào được giữ ở tình trạng “trẻ hơn” và quá trình lão hóa bị làm chậm lại. “Chất bảo vệ luôn luôn được làm mới nhờ các bài tập luyện thể dục,”, Decottignies kết luận.

Có những bằng chứng khác chứng minh cho mối liên hệ giữa luyện tập thể dục với các telomere. NRF1 cũng là một phần của chất dẫn xuất được sinh ra khi người ta đói. Một số nghiên cứu gợi ý rằng việc ăn kiêng có thể giúp cho tế bào duy trì được trạng thái trẻ sinh học của mình và làm sự phân bào diễn ra với tần suất thưa thớt hơn.

Trong nghiên cứu của Decottignies nhóm nghiên cứu đã không thực sự đo lường được liệu sau 45 phút luyện tập các telomere có dài ra hay không. Và đây chính là đề tài cho những nghiên cứu tương lai. Chỉ biết rằng nghiên cứu này đã xác minh được cơ chế mà luyện tập thể dục giúp cơ thể chúng ta trẻ lâu, đó là giữ cho DNA của chúng ta trẻ trung.