Hơn 3 năm qua, mỗi ngày anh Quang đều đi tập gym để rèn luyện sức khỏe và mong cùng vợ sớm đón tin vui nhưng chờ mãi không thấy.
Tự tiêm thuốc tăng cơ bắp theo lời bạn giới thiệu
Khoảng 3 năm trước, anh Nguyễn Quang (30 tuổi, TP.HCM) vì muốn có cơ thể khỏe mạnh nên mỗi ngày đều đến phòng gym tập luyện. Lúc này, anh được nhiều người bạn quảng cáo tiêm hormone sinh dục nam testosterone (testosterone ngoại sinh) sẽ giúp tăng cơ bắp nhanh chóng nên cũng tự tiêm vào mông, liều 250mg/mũi, mỗi tuần 1 lần.
Sau hơn 3 năm tập gym, anh Quang có thể hình vạm vỡ. Ảnh minh họa.
Sau mấy tháng tiêm liên tục, kết hợp các bài tập thể lực, anh Quang đạt được hình thể mong muốn. Khoảng hơn 1 năm nay, thể hình đã ổn định nên anh giảm liều tiêm, duy trì tiêm khoảng 2-4 tuần một lần.
Sau khi cưới vợ được hơn 2 năm vẫn chưa có con, anh Quang cùng vợ đến bệnh viện tư gần nhà khám hiếm muộn để tìm nguyên nhân. Tại đây, anh nhận kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ có số lượng tinh trùng chỉ bằng 1/10 nam giới bình thường, tỷ lệ di động dưới 10% và tinh hoàn teo chỉ còn khoảng 8ml, trong khi kích thước trung bình ở nam giới khoảng 12-25ml. “Tại sao tôi tập gym mỗi ngày lại có kết quả như vậy”, anh Quang hỏi bác sĩ và không tin kết quả trên là sự thật.
Sau khi loại trừ các bệnh lý bẩm sinh có thể gây ra hiếm muộn ở nam giới, bác sĩ Phạm Xuân Long, khoa Nam học, Bệnh viện đa khoa Tâm Anh (TP.HCM) xác định, anh Quang bị suy giảm khả năng sinh sản do tự ý tiêm testosterone trong thời gian dài. Anh Long sau đó được điều trị bằng thuốc, vẫn duy trì tập thể dục nhưng phải dừng hoàn toàn việc tiêm testosterone, thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học, không uống rượu bia, hút thuốc lá.
Bác sĩ Long cho biết sau 4 tháng điều trị và thay đổi lối sống, chất lượng tinh binh của anh Quang tăng gấp 5 lần so với trước. Riêng tình trạng teo “cậu nhỏ” vẫn cần thêm thời gian để hồi phục. “Thời gian tới, nếu chất lượng tinh trùng vẫn yếu, có thể bệnh nhân phải thụ tinh nhân tạo để có con”, bác sĩ Long chia sẻ.
Theo bác sĩ, việc lạm dụng thuốc tăng cơ khi tập gym sẽ ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe nam giới. Ảnh minh họa.
Tập gym tốt cho sức khỏe nhưng đừng dùng các sản phẩm tăng cơ bắp
Theo bác sĩ Long, các hormone sinh dục nam được gọi chung là androgen. Trong đó, testosterone giúp tăng mật độ xương, phát triển và săn chắc cơ bắp, giảm mỡ thừa, giọng nói trầm, mọc lông, tóc và điều hòa tâm sinh lý… Chất này được tinh hoàn tiết ra và đạt đỉnh cao trong giai đoạn dậy thì, giảm dần sau 40 tuổi.
Theo bác sĩ Long, việc lạm dụng testosterone ngoại sinh sẽ dẫn đến tình trạng hormone sinh dục nam tăng đột ngột. Điều này khiến não và tuyến yên tưởng cơ thể đã sản xuất đủ testosterone nên ngừng tổng hợp testosterone tự nhiên trong cơ thể. Lâu ngày, cơ thể mất hoàn toàn khả năng tự sản xuất testosterone dẫn đến rối loạn tâm lý và chức năng sinh lý ở nam giới. Ngoài ra, chất này còn ức chế hormone LH và FSH tiết ra từ tuyến yên, làm tinh hoàn giảm hoặc không còn sản xuất tinh trùng, từ đó xảy ra tình trạng “cậu nhỏ” teo dần như trường hợp của anh Long.
“Testosterone ngoại sinh tan trong mỡ nên phải tiêm bắp. Nhiều nam giới tự tiêm mà không biết liều lượng, cách tiêm, vị trí tiêm sẽ rất nguy hiểm. Nếu tiêm vào mạch máu có nguy cơ gây thuyên tắc mạch, ảnh hưởng tính mạng”, bác sĩ Long chia sẻ.
Bác sĩ Long khuyến cáo, người có sức khỏe bình thường không nên tự tiêm testosterone với mục đích tăng cơ bắp hay cải thiện ham muốn tình dục. Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) cũng từng khuyến cáo việc sử dụng testosterone ngoại sinh có thể làm tăng nguy cơ đau tim, đột quỵ hoặc tử vong. Do đó, FDA yêu cầu tất cả các sản phẩm testosterone phải ghi thông tin này trên nhãn để người tiêu dùng nắm rõ.
Hiện nay, chỉ những người mắc bệnh liên quan đến tuyến yên, dậy thì muộn, bất lực do thiếu nội tiết tố, người chuyển giới từ nữ sang nam… mới được bác sĩ chỉ định tiêm testosterone. Tuy nhiên, những người này cần được thực hiện tại các cơ sở y tế. Trước tiêm, người bệnh phải được xét nghiệm nội tiết định kỳ, theo dõi và duy trì nồng độ testosterone phù hợp.
Theo các bác sĩ, tập gym là cách rèn luyện sức khỏe rất tốt, nhiều người đang áp dụng nhưng đừng nên lạm dụng các thuốc tăng cơ... Ảnh minh họa.
Từng tiếp nhận và điều trị cho trường hợp giống như anh Long, Ths.BS Lê Vũ Tân, Bệnh viện Bình Dân (TP.HCM) cho biết tiêm testosterone phải được chỉ định và giám sát chặt trong y khoa, nhưng hiện nay nó đang được rao bán với những lời quảng cáo có cánh khiến nhiều người tin dùng. Bác sĩ Tân khuyến cáo, nam giới chỉ nên tập gym để rèn luyện sức khỏe, đừng nghe theo những lời quảng cáo, rỉ tai từ bạn bè để dùng các sản phẩm đã được khuyến cáo nguy hiểm đến sức khỏe.
Bác sĩ Long cũng gợi ý nam giới có thể tăng cường testosterone tự nhiên bằng việc thay đổi lối sống, như thường xuyên tập thể thao, giữ tinh thần thoải mái, ngủ đủ giấc, bổ sung vitamin D, B, kẽm và sử dụng thực phẩm giàu protein, chất béo lành mạnh và tinh bột… Khi có các dấu hiệu sức khỏe sinh sản bất thường như giảm ham muốn, teo tinh hoàn, rối loạn cương… cần đến các cơ sở y tế uy tín có khoa nam học, hiếm muộn.
* Tên bệnh nhân trong bài đã được thay đổi.
